بررسی و پهنه بندی شاخص های اقلیم کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

اکبر شائمی برزکی ¹ , عباسعلی آروین ² , سحر علیخانی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا، مرکز آران و بیدگل،دانشگاه پیام نور،آران وبیدگل ،ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، مرکز اصفهان، دانشگاه پیام نور،اصفهان،ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی،دانشگاه پیام نور، اصفهان،ایران

تاریخ دریافت : 1394/08/15 تاریخ پذیرش : 1395/12/18 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه: اقلیم کشاورزی, پاپاداکیس, تیپ تابستانی, تیپ زمستانی, چهارمحال وبختیاری,

چکیده مقاله :

شناخت نیازهای اقلیمی گیاهان زراعی از مهم ترین عوامل مؤثر در تولیدات کشاورزی است. در این تحقیق با استفاده از شاخص های رطویتی و حرارتی روش پاپاداکیس،شرایطآگروکلیماییاستان چهارمحال و بختیاریبررسیگردید.این روش با قرار دادن آستانه های اکولوژیک در تعیین تیپهای اقلیمی از غنای علمی کافی برخوردار است؛ به نحوی کهاخیر فائو برای تهیه نقشه اکولوژیک برخی از مناطق جهان و بسیاری از محققین به منظور تعیین توانهای اگرواکوکلیماتیک ا از این روش استفاده کرده اند.شاخص های مورد استفاده در این عبارتند از:تیپ زمستانه(برمبناینیازهایحرارتیگیاهان) ،تیپ تابستانه(حساسیتودرجهپایداریگیاهانبهسرما) ، تبخیروتعرق، میزان آبشویی، شاخص رطوبتی سالانه، رژیم حرارتی و رطوبتی که بر مبنای آن رد ه اقلیمی ایستگاهها مشخص میگردد. نتایج اینتحقیقنشانمیدهدکهتمامیایستگاههایمنتخب از نظر شرایط رطوبتیدرگروهاقلیممدیترانهایبریوازنظررژیمحرارتیدرطبقهقارهایبریقرارمیگیرند.دراینگروهغلاتزمستانیازمحصولاتاصلیدیمبهشمارمیرود.گندمدیمبهطورمتناوبمتحملخشکسالیمیشود. انواعاقالیمدراینگروهبرمبنایگرمیتابستان،سختیزمستانوفراوانیخشکسالیمیباشد.دراغلبایستگاههایمنتخبدورهمرطوبازماهنوامبرتاآوریلاستودورهخشکازاواخربهار (ژوئن) تااوایلپاییز (اکتبر) بهدرازامیکشد.فصلمیانهبسیارکوتاهبودهوبهاواسطبهار (می) محدودمیشود.در این روشتیپ تابستانیتیپ زمستانیبر مبنای وضع گردیده است.

چکیده انگلیسی:

Climate cognition and plants climate requirement is the effective factor in the griculture production. In this research, evaluated papadakis thermal and humidity indices for the Charmahal&Bakhteyari province agriculture development.Theclimate data from meteorological station for the 20 period, preparations, then based on papadakis method thresholds and indices delineated winter and summer type, humidity and thermal regime, climatic classes. Potential evapotranspiration (pet) calculated by papadakis method. Based on the precipitation and evapotranspiration, evaluated lichening and humidity index. The summer condition based on the plants thermal requirements classifiedas:lower land region such as Lordegan station in the Rice thermal class (O), Semi mountain region such asZamankhan station due to relative temperance is the summer type , Mize (M). other stations located in the East mountain region (Brojen, Emam Chaise, Dozak, Shahrkurd and Avaregan) and North west province (Koohrang), is the Wheat and warmer(T). The winter thermal condition based on the plants tolerance and sensitivity delineated with the cold as: winter three type detected which the include: Colder oat (av) in the lower lands (Lordegan), Barley-Wheat class (TV) in the semi high land (Zamankhan bridge), warmer wheat class (Ti) in the higher land(Brojen, Emamghayse, Dozak, Shahrkurd, Avargan and Kohrang). Aeeessment of thermal regime indicated from thermal regime all stations is the continental class (Co2). From humidity conditions is the dry Mediterranean (Me), all of the province stations.

منابع و مأخذ:

آنتونی، ه. (1382)، واکنش­های گیاهان زراعی به محیط رشد، (ترجمه، کافی، محمد) دانشگاه فردوسی مشهد.

احمدی، ح. (1389)، بررسی شرایط آگروکلیمایی کشت سیب‌زمینی در سطح ایستگاههای منتخب استان ایلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان.

فرج زاده، م، وتکلوبیغش، ع. (1380)، ناحیه بندی آگروکلیمایی استان همدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 41.

قطره سامانی، س، و قطره سامانی، م. (1386) . پهنه بندی آگروکلیماتولوژی استان چهار محال و بختیاری از نظر قابلیت کشت گردو با استفاده از GIS ،اداره آب و هوا شناسی استان چهارمحال و بختیاری.

کوانتا،مهندسینمشاور،(1355)،برآوردنیازهاومحدودیتهایکشاورزی 15محصولاصلیایران ، سازمانهواشناسیکشور.

مظفری، غ. (1382)، اصول و مبانی هواشناسی کشاورزی، چاپ اول، انتشارات نیک پندار.

محمدی، ح. ( 1386)، آب و هوا شناسی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران،چاپ دوم.

میان آبادی، آ، و نظامی، ا. (1388)، بررسی و پهنه بندی تنش های گرمایی مؤثر بر محصولات کشاورزی استان خراسان رضوی با استفاده از GIS ، مجله آب و خاک، جلد 23، شماره2، ص، 114-104.

ج.ه.چنگ (1374)، کشاورزی آب و هوا، ترجمه علیزاده، امین، کوچکی،عوض. انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول.

سعیدی، ن، و عظیمی، ف. ( 1388) پهنه بندی اقلیم کشاورزی جنوب و جنوب غرب ایران با استفاده از روش تجزیه خوشه ای، فصل نامه جغرافیای طبیعی، سال اول شماره 4.

شائمی برزکی، ا.( 1383). بررسی اثرات گرمایش جهانی بر مناطق بیوکلیمایی ایران،

 پایان نامه دوره دکتری گروه جغرافیای دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا.

عزیزی، ق و شائمی برزکی، ا. (1383)، ارزیابی تنوع اقلیمی و استعدادهای کشاورزی ایران به روش پاپاداکیس، مجله پژوهش های جغرافیایی ، شماره 49.

فلاح قالهری، غ، احمدی، ح. (1394). برآورد آستانه های فنولوژیکی کشت زعفران در استان اصفهان براساس درجه حرارت روزانه، نشریه زراعت و فناوری، جلد 3، شماره 1، صص، 65-45.

قاسمی دهکردی، و. ر، محمودی، ش، غفاری، ع ا.، دپائو، و. 1387. پهنه بندی اقلیم کشاورزی با روش یونسکو و شاخص خشکی تعدیل شده در بخشی از استان­های آذربایجان شرقی و اردبیل. نشریه علوم کشاورزی ایران، 39 (2): 289-281.

کمالی، غ. (1370). بررسی شرایط هم اقلیمی پنبه و چغندر قند از دیدگاه اکولوژی زراعی در استان خراسان. رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، دانشکده کشاورزی.

محمد نیاز قرایی، س. محمدی، ح. (1392)، ناحیه بندی اقلیم کشاورزی محصول گندم دیم در استان خراسان رضوی براساس دما و بارش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره بیست و یکم، صص، 57-43.

Bazgeer.  2006; Pre Harvest wheat yield prediction using  Agro met - spectral – trend -  yield models for shiarpur and Rupnagar  districts of panjab;joral of the indian society of Remot sensing vol 34 No 3 pp 269- 270 .

FAO,(1993) Agro-ecological assessment for national planning: the example of Kenya.

Feberio .c & et al (2002), production of muskmelon under controlled deficit irrigation in a semi-arid climate, agricultural water management.

Hernands(Henan's).F & et al (2015) phonological grouch  stages of Jujube tree, Annals of Applied biology, vol. 166, Issue. 1, pp 136-142.

Holden, N. M., & Brereton, A. J. (2004). Definition of agroclimatic regions in Ireland using hydro-thermal and crop yield data. Agricultural and Forest Meteorology, 122(3), 175-191.

Graef, F., lawrence, P., and von Oppen. 2000. Adapted farming in West Africa: issues, potentials and perspectives: final report (1986-1999) of the Special Research Programme 308 "Adapted Farming in West Africa". Grauer publication. Germany.

- Larnpurlanes, get al (2016) long term analysis of soil water conservation and crop gild under different tillage systems in Mediterranean rainfed conditions, field crops research. Vol. 189.Pp59-67

Martin . I and it al (2007) Tillage and crop rotation effects on barley field and soil nutrients on a colciortidic–Haploxeralf , Soil & tillage research, vol. 92- p 1-9

Mearns.k& Whitaker. R (2003) softly climate, safety management practice and  safety performance in off shore environments, safety science, vol, 41, Issue 8, pp 641-680.

Moreno, m, vegetation (2008) succession in reclaimed coal mining slopes in a Mediterranean - dry environment, ecological Engineering, vol. 34, Issue. 2, pp 158-178.

Papadakis, j. (1966).Climate of the world and their agricultural potentialities, Buenos Aires.P.p 1-48.

Rathove, p.s.2005;  Techniques and management of field crop production Agro bios Indian.

Veron,  Santiago.2004; International variability of wheat  yield in the navigating pampas during the 20  century . Agricultural     Ecosystem and environment.Vol 103.

Von wart, g & et al (2013), Use of egro- climatic zones to upscale simulated erop field potential, field crops research, vol. 143. P 44-55.

Zhang .x (2016) Peficiencies(deficiencies)  in the simulation of  geographic distribution of climate types by global climate model.

، 57-43.