پهنه‌بندی اقلیم آسایش گردشگری استان اصفهان با استفاده از تحلیل‌های آماری چندمتغیره

محورهای موضوعی : هیدرولوژی

امیر گندمکار ¹

1 -

تاریخ دریافت : 1391/03/25 تاریخ پذیرش : 1391/06/05 تاریخ انتشار : 1391/08/01

کلید واژه: تحلیل خوشه‌ای, کلمات کلیدی: تحلیل عاملی, اقلیم آسایش گردشگری, استان اصفهان,

چکیده مقاله :

چکیده: اگرچه که آب و هوا فقط یکی از متغیرهایی است که می‌تواند در گردشگری و مسافرت مؤثر باشد، ولی بیشتر گردشگران شرایط آب و هوایی را برای مسافرت خود مد نظر قرار می‌دهند. حتی افرادی هم که به منظور استفاده از آب و هوای مناسب اقدام به سفر نمی‌کنند، مانند گردشگران فرهنگی یا تحصیلی، سعی می‌کنند زمان‌هایی را برای سفر خود انتخاب کنند که مکان مورد نظرشان بهترین شرایط آب و هوایی را داشته باشد. لذا آگاهی از وضعیت آب و هوای مناطق مختلف می‌تواند در امر برنامه‌ریزی گردشگری نقش مؤثری داشته باشد. در این پژوهش با بررسی هفت پارامتر آب و هوایی مؤثر در امر آسایش گردشگری در استان اصفهان و با استفاده از تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای اقدام به پهنه‌بندی اقلیم آسایش گردشگری در استان اصفهان گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استان اصفهان دارای چهار پهنه اقلیم آسایش گردشگری مجزا است که هر پهنه دارای شرایط آب و هوای خاص خود است و در زمان‌های خاصی از سال بهترین شرایط برای حضور گردشگران را دارد. پهنه اول شامل نواحی غربی و جنوبی استان است که در فصل تابستان بهترین شرایط برای حضور گردشگر را دارد. پهنه دوم شامل نواحی غربی و جنوبی به سمت داخل استان است که در فصل بهار برای حضور گررشگران بسیار مناسب است. پهنه سوم شامل نواحی مرکزی استان است که در فصل پاییز بهترین شرایط برای حضور گردشگر را داردو پهنه چهارم شامل نواحی شرقی و شمالی استان است که در فصل زمستان مناسب‌ترین شرایط برای حضور گردشگر را دارد.

منابع و مأخذ:

منابع:

1- اسماعیلی، رضا، گندمکار، امیر و حبیبی نوخندان، مجید (1390)، ارزیابی اقلیم آسایشی چند شهر اصلی گردشگری ایران با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، فصل‌نامه پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 75.

2- بریمانی، فریبرز و اسمعیل‌نژاد، مرتضی (1390)، بررسی شاخص‌های زیست‌اقلیمی موثر بر تعیین فصل گردشگری، مورد نواحی جنوبی ایران، فصل‌نامه جغرافیای و توسعه، شماره 23.

3- بهنیافر، ابوالفضل و منصوری دانشور، محمدرضا (1389)، پهنه بندی آمایشی با رویکرد ارزیابی چند عامله و استفاده از مدل AHP  به منظور توسعه گردشگری در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه آبریز گلمکان، فصل‌نامه آمایش محیط، شماره 9.

4- بیات، مقصود (1388)، سنجش توسعه‌یافتگی روستاهای بخش کوار شهرستان شیراز با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای، فصل‌نامه جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 33.

5- پورکاظمی، محمدحسین و رضائی، جواد (1385)، بررسی کارایی صنعت گردشگری با استفاده از روش‌های ناپارامتری (ایران و کشورهای منطقه)، فصل‌نامه پژوهش‌نامه اقتصادی، شماره 22.

6- تقوایی، مسعود و شفیعی، پروین (1388)، کاربرد تحلیل عاملی و خوشه‌ای در ارزیابی فضایی – مکانی مناطق روستایی استان اصفهان، فصل‌نامه اقتصاد کشائرزی و توسعه، شماره 68.

7- خسروی، محمود و نظری‌پور، حمید (1389)، کاربرد تحلیل خوشه‌ای در شناسایی ویژگی‌های روزهای بارشی، فصل‌نامه فضای جغرافیایی، شماره 31.

8- رمضانی، بهمن (1388)، پهنه‌بندی آسایش بیوکلیماتیک انسانی استان گیلان، فصل‌نامه چشم‌انداز جغرافیایی، شماره 9.

9- زارع چاهوکی، اصغر و زارع چاهوکی، محمدعلی (1390)، برآورد بارندگی فصلی و سالانه با استفاده از روش‌های درون‌یابی چندمتغیره، نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 64، شماره 1.

10- ساری‌صراف، بهروز، جلالی،طاهره و جلال‌کمالی، آذین (1389)، پهنه‌بندی کلیماتوریسم منطقه ارسباران با استفاده از مدل TCI، فصل‌نامه فضای جغرافیایی، شماره 30.

11- شریفی، محمدامین و خالدی،‌کوهسار (1388)، اندازه‌گیری و تحلیل سطح توسعه یافتگی مناطق روستایی در استان کردستان با استفاده از روش‌های تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی، فصل‌نامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 67.

12- شیرانی، فرزانه، مزیدی، احمد و خداقلی، مرتضی (1388)، پهنه‌بندی اقلیمی استان یزد با روش‌های آماری چندمتغیره، فصل‌نامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 13.

13- عزیزی، قاسم، شمسی‌پور، اکبر و یاراحمدی، داریوش (1387)، بازیابی تغییراقلیم در نیمه غربی کشور با استفاده از تحلیل‌های آماری چندمتغیره، فصل‌نامه پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 66.

14- علیجانی، بهلول (1381)، اقلیم‎شناسی سینوپتیک، انتشارات سمت، تهران.

15- غیور، حسنعلی و منتظری، مجید (1383) پهنه‌بندی رژیم‌های دمایی ایران با مولفه‌های مبنا و تحلیل خوشه‌ای، فصل‌نامه جغرافیا و توسعه، شماره

16- فرج‌زاده اصل، منوچهر و احمدآبادی، علی (1389)، ارزیابی و پهنه‌بندی اقلیم گردشگری ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری، فصل‌نامه پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 71.

17- گندمکار، امیر (1389)، برآورد و تحلیل اقلیم آسایش گردشگری در شهرستان سمیرم با استفاده از مدل TCI، فصل‌نامه جغرافیای طبیعی، شماره 8.

18- گندمکار، امیر (1389) تعیین گستره افقی باد سیستان با استفاده از تحلیل خوشه‌ای، فصل‌نامه جغرافیای طبیعی، شماره 10.

19- مسعودیان، ابوالفضل (1383)، شناسائی رژیم‌های بارش ایران به روش تحلیل خوشه‌ای،

20- مسعودیان، سیدابوالفضل، دارند، محمد و کارساز، سکینه (1390)، پهنه‌بندی بارش غرب و شمال غرب ایران به روش تحلیل خوشه‌ای، فصل‌نامه جغرافیای طبیعی، شماره 11.

21- موسوی، میرنجف و حکمت‌نیا، حسن (1384)، تحلیل عاملی و تلفیق شاخص‌ها در تعیین عوامل موثر بر توسعه انسانی نواحی ایران، فصل‌نامه جغرافیا و توسعه، شماره 6.

22- یاراحمدی، داریوش و عزیزی، قاسم (1386)، تحلیل چندمتغیره ارتباط میزان بارش فصلی ایران و شاخص‌های اقلیمی، فصل‌نامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 62.

22. Farajzadeh, Hasan and Matzerakis, Andreas (2009), Quantification of climate for tourism in the northwest of Iran, Journal of Meteorological Applications, Volume 16 Issue 4.

23. Johnson and D. Wichern (1988), Applied Multivariate Statistical Methods, Second Edition, Prentice Hall.

24. Mieczkowski, Z. (1985), The tourism climatic index: A method of evaluating world climates for tourism. Canadian Geographer 29 (3).