بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia acetabulosa L. در منطقه آشتیان (استان مرکزی)

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

معصومه خسروی‌رینه ¹ (دانشیار گروه زیست‌شناسی،واحد آشتیان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی ، آشتیان، ایران)
محمدرضا برزگر ² (دانشیار گروه زیست‌شناسی، واحد آشتیان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی ، آشتیان، ایران)
حسین لاری یزدی ³ (دانشیار گروه زیست‌شناسی، واحد بروجرد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی ، بروجرد، ایران)
عظیم ابوطالبی ⁴ (کارشناس‌ارشد علوم گیاهی، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، آشتیان، ایران)
یونس عصری ⁵ (استاد بخش گیاه‌شناسی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/10/29 تاریخ پذیرش : 1394/02/17 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: اسانس, تیمول, آشتیان, اروانه (Salvia acetabulosa L.), ترانس کاریوفیلن,

چکیده مقاله :

جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران دارای 58 گونه که 17 گونه آن انحصاری است. این مطالعه با هدف بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس دارویی گیاه اروانه (Salvia acetabulosa L.) در رویشگاه طبیعی آشتیان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در اوایل خردادماه 1390 از ارتفاعات منطقه شرق آشتیان (دره کهریزک) در استان مرکزی جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر)، اسانس‌گیری شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاه‌های کروماتوگراف گازی (GC) وگاز کروماتوگراف متصل شده با طیف‌سنج جرمی ((GC/MS شناسایی شدند. در اسانس، 65 ترکیب شناسایی شد که 45/66 درصد اسانس را تشکیل می‌دادند و به‌ترتیب ترکیب‌های شیمیایی: تیمول (06/15 درصد)، ترانس کاریوفلین (69/9 درصد)، 1،8- سینئول (57/8درصد)، 1-بورنئول (94/7 درصد)، آلفا-پینن (08/7 درصد)، لیمونن (4/5 درصد)، کامفور (66/4)، کامفن (58/4 درصد) و کاریوفیلن اکسید (47/3 درصد) از ترکیب‌های اصلی اسانس گزارش شدند.