تحلیلی بر شاخص‌های برنامه‌ریزی محله محور در توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: محله گلپا شهر همدان)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

منوچهر احقر ¹ , عباس ملک حسینی ²

1 - (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی ، ملایر، ایران)
2 - (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی ملایر، ملایر،ایران)

تاریخ دریافت : 1396/02/22 تاریخ پذیرش : 1396/07/20 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: توسعه پایدار, همدان, توسعه شهری, برنامه‌ریزی محله محور, محله گلپا,

چکیده مقاله :

هدف از این تحقیق تحلیلی بر شاخص های برنامه ریزی محله محور در توسعه پایدار شهری می باشد. ابعاد توسعه پایدار مشخص و گویه های آن موردِ مطالعه قرار گرفت. سنجش با استفاده از روش ترکیبی (پیمایش در زمره روش های کمّی و بحث گروهی متمرکز در زمره روش های کیفی، به عنوان یک روش تکمیلی پس از پیمایش) قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق را کارشناسان و صاحب نظران در زمینه شهرسازی و بخشی هم توسط افراد بومی محله تشکیل می دهند. بیشترین ضرایب شاخص توسعه پایدار در برنامه ریزی محله محور مربوط به قیمت مسکن با ضریب 426/0 (001/0)، مشارکت جامعه با مقدار 526/0 (001/0)، درآمد با مقدار 633/0 (001/0) و مسکن و محیط ساخته شده با مقدار 758/0 (0001/0) می باشند. همچنین نتایج نشان داد سطح معناداری دو متغیر جنسیت و شاخص های توسعه پایدار برابر با 156/0 (بیشتر از 05/0) است که حاکی از عدم معناداری رابطه بین این دو متغیر است. نتایج نشان داد بین سن و شاخص های توسعه پایدار پاسخگویان ساکن محله گلپا سطح معناداری این دو متغیر برابر با 000/0 (کمتر از 05/0) است، می توان گفت رابطه معناداری بین دو متغیر وجود دارد. میزان همبستگی این دو متغیر برابر با 507/0 است، که نشان دهنده همبستگی متوسط به پایین و مستقیم بین این دو متغیر است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to analyze the indicators of neighborhood-based planning in sustainable urban development. The dimensions of sustainable development are identified and their implications are studied. The analysis was performed using combined method .The statistical population of this research was composed of experts and authorities in urban planning and partly the local people. The most sustainable development index coefficients in neighborhood-based planning were related to housing price with a coefficient of 0.426 (0.001), community participation with a value of 0.552 (0.001), income with a value of 0.633 (0.001) and housing and built environment with a value of 0.758 (0.0001). The results also showed that the significance level of gender and sustainable development indicators was 0.156 (more than 0.05), which indicated no significant relationship between these two variables. The results also showed that there was a significant difference between the age and the indicators of sustainable development of respondents in Golpa neighborhood of 0.000 (less than 0.05). The correlation coefficient between these two variables was estimated to be 0.507, indicating a moderate to direct correlation between the two variables.

منابع و مأخذ:

 

1-     ﭘﺮاﻧﻚ، ژ.، اﻟﺤﻖ، ﻣ. 1380. ﮔﺰارش ﻻﻫﻪ ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار (از ﻓﻜﺮ ﺗﺎ ﻋﻤﻞ)، ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺷﻤﺎره 28.

2-     پورطاهری، م.، سجاسی قیداری، ح.، صادقلو، ط. 1388. سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبه­بندی براساس تشابه به حل ایده آل فازی مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده.

3-     توکلی­نیا، ج.، استادی سیسی، م. 1388. تحلیل پایداری محله­های کلان شهر تهران با تأکید بر عملکرد شورایاری‌ها نمونه موردی: محله‌های اوین، درکه و ولنجک، نشریه پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 41، شماره 70، ص 29 تا 43.

4-     جعفری، م.، قنبران، ع. 1391. طراحی سرای محلّه با رویکرد ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان مطالعه موردی محله درکه، تهران.

5-     دینانی، ل.،مقیمی، س. 1389. قابلیت­های توسعه محله­ای در بافت­های شهری جدید تهران محله نارمک.

6-      شکویی، ح. 1373، دیدگاه­های در نو جغرافیای شهری، جلد اول، تهران، انتشارات سمت.

7-     لطیفی، غ. 1382. توسعه شهری پایدار توسعه فرهنگی، فصلنامه علوم اجتماعی (ویژه برنامه­ریزی شهری)، شماره 22، صفحات 25-13.

8-     میرزاییان، م.، رحمانی، ب. 1398. ترویج فرهنگ توسعه پایدار شهری با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی شهری غرب استان کرمانشاه، فصلنامه آمایش محیط، دوره 12، شماره 45، صفحه 182-167.

9-     محمدی، ع.، ارژنگی مستعلی بیگلو، ح.، حسینی، م. 1398. رتبه‌بندی توسعه­یافتگی محلات شهری از نظر شاخص‌های فضای سبز عمومی با استفاده از مدل­های تصمیم‌گیری چند معیاره در محیط GIS نمونه موردی: شهر اردبیل، فصلنامه آمایش محیط، دوره 11، شماره 43، صفحه 146-125.

10- نیک­پور، ع.، رزقی، ف. 1397. بررسی و تحلیل شاخص‌های توسعه شهری بر اساس مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره مورد مطالعه: شهر بابل، فصلنامه آمایش محیط، دوره 12، شماره 46، صفحه 62-41.

11-    Borow,C.J. 1995. "Sustainable development, concept, value and practice".Third World Planning Review.17(4), 121-134.

12-    Connelly, S. 2007. "Mapping sustainable development as a contested concept", Local Environment, 12(3), 259–278.

13-    Nader,M.R.,Sallounm,B.A.& Karam.N. 2008. "Environment and sustainable development indicators in Lebanon: A practical municipal level approach", Ecologcal Economics.

14-    Oliver,P.A. 2008. "City Leadership: at the heart of the global challeng." Global Asia, 3(16), 421-432.

15-    Sohe Rana M.D. 2009. Status of water use sanitation and hygienic condition of urban slums: Astudy on ,Rupsha ferighat slum, Khulna, WWW. Elsevier. Com.PP322-328.

16-    Sarrafi, Mozaffar. 1992. Planning theory and development; Discussion paper, No 32, Vancouver, UBC school of regional planning.

17-    Turcu, C,. 2012. Local experiences of urban sustainability: Researching Housing Market Renewal interventions in three English neighbourhoods, 78 , 101–150.

18-    Varol,C.,Ercoskun,O.,Gurer. Y. 2010. “Local participatory mechanisms and collective actions for sustainable urban development in Turkey", Habitat International.xxx. Article in Press.

19-    Uwe,D. 2008. Achieving urban sustainability: integard urban management. Asia and Euroup Environment Forum,Nov 28-30, Shenzhen. China.