اثر تیمارهای مختلف فیزیکو شیمیایی بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی Datura innoxia Mill.

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

فرنوش فتاحی ¹ (کارشناس‌ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
عبدالعلی شجاعیان ² (استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
حسین عسکری ³ (استادیار گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
حسنعلی نقدی‌بادی ⁴ (دانشیار گروه پژوهشی کشت و توسعه مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران)
مسعود میرمعصومی ⁵ (مربی پردیس علوم، دانشکده زیست‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/12/12 تاریخ پذیرش : 1394/03/02 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: خواب بذر, اسید جیبرلیک, تاتوره تماشائی, خراش‌دهی, نور قرمز,

چکیده مقاله :

تکثیر گونه‌های مختلف تاتوره به وسیله بذر انجام می‌گیرد. با توجه به اهمیت دارویی گیاه تاتوره تماشائی (Datura innoxia Mill.) و نیاز به افزایش درصد جوانه‌زنی بذور آن، آزمایش‌های زیر به منظور تعیین بهترین روش شکستن خواب بذور انجام شد. به این ترتیب که در مرحله اول تیمارهای خراش‌دهی مکانیکی پوسته بذر و اسید سولفوریک 98درصد به مدت‌های 0، 1، 5 و 10 دقیقه اعمال شد. در مرحله دوم بذور این گونه در دماهای ثابت (30، 35 و 40 درجه سانتی‌گراد) و متناوب ( 30 و 10، 35 و 10، 40 و 10 درجه سانتی‌گراد) به مدت 48 ساعت قرار داده شدند. درمرحله سوم، بین تیمار ترکیب دمای ثابت 35 درجه سانتی‌گراد با خراش‌دهی مکانیکی بذر و تیمار خراش‌دهی مکانیکی مقایسه انجام شد. در مرحله چهارم تیمارهای مختلف نوری شامل نور قرمز، نور سفید و تاریکی بر بذور خراش داده شده اعمال شد و در مرحله پنجم، بذرهای خراش‌دهی شده در غلظت‌های مختلف هورمون اسید جیبرلیک (GA3)، شامل 0، 30، 60، 90 و 120 میلی‌گرم در لیتر قرار داده شده و سپس در دمای 30 درجه سانتی‌گراد و تحت نور قرمز کشت شدند. نتایج به‌دست آمده از مراحل اول تا سوم آزمایش نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی از تیمار خراش‌دهی مکانیکی پوسته بذر به‌دست آمده است و این امر نشان می‌دهد که یکی از دلایل خواب بذور گیاه تاتوره تماشائی، پوسته سخت بذر می‌باشد. بالاترین درصد جوانه‌زنی در مرحله چهارم آزمایش از بذر‌های خراش‌دهی شده تحت نور قرمز به‌دست آمد و در مرحله پنجم آزمایش بالاترین درصد جوانه‌زنی در غلظت 120 میلی‌گرم در لیتر اسید جیبرلیک به‌دست آمد ولی از نظر آماری اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد نداشت.