معشوق تعالی بخش در گنبد سبز هفت پیکر
محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی
پیمان نیکنامی
1
,
پوران یوسفی پور کرمانی
2
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران.
کلید واژه: آنیما, معشوق, نظامی گنجوی, سایه, هفت پیکر,
چکیده مقاله :
عشق برجسته‌ترین و نامکررترین مفهومی است که در هنر و ادبیّات بازتاب گسترده داشته است. عشق به مرد، زن، پدر، مادر، فرزند، طبیعت، دین و اندیشه، وطن، آزادی و... در جای جای ادبیّات فارسی قابل لمس است. آن چه همۀ عشق‌ها را در سایۀ خود می‌گیرد، عشق به خدای یکتاست که موجب تکامل و خویشتن شناسی انسان می‌شود. سراسر ادبیّات عرفانی، بیان عشق به خالق یکتاست. ادبیّات غنایی نیز یکی از عرصه‌هایی است که عشق ورزیدن به انسانی دیگر، می‌تواند راهی برای رسیدن به رشد و کمال و شناخت خود باشد. هفت پیکر نظامی گنجوی، یکی از آثار غنایی است که در ظاهر، داستان عشق زمینی و دون است اما با تأمل در این داستان‌ها و با تحلیل کهن الگویی و روانشناسی، مشاهده می‌شود معشوق زمینی می‌تواند قهرمان داستان را به کمال و تعالی برساند. در این جستار با معرفی اجمالی هفت پیکر و موضوع آن، داستان گنبد سبز با تأکید بر معشوق تعالی بخش، مورد بررسی قرار می‌گیرد. کلمات کلیدی: هفت پیکر، نظامی گنجوی، معشوق، آنیما، سایه.
Love is the most distinguished and the most infrequent concept with a huge reflection in art and literature. Love toward man, woman, mother, child, nature, religion and thoughts, motherland, liberty and … is tangible in each part of Persian literature. The love which embraces all is the love to the only God. It gives human the power to know himself and it helps him evolve as much as possible. Mystical literature is about the love to the only God. Emotional literature is one of the areas in which adoring another person can be a way to evolve and achieve integrity. Haft peykar by Nezami Ganjavi is one of the pieces of emotional art which is a story of an earthly love at the surface but upon a deeper consideration of such stories in ancient analysis of the model and psychology, one can find out that the earthly love can get the hero of the story to the point of excellence and perfection. In this research, the story of the Green dome was studied with an emphasis on the exalted beloved and an introduction of Haft peykar and its theme.
مقالات:
1. چلکوفسکی، پیتر (1370)، "آیا اپرای توراندوت پوچینی بر اساس کوشک سرخ هفت پیکر نظامی است؟"، مجله :ایران شناسی، شماره 12، صص 714- 722.
2. کروتکف، جورج (1384)، "رنگ و عدد در هفت‌پیکر"، ترجمة هاشم بناپور، فصلنامة فرهنگستان هنر، زمستان.
3. مؤذّنی، محمدعلی(1388)، "تحلیل داستان گنبد فیروزهای از هفت پیکر و افسونگری نفس اماره"، فصلنامة تخصصی زبان و ادبیّات فارسی، شماره 1، صص139-115.
4. ناصری، ناصر، شهریار حسن زاده (1394)، "مضامین تعلیمی و تربیتی در هفت پیکر"، شماره 25، صص184-147.
_||_