پیش‌بینی تعلل‌ورزی تحصیلی بر اساس ارزش کاربردی و ارزش ذاتی تکلیف در دانش-آموزان پایه دهم شهر تبریز

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

دل آرام محمدی ¹ , اسکندر فتحی آذر ² , رحیم بدری‌گرگری ³ , امید ابراهیمی ⁴

1 - دانشگاه تبریز
2 - استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
3 - دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
4 - کارشناس‌ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

تاریخ دریافت : 1393/10/15 تاریخ پذیرش : 1394/03/30 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: تعلل‌ورزی تحصیلی, ارزش کاربردی تکلیف, ارزش ذاتی تکلیف,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر پیش بینی تعلل ورزی تحصیلی بر اساس ارزش کاربردی و ارزش ذاتی تکلیف به روش توصیفی- همبستگی بود. از جامعه ی آماری دانش آموزان پایه ی دهم شهر تبریز، نمونه ای متشکل از 350 دانش آموز دبیرستانی (175 پسر و 175 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به صورت تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات مقیاس تعلل ورزی تاکمن و مقیاس محقق ساخته ارزش تکلیف پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. داده ها به دست آمده به روش همبستگی گشتاوری پیرسون و رگرسیون چندگانه استاندارد تجزیه و تحلیل شد. نتایج همبستگی پیرسون بین متغیرها نشان داد که بین ارزش کاربردی و ارزش ذاتی یک تکلیف با تعلل ورزی تحصیلی رابطه ی منفی معنی‌دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون استاندارد نیز نشان داد که متغیر ارزش ذاتی پیش بینی کننده ی معنی‌دار تعلل ورزی تحصیلی می باشد. این یافته ها می توانند توسط معلمان، مشاوران و والدین جهت افزایش یادگیری و هدایت تحصیلی بهتر دانش آموزان به کار گرفته شوند.

چکیده انگلیسی:

The aim of the present study was to predict academic procrastination based on the utility value and intrinsic value of assignments using a descriptive- correlational method. 350 high school students ( 175 boys and 175 girls) were selected randomly through multistage cluster sampling from among the statistical population of 10thgrade high school students of Tabriz.To collect the data, the researchers used both Takman’s procrastination scale and a validated researcher-made scale for measuring assignment value. The collected data were analyzed through conducting Pearson Product correlation and standard multiple regression analyses.The findings revealed that there was a negative significant relationship between the utility and intrinsic values of assignments and students’ academic procrastination. Moreover, the results of the standard multiple regression showed that intrinsic value was a significant predictor of academic procrastination. These findings can be utilized by teachers, counselors, and parents to enhance students’ learning and provide them with better educational guidance.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، سارا؛ پاکدامن، شهلا و سپهری، صفورا، (1390). روابط بین اهداف پیشرفت، جو کلاس، توانایی و سودمندی ادراک شده در نوجوانان. مجله­ی روانشناسی تحولی، شماره­ی 29، 53-44.

الیس، آلبرت و نال، ویلیام جیمز،(1382). روانشناسی اهمالکاری: غلبه بر تعلل ورزیدن،(ترجمه محمد علی فرجاد). تهران : انتشارات رشد.

بدری‌گرگری، رحیم و حسینی، فریبا، (1389). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردی یادگیری خود تنظیمی با تعلل­ورزی دانشجویان دانشگاه تبریز. مجله­ی تازه­ها و پژوهش­های مشاوره، 9(36)، 126-111.

پالانت، جولی(1389).تحلیل داده­های علوم رفتاری با برنامهSPSS (ترجمه اکبر رضایی). تبریز: انتشارات فروزش.

پنتریچ، پال آر و شانک، دیل اچ،(1390). انگیزش در تعلیم و تربیت: نظریه­ها تحقیقات و راهکارها(ترجمه مهرناز شهرآرای). تهران: نشر علم.

توکلی، محمد علی، (1392). بررسی شیوع اهمال‌کاری تحصیلی در بین دانشجویان و ارتباط آن با ویژگی­های جمعیت­شناختی، ترجیح زمان مطالعه، و هدف از ورود به دانشگاه. فصلنامه روان­شناسی تربیتی، 9(28)، 100­-­121.

جوکار، بهرام و دلاورپور، محمدآقا، (1386). رابطه تعلل­ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. فصلنامه اندیشه­های نوین تربیتی، 3(3و 4)، 61- 80.

حسینی، فخری­السادات؛ طالع­پسند، سیاوش؛ بیگدلی، ایمان ا...، (1390). نقش مؤلفه­های انتظار-ارزش بر پیشرفت شیمی دانش­آموزان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 6(18)، 40-69.

سیمیاریان، کوثر؛ سیمیاریان، قاسم؛ ابراهیمی قوام، صغری، (1390). بررسی اثر بخشی آموزش خودکنترلی بر کاهش سهل‌انگاری نوجوانان دختر پایه دوم متوسطه شهر تهران. مجله­ی پژوهش­های روانشناسی اجتماعی، 1(3)، 19­-­35.

فیاضی، مرجان و کاوه، منیژه، (1388). تعلل: سندرم فردا. بی جا، شماره 205، 45­­-48.

کاظمی، مصطفی؛ فیاضی، مرجان؛ کاوه، منیژه، (1389). بررسی میزان شیوع تعلل و عوامل مؤثر بر آن در بین مدیران و کارکنان دانشگاه.پژوهش­نامه مدیریت تحول، 2(4).42-54.

گلستانی بخت، طاهره و شکری، مهناز،(1392). رابطه تعلل­ورزی تحصیلی با باورهای فراشناختی.دو فصلنامه علمی- پژوهشی شناخت اجتماعی،2(3)، 89-100.

محمدی، دل­آرام(1393). پیش‌بینی تعلل­ورزی تحصیلی بر اساس مؤلفه­های ارزش تکلیف در دانش­آموزان پایه دهم شهر تبریز. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز.

محمود­علیلو، مجید؛ موحدی، یزدان و علیزاده گورادل، جابر، (1392). تعیین رابطه­ی حالت­های فراشناختی، سودمندی ادراک شده و تاکیدات هدفی والدین با پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری،مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، دوره 3، شماره­ی 1، 109-91.

مصطفوی؛ فریده (1389).بررسی نقش جهت­گیری هدف پیشرفت (­تسلط طلبی، اجتناب از کار، عملکرد گزینی، عملکرد گریزی)، ادراکات خودکارآمدی در خودتنظیمی و ویژگی­های شخصیتی(نوروتیسم و مسئولیت‌پذیری) در تعلل­ورزی تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز.

هاشمی، تورج؛ مصطفوی، فریده؛ ماشینچی عباسی، نعیمه؛ بدری، رحیم، (1391).نقش جهت­گیری هدف، خودکارآمدی خودتنظیم­گری و شخصیت در تعلل­ورزی.روانشناسی معاصر،1(7)، 73­-­84.

هلیر، رجینا؛ رابینسون، کارول؛ شرودد، فیلیپس، (1387).مهارت­های مطالعه برای یادگیری مؤثر، (ترجمه منصور بیرامی، تورج هاشمی و فرهاد محمدی). تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum.

Eccles, J., & Wigfield, A. (1992). The development of achievement task values: A theoretical analysis. Developmental Reviw, 12, 265-310.

Ferrari, J. R., & Tice, D. M. (2000). Procrastination as a self-havdicap for men and women: A task-avoidance strategy in a laboratory setting. Journal of Rescarch in Personality, 34-83.

Orpen, C. (1998).The causes and consequences of academic procrastination: Aresereach not. West Educat. 21, 73­-­5.

phalet, K., Andriessen, I. & Lens, W. (2004). How future goals enhance motivation and leaening in multicultural classrooms. Educational Psychology Review, 16(1), 59–89.

Pychyl, T. A., Lee, J. M., Timbodeau. R., & Blun A. (2000). Five day of emotion: An experience sampling study of undergraduate student procrastination. J Soc Behav Personal, 5, 239-254.

Renniger, K. A., Hidi, S., & Krapp, A. (1992). The role of interest in learning and development. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Rothblum, E, D. & Solomon, L, J & Murakami, J. (1986). Affective, cognitive and behavioral, differences, between high and low procrastination. Journal of Counseling Psychology, 33(4), 387-394.

Schiefele. U. (1991). Interest, learning, and motivation.Educational Psychologist, 26, 299-323.

Steel, P. (2002). The measurement and nature of procrastination. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 63(3-B), 1599.

Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta­-­analytic and theoretical Review of Quintessential self­-­ Regulatory Failure. Psychological bulletin, 133(1), 65-94.

Tobias, S. (1994). Interest, prior knowledge, abd learning. Review of educational Research, 64, 37-54.