جایگاه مسجد جامع کوفه در تمدن اسلامی

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

عیاسعلی فراهتی ¹ (استادیار دانشگاه کاشان)
محبوبه ساتر ² (دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد ، رشته نهج البلاغه ، دانشگاه کاشان)

تاریخ دریافت : 1398/03/21 تاریخ پذیرش : 1398/09/19 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: علم, مسجد, تمدن اسلامی, مسجد جامع کوفه, ائمه معصومین علیهم السلام,

چکیده مقاله :

مساجد جامع برخی شهرها، از زمان صدر اسلام و پس از آن، نه تنها در بعد عبادی بلکه در تمامی ابعاد آموزشی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی واقتصادی، بسیار فعال بوده‌اند. تمامی این ابعاد و کارکردها زمینه‌ای شد تا تمدن اسلامی از درون مساجد مسلمین آغاز گشته و مساجد، خصوصاً مساجد جامع، نخستین پایگاه برای رشد و بالندگی این تمدن فراگیر محسوب شوند. مهم‌ترین کارکرد مسجد، به عنوان مهم‌ترین رکن زایش و اعتلای یک تمدن اصیل، کارکرد علمی و آموزشی آن است و در این مقاله بدان بیش‌تر از سایر کارکردها پرداخته می‌شود. مسجد، ابتدایی ترین و مهم‌ترین مرکز اشاعه‌ی علوم مختلف بوده و نقش مهمی در شکل گیری تمدن اسلامی داشته‌اند. در این میان، مسجد جامع کوفه نیز، به دلیل جامعیت علمی و درک حضور اساتیدی همچون امیرالمؤمنین امام علی، امام باقر و امام صادق و به تبع آنان صحابی و شاگردان این ائمه‌ی همام، مرکز نشر علوم و تعلیم و تعلم بوده و نقشی بی‌بدیل در رونق علوم و شکوفایی تمدن اسلامی داشته است و در تأثیرگذاری و اهمیت آن، همین بس که شهر کوفه را، بعد از مکه و مدینه، به عنوان سومین مرکز علمی-اسلامی مطرح نموده است.پژوهش حاضر بر آن است که جایگاه مسجد جامع کوفه و نقش کلیدی آن را در تمدن اسلامی بر اساس شواهد تاریخی و مطالعات کتابخانه‌ای اثبات نماید. بدین منظور ابتدا به تبیین مفاهیم مسجد و تمدن و به دنبال آن تمدن اسلامی پرداخته و جایگاه علم و دانش را در اسلام مطرح کرده

چکیده انگلیسی:

Comprehensive mosques of some cities, since the early days of Islam and beyond, have been very active not only in the field of worship but in all aspects of educational, cultural, political, social and economic dimensions. All these dimensions and functions led to the emergence of Islamic civilization in Muslim mosques, and mosques, especially comprehensive mosques, were the first base for the growth and development of this universal civilization. The most important function of the mosque is its scientific and educational function as the most important pillar of the birth and uplift of a genuine civilization, and this article deals with it more than other functions. The mosque is the most elementary and most important center for the dissemination of various sciences and has played an important role in the formation of Islamic civilization. Meanwhile, the Grand Mosque of Kufa is also due to its scientific comprehensiveness and the perception of the presence of such professorsAmir al-Mu'minin Imam Ali-Uq, Imam Baqer-e-Um and Imam Sadeq-u and their followers and students of these Imams Hemam, the center for the dissemination of science and education, have played an unquestionable role in the flourishing of the sciences and the flourishing of Islamic civilization. And its significance, it's enough to bring the city of Kufa, after Mecca and Medina, to the third scientific-Islamic centerThe present study seeks to prove the position of the Kufa mosque and its key role in Islamic civilization