اثر تراکم کاشت بر استقرار و رشد جاتروفا (Jatropha curcas L.) در منطقه بلوچستان، ایران

محورهای موضوعی : علوم جنگل

محمد یوسف آچاک ¹ (کارشناس بخش تحقیقات جنگل‌ و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان(ایرانشهر)،)
هاشم کنشلو ² (استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران)
هادی درودی ³ (عضو هیات علمی بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان(ایرانشهر)،‌ سازمان تحقیقات، آموزش)

تاریخ دریافت : 1397/03/09 تاریخ پذیرش : 1397/08/12 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: سازگاری, زنده‌مانی, سوخت زیستی, باهوکلات,

چکیده مقاله :

در سال‌های اخیر، کاهش ذخایر سوخت‌های فسیلی و افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییر اقلیم، جامعه جهانی را وادار به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کرده است و باعث افزایش توجه‌به سوخت‌های زیستی به‌عنوان یک منبع انرژی تجدید پذیر شده است. جاتروفا (Jatropha curcas L.) از خانواده فرفیون Euphorbiaceae یکی از مهمترین کشت‌های سوخت زیستی است. هدف از این تحقیق، بررسی تراکم کاشت بر رشد و زنده‌مانی جاتروفا در شرایط اقلیمی بلوچستان بود. سازگاری جتروفا، با استفاده از طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تراکم کاشت 1111، 1333، 2500 و 3333 پایه در هکتار (به ترتیب فواصل کاشت 3×3، 3× 5/2، 2×2 و 2×5/1 متر) مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مورد بررسی شامل درصد زنده‌مانی، ارتفاع کل، قطر یقه، قطر تاج و شادابی بود. نتایج آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و کروسکال والیس نشان داد که در سال اول تنها شادابی نهال‌ها تحت تاثیر فاصله کاشت قرار گرفت و تیمار با تراکم 1111 پایه در هر هکتار بیشترین شادابی را داشتند. اما در سال دوم، درصد زنده‌مانی تحت تاثیر فاصله کاشت قرار گرفت و سایر فاکتورهای مورد بررسی تفاوت معنی‌داری نداشتند. در کل، با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت که در سال‌های نخست با توجه به ابعاد درختان رقابت درون گونه‌ای با تراکم‎های مذکور شدید نیست و فاصله کاشت تاثیر زیادی بر رشد پایه‌های کاشته شده ندارد و با توجه به زنده‌مانی بیشتر در فاصله کاشت بیشتر و پیش‌بینی رشد بیشتر درختان در سال‌های بعد، فاصله کاشت 3×3 مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد.

چکیده انگلیسی:

In recent years, declining of fossil fuel reserves, increasing greenhouse gas emissions and climate change effects have forced the global communities to reduce their dependence on fossil fuels, increasing attention to biofuels as a renewable energy source. The aim of this study was to investigate the effects of plant density on Jatropha seedlings growth in Balochestan climate (Bahokalat region in Chabahar). Jatropha adaptation was examined using a statistical design of randomized complete blocks at four planting densities of 1111, 1333, 2500 and 3333 plant per hectare (planting distances were 3×3, 3×2.5, 2×2 and 2×1.5 meters, respectively). Studied factors included survival percentage, total height, vigourity, collar and crown diameter. The results of one-way analysis of variance and Kruskal-Wallis test showed that the first year-study the vigourity of the seedlings was affected by planting distance, and the treatment with a density of 1111 plant per hectare had the best vigourity. But in the second year, survival percentage was affected by planting distance and there were no significantly difference in other parameters. In general, according to the results, it can be claimed in the first years, due to the small size of trees, intra-species competition is not much intense and the planting distance does not have much effect on the growth of planted seedlings. According to the more survival in wide planting distance, and predicting trees growth in the following years, it seems that the 3×3 planting distance is more practical and suitable.