اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی: 1 (1)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی و مقایسه ترکیب‌های شیمیائی روغن اسانسی اندام‌های مختلف گیاه دارویی Eremurus persicus (Joub. & Spach) Boiss. منطقه آزران کاشان
حسین بتولی عبدالرسول حقیر ابراهیم‌آبادی مریم نوروزی اسماء مازوچی

20.1001.1.23223235.1394.3.1.1.6

جنس سریش (Eremurus M. B.) متعلق به تیره لاله (Liliaceae) است، که بیش از 40 گونه از این جنس در جهان و هفت گونه در ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب‌های شیمیائی اسانس اندام‌های مختلف گیاه "سریش ایرانی" (Eremurus persicus) منطقه آزران کاشان مورد بررسی قرار گرفته ‌است چکیده کامل

جنس سریش (Eremurus M. B.) متعلق به تیره لاله (Liliaceae) است، که بیش از 40 گونه از این جنس در جهان و هفت گونه در ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب‌های شیمیائی اسانس اندام‌های مختلف گیاه "سریش ایرانی" (Eremurus persicus) منطقه آزران کاشان مورد بررسی قرار گرفته ‌است. این گونه‌‌ انحصاری نواحی مرکزی ایران بوده و در اراضی آبرفتی ارتفاعات کوهستانی دارای رویشگاه‌های طبیعی می‌باشد. سرشاخه‌های گلدار و میوه‌های گیاه‌‌ در بهار سال 1391 از منطقه آزران کاشان جمع‌آوری، در شرایط آزمایشگاه خشک و به روش استخراج و تقطیر همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس‌گیری گردید. برای شناسائی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل‌شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. 37 ترکیب در اسانس گل گیاه سریش ایرانی (E. persicus) شناسائی شد که اجزای اصلی آن، شامل: ترکیب‌های هگزادکانوئیک اسید (4/11درصد)، نونانال (01/9 درصد)، پاراوینیل گوائیاکول (94/6درصد)، هپتادکان (31/5درصد) و آپیول (31/5درصد) بودند. 26 ترکیب شیمیائی در اسانس برگ گیاه شناسائی شد که اجزای عمده آن به‌ترتیب شامل: ترکیب‌های کایورن (45/8درصد)، هگزادکانوئیک اسید (95/7درصد)، بتا-یونون (04/7درصد) و 2E,4E-دودکادی‌انول (88/5درصد) بودند و تعداد 30 ترکیب از اسانس میوه گیاه استخراج شد که اجزای عمده آن به ترتیب شامل: ترکیب‌های هگزا‌دکانوئیک اسید (07/13درصد)، ترانس- وربنول (85/9درصد)، 6E&sbquo;10E-پسودوفیتول (22/7درصد) و اپی-13-مانول (6/5درصد) بودند. مقایسه ترکیب‌های ترپنی موجود در اسانس اندام‌های مختلف گیاه سریش ایرانی نشان داد، بیشترین‌ ترکیب‌های مونوترپنی اسانس گیاه سریش ایرانی مربوط به اندام برگ و میوه گیاه بود و عمده ترکیب‌های سزکوئی‌ترپنی اسانس گیاه، مربوط به اندام گل‌ بود و بخش اعظم ترکیب‌های فرار اسانس گیاه، متعلق به کتون‌ها، اسیدها، استرها و الکل‌ها بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه داروییSalvia hydrangea L. در رویشگاه‌های مختلف استان مازندران
سمیه رنجبر مهدیه ابراهیمی محمد اکبرزاده

20.1001.1.23223235.1394.3.1.2.7

گیاهان دارویی از گذشته تاکنون جایگاه خاصی در درمان بسیاری از بیماری‌ها داشته و نظر به اهمیت اقتصادی و درمانی گیاهان دارویی در صنایع مختلف داروسازی و شناخت ترکیبات متشکله گیاهان، تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. لذا با توجه به استفاده‌های فراوا چکیده کامل

گیاهان دارویی از گذشته تاکنون جایگاه خاصی در درمان بسیاری از بیماری‌ها داشته و نظر به اهمیت اقتصادی و درمانی گیاهان دارویی در صنایع مختلف داروسازی و شناخت ترکیبات متشکله گیاهان، تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. لذا با توجه به استفاده‌های فراوان گیاه مریم گلی تماشایی (Salvia hydrangea) به‌عنوان ضدالتهاب، ضداسپاسم، ضدنفخ و مسکن این تحقیق با هدف شناسایی رویشگاه‌های طبیعی آن گیاه در استان مازندران وسپس بررسی و مقایسه کمیت و کیفیت اسانس آن در رویشگاه‌های مختلف استان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه از سه رویشگاه جمع‌آوری و سپس اسانس نمونه‌ها با استفاده از روش تقطیر با آب طرح کلونجر استخراج گردید، شناسایی ترکیبات موجود در اسانس به وسیله دستگاه‌های GC و GC/MS و تجزیه و واریانس داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS، مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون دانکن و مقایسه خصوصیات اسانس دو رویشگاه با آزمون T غیرجفتی انجام گرفت. نتایج نشان داد که بازده و درصد ترکیبات مشترک اسانس در دو رویشگاه مختلف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد دارند به‌طوری‌که بیش‌ترین درصد ترکیبات مشترک و بازده اسانس در ارتفاع 2000 متر از منطقه هزارجریب بهشهر بوده‌است و با افزایش ارتفاع بازده اسانس و درصد ترکیبات مشترک اسانس‌ها مثل: کامفور، بتا-پینن، نفتالن، بی‌سیکلوهپتان و یلانگن نیز افزایش داشته ‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاه Centaurea xanthocephala (DC.) Schultz-Bip. در رویشگاه طبیعی ارومیه
فاطمه عسکری زهرا بهراد

20.1001.1.23223235.1394.3.1.3.8

گونه C. xanthocephala نوعی گل‌گندم چندساله است که در منطقه شمال غربی کشور پراکنش دارد. هدف ازانجام این تحقیق تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود دراسانس گونه‌ گل گندم سرطلائی برای کاربردهای احتمالی آن در صنایع مختلف دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی بود. اندام هوایی گیاه در مرح چکیده کامل

گونه C. xanthocephala نوعی گل‌گندم چندساله است که در منطقه شمال غربی کشور پراکنش دارد. هدف ازانجام این تحقیق تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود دراسانس گونه‌ گل گندم سرطلائی برای کاربردهای احتمالی آن در صنایع مختلف دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی بود. اندام هوایی گیاه در مرحله گلدهی در اواخر تیر 1389 از منطقه ارومیه، دره قاسملو جمع‌آوری و در دمای محیط خشک و سپس آسیاب شدند. نمونه ساقه همراه برگ و گل‌آذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. برای جداسازی و شناسایی ترکیب‌های اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازده اسانس برگ و ساقه (برپایه وزنی- وزنی خشک شده) 02/0 و گل‌آذین 023/0 درصد بود. در اسانس ساقه همراه برگ 18 ترکیب و در اسانس گل‌آذین 16 ترکیب شناسایی شد. بالاترین درصد ترکیب ساقه همراه برگ، اسپاتولنول (1/26درصد) و آلفا-کوپائن (4/11درصد) بود. در حالی که در گل‌آذین، اسپاتولنول (6/28درصد)، آلفا-کوپائن (0/13درصد)، سیس-لانگی‌پینانول (6/5درصد) وترانس-‌کاریوفیلن (8/4درصد) از ترکیب‌های غالب بودند. براساس نتایج حاصل از بازده اسانس اندام‌های مختلف C. xanthocephala، مقدار آنها بسیار جزئی است و قابل‌توجه نبود. همچنین میزان ترکیب‌های اصلی اسانس در گل آذین بیش از ساقه و برگ بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - اثر تیمارهای مختلف فیزیکو شیمیایی بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی Datura innoxia Mill.
فرنوش فتاحی عبدالعلی شجاعیان حسین عسکری حسنعلی نقدی‌بادی مسعود میرمعصومی

20.1001.1.23223235.1394.3.1.4.9

تکثیر گونه‌های مختلف تاتوره به وسیله بذر انجام می‌گیرد. با توجه به اهمیت دارویی گیاه تاتوره تماشائی (Datura innoxia Mill.) و نیاز به افزایش درصد جوانه‌زنی بذور آن، آزمایش‌های زیر به منظور تعیین بهترین روش شکستن خواب بذور انجام شد. به این ترتیب که در مرحله اول تیمارهای خ چکیده کامل

تکثیر گونه‌های مختلف تاتوره به وسیله بذر انجام می‌گیرد. با توجه به اهمیت دارویی گیاه تاتوره تماشائی (Datura innoxia Mill.) و نیاز به افزایش درصد جوانه‌زنی بذور آن، آزمایش‌های زیر به منظور تعیین بهترین روش شکستن خواب بذور انجام شد. به این ترتیب که در مرحله اول تیمارهای خراش‌دهی مکانیکی پوسته بذر و اسید سولفوریک 98درصد به مدت‌های 0، 1، 5 و 10 دقیقه اعمال شد. در مرحله دوم بذور این گونه در دماهای ثابت (30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد) و متناوب ( 30 و 10، 35 و 10، 40 و 10 درجه سانتی‌گراد) به مدت 48 ساعت قرار داده شدند. درمرحله سوم، بین تیمار ترکیب دمای ثابت 35 درجه سانتی‌گراد با خراش‌دهی مکانیکی بذر و تیمار خراش‌دهی مکانیکی مقایسه انجام شد. در مرحله چهارم تیمارهای مختلف نوری شامل نور قرمز، نور سفید و تاریکی بر بذور خراش داده شده اعمال شد و در مرحله پنجم، بذرهای خراش‌دهی شده در غلظت‌های مختلف هورمون اسید جیبرلیک (GA3)، شامل 0، 30، 60، 90 و 120 میلی‌گرم در لیتر قرار داده شده و سپس در دمای 30 درجه سانتی‌گراد و تحت نور قرمز کشت شدند. نتایج به‌دست آمده از مراحل اول تا سوم آزمایش نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی از تیمار خراش‌دهی مکانیکی پوسته بذر به‌دست آمده است و این امر نشان می‌دهد که یکی از دلایل خواب بذور گیاه تاتوره تماشائی، پوسته سخت بذر می‌باشد. بالاترین درصد جوانه‌زنی در مرحله چهارم آزمایش از بذر‌های خراش‌دهی شده تحت نور قرمز به‌دست آمد و در مرحله پنجم آزمایش بالاترین درصد جوانه‌زنی در غلظت 120 میلی‌گرم در لیتر اسید جیبرلیک به‌دست آمد ولی از نظر آماری اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مطالعه برخی از صفات کیفی، ترکیبات فنولی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی روغن و میوه ‌در ژنوتیپ‌های برگزیده در گیاه Olea europaea L. در استان گلستان
آروز جلالی اسماعیل سیفی مهدی علیزاده حسین فریدونی

20.1001.1.23223235.1394.3.1.5.0

این مطالعه به منظور بررسی درصد و صفات کیفی روغن و میوهدر برخی از ژنوتیپ‌های پرمحصول گیاه زیتون (Olea europaea L. ) دراستان گلستان و در سال زراعی 92-1391 بر روی 26 ژنوتیپ انجام شد. شاخص رسیدگی میوه براساس سنجش رنگ و ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه و درصد گوشت مورد ارزیابی قرار چکیده کامل

این مطالعه به منظور بررسی درصد و صفات کیفی روغن و میوهدر برخی از ژنوتیپ‌های پرمحصول گیاه زیتون (Olea europaea L. ) دراستان گلستان و در سال زراعی 92-1391 بر روی 26 ژنوتیپ انجام شد. شاخص رسیدگی میوه براساس سنجش رنگ و ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه و درصد گوشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. درصد روغن توسط دستگاه سوکسله در ماده‌ خشک و تر محاسبه و ویژگی‌های کیفیآن‌ها نیز بررسی شد. ژنوتیپ‌ها از نظر درصد روغن در ماده‌ خشک و تر تنوع قابل ملاحظه‌ای داشتند. به طوری که بیشترین درصد روغن در ماده‌ تر ژنوتیپ G9 مشاهده شد که البته با ژنوتیپ‌های C9، E7، F7 وA2 اختلاف معنی‌داری نداشت. در ژنوتیپ‌های برتر روغنی، شاخص‌های کیفی و داروییروغن نظیر شاخص‌های اسپکتروفتومتری K232 و K270، کلروفیل و کاروتنوئید کل، ضریب شکست، ارزش پراکسید و اسیدیته مطالعه شد. نتایج حاکی از آن است که مقدار ضریب شکست روغن در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه مطابق با میزان استاندارد تعیین شده از سوی شورای بین‌المللی روغن زیتون (4677/1-4705/1) بود.بیشترین میزان K232 در ژنوتیپ‌های A2‌ و بیشترین میزان K270 در ژنوتیپ C9 وجود داشت.روغن حاصل از ژنوتیپ A13 دارای بالاترین میزان کلروفیل بود. بالاترین میزان کاروتنوئید در روغن ژنوتیپ‌های E7 و A13مشاهده شد. بیشترین میزان پراکسید در ژنوتیپ E5 و بیشترین میزان اسیدیته در ژنوتیپ H11 مشاهده شد. در ژنوتیپ‌های برتر کنسروی، بیشترین میزان فنل کل، فلاونوئید و آنتی‌اکسیدان به‌ترتیب مربوط به ژنوتیپ‌های D6، K9 و G4 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia acetabulosa L. در منطقه آشتیان (استان مرکزی)
معصومه خسروی‌رینه محمدرضا برزگر حسین لاری یزدی عظیم ابوطالبی یونس عصری

20.1001.1.23223235.1394.3.1.6.1

جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران دارای 58 گونه که 17 گونه آن انحصاری است. این مطالعه با هدف بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس دارویی گیاه اروانه (Salvia acetabulosa L.) در رویشگاه طبیعی آشتیان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در اوایل خردادماه 1390 از ارتفاعات منط چکیده کامل

جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران دارای 58 گونه که 17 گونه آن انحصاری است. این مطالعه با هدف بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس دارویی گیاه اروانه (Salvia acetabulosa L.) در رویشگاه طبیعی آشتیان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در اوایل خردادماه 1390 از ارتفاعات منطقه شرق آشتیان (دره کهریزک) در استان مرکزی جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر)، اسانس‌گیری شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاه‌های کروماتوگراف گازی (GC) وگاز کروماتوگراف متصل شده با طیف‌سنج جرمی ((GC/MS شناسایی شدند. در اسانس، 65 ترکیب شناسایی شد که 45/66 درصد اسانس را تشکیل می‌دادند و به‌ترتیب ترکیب‌های شیمیایی: تیمول (06/15 درصد)، ترانس کاریوفلین (69/9 درصد)، 1،8- سینئول (57/8درصد)، 1-بورنئول (94/7 درصد)، آلفا-پینن (08/7 درصد)، لیمونن (4/5 درصد)، کامفور (66/4)، کامفن (58/4 درصد) و کاریوفیلن اکسید (47/3 درصد) از ترکیب‌های اصلی اسانس گزارش شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی Pimpinella anisum L. در منطقه فیروزکوه
محمدتقی درزی رضا نادعلی

20.1001.1.23223235.1394.3.1.7.2

به منظور مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 13 چکیده کامل

به منظور مطالعه اثر کود بیولوژیک نیتروکسین و تراکم بوته بر عملکرد، اجزاء عملکرد و اسانس گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 1390 انجام گرفت. عامل‌ها شامل کود بیولوژیک نیتروکسین شامل سطوح عدم تلقیح، تلقیح با بذر، محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تلقیح با بذر + محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن و تراکم بوته شامل سطوح 5/12، 7/16 و 25 بوته در متر مربع بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (2/57 سانتی‌متر)، تعداد چتر در بوته (8/43 چتر)، وزن هزار دانه (23/3 گرم)، عملکرد بیولوژیک (7/7664 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (4/787 کیلوگرم در هکتار)، میزان اسانس در دانه (39/2درصد) و عملکرد اسانس (58/17 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلقیح نیتروکسین با بذر همراه با محلول پاشی بر روی بوته در مرحله ساقه رفتن حاصل گردید. تراکم بوته نیز دارای تأثیر معنی‌داری بر روی صفات مورد بررسی بجز وزن هزار دانه و عملکرد اسانس بود، به طوری که بیشترین ارتفاع بوته (8/58 سانتی متر)، عملکرد بیولوژیک (3/8308 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (6/861 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 25 بوته در متر مربع و نیز بیشترین تعداد چتر در بوته (7/36 چتر) و میزان اسانس (23/2درصد) در تراکم 5/12 بوته در متر مربع بدست آمد. در مجموع بیشترین عملکرد دانه، میزان اسانس و عملکرد اسانس در تیمار شامل مصرف دو بار کود بیولوژیک نیتروکسین و بیشترین عملکرد دانه در تیمار تراکم 25 بوته در مترمربع حاصل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی فیتوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و اتنوفارماکولوژی گیاه دارویی Melilotus officinalis L. به‌عنوان ضدالتهاب و التیام دهنده زخم دیابتی
آرش خاکی

20.1001.1.23223235.1394.3.1.8.3

این تحقیق به‌منظور بررسی اتنوفارماکولوژیکی، فیتوشیمیایی و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی سرشاخه‌های گلدارگیاه دارویی شاه افسر (Melilotus officinalis L.) در یکی از رویشگاه‌های طبیعی در استان گلستان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت‌ماه 1393 جمع‌آوری و هم‌زمان م چکیده کامل

این تحقیق به‌منظور بررسی اتنوفارماکولوژیکی، فیتوشیمیایی و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی سرشاخه‌های گلدارگیاه دارویی شاه افسر (Melilotus officinalis L.) در یکی از رویشگاه‌های طبیعی در استان گلستان انجام گرفت. سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت‌ماه 1393 جمع‌آوری و هم‌زمان مهمترین اطلاعات طب سنتی در مورد اثرات دارویی و نحوه مصرف از مردم محلی نیز اخذ گردید. عصاره اتانولی گیاه با استفاده از روش ماسراسیون (خیساندن)، میزان فنل وفلاونوئید کل به روش اسپکتروفوتومتری، فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره نیز با استفاده از روش‌های RP,TAC, DPPH اندازه‌گیری و نتایج در سطح 5/0P< ارزیابی شد. نتایج نشان دادکه مردم محلی از جوشانده سرشاخه‌های گلدار گیاه شاه افسر به‌همراه گیاهان دارویی دیگر: موره، درمنه و برازمبل به‌عنوان ضد التهاب قوی و مسکن در تقویت جداره مویرگ‌ها، درمان واریس و رفع التهاب و تسکین دردهای مفصلی، ورم مفاصل، مرهم زخم و تاول سوختگی و عفونت زخم پای بیماران دیابتی استفاده می‌کنند. نتایج فیتوشیمیایی نیز نشان داد که عصاره گیاه به‌دلیل پتانسیل بهینه در سنتز ترکیبات فنلی (mgQUE/g 4/0±8/109) و فلاونویید کل (mgGAE/g 2/0±82) از بیشترین میزان عملکرد آنتی‌اکسیدانی مخصوصاً در روش DPPH با میزان mg/ml 2/1±17/3=IC50 در مهار رادیکال‌های آزاد برخوردار بود. این یافته‌ها در تایید مصارف سنتی گیاه به عنوان ضد التهاب، آنتی‌اکسیدان، مرحم و ضدعفونی زخم‌ها قابل بحث است. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات