بررسی تصرفات مولانا در حکایت های غنایی مثنوی با سه رویکرد متفاوت.
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی
راضیه جان نثاری
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،واحد نجف اباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران)
مهدی نوریان
2
(استاد گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد نجف اباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران)
حسین مسجدی
3
(دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور اصفهان)
محبوبه خراسانی
4
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد نجف اباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران.)
کلید واژه: ساختار داستان, حکایات غنایی مثنوی, مآخذ داستان, تصرفات داستانی, قبض وبسط روایی,
چکیده مقاله :
تردیدی نیست که مولانا در سرایش مثنوی، وام‌دار متون عرفانی و حکمی پیش از خود است. با وجود این، پاسخ به این پرسش که چرا مثنوی معنوی یکی از شاهکارهای بی بدیل ادب پارسی است، پرسشی است که سالها ذهن پژوهشگران این حوزه را متوجه خود کرده است. نبوغ داستان‌پردازی مولانا نسبت به اخلاف خود، یکی از دلایل برتری این اثر است. شاید هیچ شاعری مانند مولانا به این حد در دقایق داستانی تصرّف نکرده است. او گاه داستانی را قبض می‌دهد و در نهایتِ ایجاز و اختصار، بیان می‌کند و گاه حکایتی را بسط می‌دهد و آن را در چند صد بیت بیان می‌کند. در این مقاله، نگارندگان با احصای داستان‌های گسترش پذیرنده در مقایسه با مآخذ آن، به تحلیل چهار داستان مثنوی پرداخته‌اند و میزان تصرّفات مولانا را در ساختار حکایت، با رویکرد ایجاز و اطناب مشخص کرده‌اند تا تفوّق حکایات بسیط مثنوی در مقایسه با مآخذ آن، آشکار گردد. نتیجۀ به دست آمده نشان می‌دهد که قبض و بسط (ایجاز و اطناب) کاملاً آگاهانه و با اهداف مشخصی بوده است. مولانا در داستان پردازی فکر کرده و اندیشیده داستان را می سراید.ساختار داستان ها دقیق است ، به طوری که هیچ عنصری از آن را نمی توان حذف کرد.و در نهایت همه حکایات اصلی و فرعی با پیوندی جدا نشدنی در رابطه با حکایات قبل و بعد از خود می آیند.
There is no doubt, Mowlana's poetry beholden of mystical and wisdom texts. However, the answer, to this question, why Masnavi is one of the exquisite masterpieces of Persian Literature, has long considered the mind of researcher's in this area. The genius of Mowlana's tale "is one of the reasons for this effect." Probably no poet like Mowlana hasn't taken modification of story, he sometimes writes a story with brevity and he sometimes writes a story redundance, the answer to this question, why Mowlana, on the structure of stories break down on the basis of it. Is one of the main objectives of this article in paper, the authors analyzed four stories and remark Mowlana's Modification in story of anecdotes with three different approaches, the result has been obtained that brevity and redundance in story conscious and specific goals. Mowlana is thinking in fiction and writes the story. The stories are accurate and no element of it can be omitted. It is finally observed that all anacdotes are inextricably inter twined.
_||_
