مدلسازی معادله ساختاری اثربخشی تدریس معلمان ریاضی دوره متوسطه شرق استان مازندران در سال تحصیلی 95 -1394
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیحسینعلی زارعی 1 , ام کلثوم غلامحسین زاده 2 , مهدی چرمچیان لنگرودی 3
1 - گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 - گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
3 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
کلید واژه: اثربخشی, حل مسئله, مهارت, فرایند تدریس,
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش مدل سازی اثربخشی تدریس معلمان ریاضی دوره متوسطه شرق استان مازندران در سال تحصیلی 95 -1394 بود. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی از نوع زمینهیابی انتخاب شد. جامعه آماری به تعداد 214 نفر بوده که براساس نمونهگیری تصادفی طبقهای با استفاده از جدول کرجسی-مورگان تعداد 134 نفر از معلمان ریاضی(زن و مرد) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای اطمینان از روایی، پرسشنامه توسط اساتید راهنما و مشاور و چند نفر از صاحب نظران مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته (با آلفای کرونباخ 929/0) بود که در شش بخش شامل مهارتهای فرایند تدریس، مدیریتکلاس، آموزش ضمن خدمت، مهارت های حل مسئله، وسایلآموزشی وطرحریزی آموزشی با مجموع 44 سؤال بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و آمار استنباطی و از نرم افزارهایSPSS و لیزرل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین مهارتهای فرایند تدریس، مدیریتکلاس، آموزش ضمن خدمت، روش حل مسئله، وسایلآموزشی و طرحریزی آموزشی و اثربخشی تدریس معلمان وجود دارد. معادله ساختاری بیانگر آن است که 94درصد اثربخشی به وسیله مهارتهای حل مسئله و مهارت های فرایند تدریس تبیین میشود. با توجه به اثربخشی تدریس معلمان ریاضی توصیه میشود به مشارکت والدین در فرایند تحصیل فرزندانشان برای کمک به ترغیب معلم برای ارائه فعالیت بیشتر، استقبال از تعامل دانشآموزان با یکدیگر برای بررسی وارائه راه حل سوالات مطرح شده در کلاس و اجرای مهارتهای حل مسئله در تدریس برای بهبود فرآیند یادگیری فراگیران توجه گردد.
The purpose of this study was to model teaching effectiveness of upper secondary level math teachers in east of Mazandaran during the educational year 2015-2016. The research methodology in this descriptive study was a survey type. The research sample included 214 people among whom, based on random sampling and using Krejcie and Morgan table, 134 math teachers (male and female) were selected. The questionnaire was checked by the supervisor, advisor and a panel of experts to ensure its content validity. The data gathering tool was a researcher made questionnaire (with the validity of 0.929) with six parts including teaching skills, class management, in-service training, problem solving skills, and educational tools, including 44 questions. To analyze the data, the descriptive statistics and inferential statistics, were calculated, using SPSS and LISREL softwares. The results showed that there was a meaningful relationship between teaching skills, class management, in-service training, problem solving skills, educational tools, and educational planning and teachers’ teaching effectiveness. Structural equation revealed that 94 percent the effectiveness can be explained by problem solving skills and teaching process skills. Regarding the teaching of math teachers, it is recommended that due attention should be paid to parentsʼ involvement in the educational process of their children in order to encourage teachers to provide more activites, to welcome studentsʼ interaction with each other to study and provide solutions for the posed problems in the class and to each problem solving skills to improve studentsʼ learning
احمدی، غلامعلی و نخستین روحی، ندا. (1393) بررسی تمایز یادگیری تلفیقی با یادگیری الکترونیکی و یادگیری سنتی(چهره به چهره) در آموزش ریاضی، مجلهی روانشناسی مدرسه،3(2)، 7-26.
اندرسون، لورمن. (1377). افزایش اثربخشی معلّمان در فرآیندتدریس، محمد امینی، تهران، انتشارات مدرسه.
اورنگی، عبدالمجید؛ قلتاش، عباس؛ شهامت، نادر و یوسلیانی، غلامعلی (1390). بررسی تأثیر آموزشهای ضمنخدمت بر عملکرد حرفهای معلمان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (5)، 114 – 95.
امینیفر، الهه؛ صالحصدقپور، بهرام و ولینژادترکمانی، فاطمه (1390). نقش تکنولوژی در یادگیری ریاضی، نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزشی، 5 (4)،272 -265.
بازرگان، عباس (1380). ارزشیابی آموزشی، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
پولیا، جورج (1382).خلاقیت ریاضی(ترجمه پرویز شهریاری). تهران: انتشارات فاطمی.
تلخابی، محمود ( 1379). بررسی نگرش معلمان نسبت به آموزش، توسـعه و بکـارگیری مهـارتهـای یـاددهی –یادگیری. شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان زنجان
حمیدیان، خدیجه (1389). بررسی میزان تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری و مطالعه درس ریاضی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی1، اداره آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران.
رحمانی، فیروزه (1391). بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی تدریس از دیدگاه معلمان دوره متوسطه شهر تبریز در سال 91-1390، پایان نامه ،دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی ،دانشگاه تبریز.
سفیدگر، رسول (1380). عوامل مؤثر در بهبود کیفیت تدریس و استفاده معلمان از روشهای فعال تدریس در مدارس راهنمایی شهرستان نائین. شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.
سلطانی، ایرج (1386) تعامل نیازسنجی و اثربخشی آموزشی در سازمانهای یادگیرنده، اصفهان، ارکان دانش.
سلطانی، ایرج (1380). اثربخشی آموزش در سازمانهای صنعتی و تولیدی، مجله تدبیر. شماره 119: 44-40.
سلیمی، داوود (1387). نقش رسانه ها و وسایل آموزشی درفرآیند یاددهی ـ یادگیری. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
شعبانی، حسن (1378). تأثیر روش حل مساله بصورت کارگروهی برتفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی، رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
شعبانی، حسن (1376). مهارتهای آموزشی و پرورشی(روشها و فنون تدریس). چاپ ششم. تهران: سمت.
شاهورانی، احمد؛ تلخآبیعلیشاه، غلامرضا و تلخآبی علیشاه، علیرضا (1388). بررسی رابطه ویژگیهای ارتباطات اثربخش معلم – دانش آموز با یادگیری ریاضی در دانش آموزان، معلمان سال اول مقطع متوسطه شهر تهران. فصلنامه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار. 3(3)، 67- 51.
صمدی، معصومه. (1387). بررسی تأثیر فوریو تداومی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر خود تنظیمگری و حل مسئله ریاضی، فصلنامه علمی-پژوهشی نوآوریهای آموزشی، 7(3)، 79-96.
ضامنی، فرشیده و کاردان، سحر (1389). تأثیر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری درس ریاضی. فصلنامه فناوری اطلاعات وارتباطات درعلوم تربیتی، شماره1: 23-38.
فقیهی، فاطمه (1379). جمعبندی تحقیقات انجام شده پیرامون یادگیری مشارکتی، رشد آموزش راهنمایی تحصیلی. ضمیمه شماره 29: 39-55.
گلاور، جان و برونینگ، راجر (1386). روان شناسی تربیتی: اصول و کاربرد آن، ترجمه علینقی خرازی، مرکز نشر دانشگاهی، (چاپ ششم)
محجوب مودب، هاجر و عسگری، فریبا (1389). مقایسه ویژگیهای تدریس اثربخش از دیدگاه مدرسین و دانشجویان علوم پزشکی گیلان، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 7 (1)، 33-26.
محمدی خانقاهی، محمد و حسین زاده، امیدعلی (1394). تدوین و اعتباریابی مدل تدریس اثربخش برای اساتید دانشگاه تبریز. آموزش و ارزشیابی، 8 (31)، 91-71.
مشایخ، فریده (1381). دیدگاههای نو در برنامهریزی آموزشی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ اول.
موسوی، فاطمه (1390). بررسی میزان به کارگیری مؤلفههای تدریس اثر بخش توسط دبیران سال سوم مقطع متوسطه شهر ملایر، پایاننامه کارشناسیارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش (گرایش تعلیم و تربیت اسلامی).
میلادی، علی (1392). آسیبشناسی فرایند یاددهی- یادگیری در آموزشهای رسمی از دیدگاه دبیران و دانش آموزان دبیرستانهای شهرستان بهشهر در سال تحصیلی 92-91. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشگاه پیام نور واحد بهشهر.
نادری، عزتاله؛ حاجیزاد، محمد؛ شریعتمداری، علی و سیفنراقی، مریم (1389). بررسی و مقایسه مهارتهای حرفهای معلمان دروس علوم پایه و علوم انسانی دوره راهنمایی شهرستان بهشهر به منظور ارائه روشهای ارتقای کیفی این مهارتها. فصلنامة علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 2(2)،96-75.
Ahmadi, GH. A., & Nokhostin Roohi, N. (2014). The study of the difference between the blended learning with e-learning and the traditional learning (face to face) in teaching mathematics, School Psychology, 1(2), 26-7 [In Persian].
Aminifar, E., Salehsedgh pour, B., & Valinejad Torkamani, F. (2011). The role of technology in learning mathematics. Science and Research Journal of Educational Technology, 5(4), 265-272 [In Persian].
Anderson, L. (1988). The enhancement of the teachers’ effectiveness in teaching process, [M. Amini, Trans.]. Madreseh Publications [In Persian].
Baumberger-Henry, R. N. (2005). Cooperative learning and case study: does the combination improve students. Nurse Education Today, 25(3), 238-246.
Bazargan, A. (2001). Educational assessment. Tehran: the Organization of Research and Compilation of Humanities Books of Universities (SAMT) [In Persian].
Faghihi, F. (2000). The summary of researches on cooperative learning. Guidance studies Educational Groeth. Appendix, 29, 39-55 [In Persian].
Freedman, S., Sarah L. E., Miles M. D., Michelle K. S., Nnadozie O., Hannah J., & Mary Pat, W. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Journal Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410—8415.
Hamidian, Kh. (2010). The study of the effect of teaching learning strategies and the study of mathematics on the academic achievement of Math 1. Education department of Tehran Province [In Persian].
Glover, J., & Browning, R. (2007). Educational Psychology: Principles and its Application, [A. Kharazi, Trans.]. University Publishing Center, (6th Edition) [In Persian].
Korpershoek, H., Harms, T., Boer, H. D., Kuijk, M. V., & Doorlaard, S. (2014). Effective classroom management strategies and classroom management programs for educational practice, Rijksuniversiteit, Grote Rozenstraat 3, 9712 TG Groningen.
Mahjoob Moadab, H., & Asgari, F. (2010). The comparison of the characteristics of the effective teaching from the perspective of the medical sciences professors and students of Gilan University. The Journal of Medical Education Research and Development, 7(1), 26-33 [In Persian].
Mashayekh, F. (2002). New perspectives in educational planning. (1st Ed.). The Department of Research and Humanities books Compilation of the Universities [In Persian].
Miladi, A. (2013). The pathology of teaching-learning process in formal education from the perspective of the high school teachers and students in Behshahr in the academic year 2012-2013. (Unpublished Master's thesis). Payame Noor University of Behshahr [In Persian].
Mohammadi Khaneghah, M., & Hosseinzadeh, A. A. (2015). Presenting and Verifying an Effective Teaching Model for Teachers at Tabriz University. Instruction and Evaluation, 8(31), 77-91 [In Persian].
Mousavi, F. (2011). The study of the use of effective teaching components by the third grade high school teachers in the city of Malayer. Unpublished Master's thesis in History and Philosophy of Education, (Islamic education) [In Persian].
Muyinda, P. B. (2007). MLearning: pedagogical, technical and organizational hypes and realities, Campus-Wide Information Systems, 24(2), 97–104.
Naderi, E., Hajizad, M., Shariatmadari, A., & Seife Naraghi, M. (2010). Evaluating and comparing the middle school teachers’ professional skills at the of basic science and humanities courses to provide methods to promote these skills. The Quarterly Journal of Science-Research Educational Management, 2(2), 75-96 [In Persian].
Nicoleta, S. (2011). Teachers for the knowledge society. How can technology improve math learning process? Procedia Social and Behavioral Sciences, 11, 170–174.
Ourangi, A.M., Ghaltash, A., Shahamat, N., & Vioseliani, Gh. A. (2011). The study of the effect of on-job training on teachersʼ professional performance. New Approaches in Educational Administration, 2(5), 95-114 [In Persian].
Paulia, G. (2003). Mathematical Creativity, [P. Shahriari, Trans.]. Tehran: Fatemi Publications [In Persian].
Rahmani, F. (2012). The study of factors affecting the the effectiveness of teaching from the perspective of secondary school teachers in Tabriz in the academic year 2011-12. (Unpublished Master's thesis). Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz [In Persian].
Richardson, K. (2008). The standpoint collegian aground master characteristic. The Journal of Curriculum, 26, 39 – 40.
Saka, A. Z., & Saka, A. (2009). Student teachers, views about the effects of school practice on the development of their professional skills. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1597-1604.
Samuelsson, J. (2009). The Impact of Teaching Approaches on Students’ Mathematical Proficiency in Sweden. International Electronic Journal of Mathematics Education, 5(2), 61-77.
Sefidgar, R. (2001). Factors affecting the quality of teaching and teachers' use of active methods of teaching in secondary schools of Nain. Research Council of Education Department in Isfahan province [In Persian].
Salimi, D. (2008). The role of educational media and educational supplies in teaching-learning process. (Unpublished Master's thesis). Tehran University [In Persian].
Samadi, M. (2009). The immediate and continuing effect of teaching self-regulation strategies on studentsʼ self-regulation strategies and mathematical problem-solving, Quarterly Journal of Educational Innovations, 7(3), 79-96 [In Persian].
Schechter, Ch., & Sky, M. (2013). Reducing reality shock: The effects of classroom management skills training on beginning teachers, Teaching and Teacher Education, 48(30), 1-12.
Shabani, H. (2009). The effect of problem solving method in the form of teamwork on the critical thinking and academic progress of fourth grade students, (Unpublished Ph.D. dissertation). Tarbiat Modares University [In Persian].
Shabani, H. (2008). Educational Skills (teaching methods and techniques). Tehran: SAMT [In Persian].
Shahoorani, A., Talkhabi Alishah, Gh. R., & Talkhabi Alishah, A.R. (2009). Investigating the relationship between the characteristics of effective teacher-student relationship and students’ math learning: the first grade high school teachers in Tehran. The Quarterly Journal of Educational Administration of Islamic Azad University of Garmsar, 3(3), 51-67 [In Persian].
Soltani, I. (2007). Interaction between needs assessment and educational effectiveness in learning organizations. Isfahan: Arkan-e-Danesh [In Persian].
Soltani, I. (2001). The effectiveness of training in industrial and manufacturing organizations. Tadbir Journal, 119, 40-44 [In Persian].
Talkhabi, M. (2000). The Study of the teachers’ attitude toward education, development and utilization of teaching-learning skills. The Research Council of the Education Department of Zanjan Province [In Persian].
Witte, K, D., & Roggeb, N. (2014). Does ICT matter for effectiveness and efficiency in mathematics education? Computers & Education, 75, 173–1840.
Yousefi Afrashteh, M., Morovati, Z., & Cheraghi, A. (2015). Identifying the components of effective learning environments based on health students' perception. Education Strategy in Medical Sciences, 8 (4), 261-268.
Zakaria, E., Solfitri, T., Daud, Y., & Zainal, Z. (2013). The effect of cooperative learning on secondary school students’ mathematics achievement, Creative Education, 4(2), 98-100.
Zameni, F., & Kardan, S. (2010). The effect of information and communication technology on learning mathematics. The Quarterly Journal of Information and Communication Technology on Educational Science, 1, 23-38 [In Persian].
_||_Ahmadi, GH. A., & Nokhostin Roohi, N. (2014). The study of the difference between the blended learning with e-learning and the traditional learning (face to face) in teaching mathematics, School Psychology, 1(2), 26-7 [In Persian].
Aminifar, E., Salehsedgh pour, B., & Valinejad Torkamani, F. (2011). The role of technology in learning mathematics. Science and Research Journal of Educational Technology, 5(4), 265-272 [In Persian].
Anderson, L. (1988). The enhancement of the teachers’ effectiveness in teaching process, [M. Amini, Trans.]. Madreseh Publications [In Persian].
Baumberger-Henry, R. N. (2005). Cooperative learning and case study: does the combination improve students. Nurse Education Today, 25(3), 238-246.
Bazargan, A. (2001). Educational assessment. Tehran: the Organization of Research and Compilation of Humanities Books of Universities (SAMT) [In Persian].
Faghihi, F. (2000). The summary of researches on cooperative learning. Guidance studies Educational Groeth. Appendix, 29, 39-55 [In Persian].
Freedman, S., Sarah L. E., Miles M. D., Michelle K. S., Nnadozie O., Hannah J., & Mary Pat, W. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Journal Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410—8415.
Hamidian, Kh. (2010). The study of the effect of teaching learning strategies and the study of mathematics on the academic achievement of Math 1. Education department of Tehran Province [In Persian].
Glover, J., & Browning, R. (2007). Educational Psychology: Principles and its Application, [A. Kharazi, Trans.]. University Publishing Center, (6th Edition) [In Persian].
Korpershoek, H., Harms, T., Boer, H. D., Kuijk, M. V., & Doorlaard, S. (2014). Effective classroom management strategies and classroom management programs for educational practice, Rijksuniversiteit, Grote Rozenstraat 3, 9712 TG Groningen.
Mahjoob Moadab, H., & Asgari, F. (2010). The comparison of the characteristics of the effective teaching from the perspective of the medical sciences professors and students of Gilan University. The Journal of Medical Education Research and Development, 7(1), 26-33 [In Persian].
Mashayekh, F. (2002). New perspectives in educational planning. (1st Ed.). The Department of Research and Humanities books Compilation of the Universities [In Persian].
Miladi, A. (2013). The pathology of teaching-learning process in formal education from the perspective of the high school teachers and students in Behshahr in the academic year 2012-2013. (Unpublished Master's thesis). Payame Noor University of Behshahr [In Persian].
Mohammadi Khaneghah, M., & Hosseinzadeh, A. A. (2015). Presenting and Verifying an Effective Teaching Model for Teachers at Tabriz University. Instruction and Evaluation, 8(31), 77-91 [In Persian].
Mousavi, F. (2011). The study of the use of effective teaching components by the third grade high school teachers in the city of Malayer. Unpublished Master's thesis in History and Philosophy of Education, (Islamic education) [In Persian].
Muyinda, P. B. (2007). MLearning: pedagogical, technical and organizational hypes and realities, Campus-Wide Information Systems, 24(2), 97–104.
Naderi, E., Hajizad, M., Shariatmadari, A., & Seife Naraghi, M. (2010). Evaluating and comparing the middle school teachers’ professional skills at the of basic science and humanities courses to provide methods to promote these skills. The Quarterly Journal of Science-Research Educational Management, 2(2), 75-96 [In Persian].
Nicoleta, S. (2011). Teachers for the knowledge society. How can technology improve math learning process? Procedia Social and Behavioral Sciences, 11, 170–174.
Ourangi, A.M., Ghaltash, A., Shahamat, N., & Vioseliani, Gh. A. (2011). The study of the effect of on-job training on teachersʼ professional performance. New Approaches in Educational Administration, 2(5), 95-114 [In Persian].
Paulia, G. (2003). Mathematical Creativity, [P. Shahriari, Trans.]. Tehran: Fatemi Publications [In Persian].
Rahmani, F. (2012). The study of factors affecting the the effectiveness of teaching from the perspective of secondary school teachers in Tabriz in the academic year 2011-12. (Unpublished Master's thesis). Faculty of Education and Psychology, University of Tabriz [In Persian].
Richardson, K. (2008). The standpoint collegian aground master characteristic. The Journal of Curriculum, 26, 39 – 40.
Saka, A. Z., & Saka, A. (2009). Student teachers, views about the effects of school practice on the development of their professional skills. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1597-1604.
Samuelsson, J. (2009). The Impact of Teaching Approaches on Students’ Mathematical Proficiency in Sweden. International Electronic Journal of Mathematics Education, 5(2), 61-77.
Sefidgar, R. (2001). Factors affecting the quality of teaching and teachers' use of active methods of teaching in secondary schools of Nain. Research Council of Education Department in Isfahan province [In Persian].
Salimi, D. (2008). The role of educational media and educational supplies in teaching-learning process. (Unpublished Master's thesis). Tehran University [In Persian].
Samadi, M. (2009). The immediate and continuing effect of teaching self-regulation strategies on studentsʼ self-regulation strategies and mathematical problem-solving, Quarterly Journal of Educational Innovations, 7(3), 79-96 [In Persian].
Schechter, Ch., & Sky, M. (2013). Reducing reality shock: The effects of classroom management skills training on beginning teachers, Teaching and Teacher Education, 48(30), 1-12.
Shabani, H. (2009). The effect of problem solving method in the form of teamwork on the critical thinking and academic progress of fourth grade students, (Unpublished Ph.D. dissertation). Tarbiat Modares University [In Persian].
Shabani, H. (2008). Educational Skills (teaching methods and techniques). Tehran: SAMT [In Persian].
Shahoorani, A., Talkhabi Alishah, Gh. R., & Talkhabi Alishah, A.R. (2009). Investigating the relationship between the characteristics of effective teacher-student relationship and students’ math learning: the first grade high school teachers in Tehran. The Quarterly Journal of Educational Administration of Islamic Azad University of Garmsar, 3(3), 51-67 [In Persian].
Soltani, I. (2007). Interaction between needs assessment and educational effectiveness in learning organizations. Isfahan: Arkan-e-Danesh [In Persian].
Soltani, I. (2001). The effectiveness of training in industrial and manufacturing organizations. Tadbir Journal, 119, 40-44 [In Persian].
Talkhabi, M. (2000). The Study of the teachers’ attitude toward education, development and utilization of teaching-learning skills. The Research Council of the Education Department of Zanjan Province [In Persian].
Witte, K, D., & Roggeb, N. (2014). Does ICT matter for effectiveness and efficiency in mathematics education? Computers & Education, 75, 173–1840.
Yousefi Afrashteh, M., Morovati, Z., & Cheraghi, A. (2015). Identifying the components of effective learning environments based on health students' perception. Education Strategy in Medical Sciences, 8 (4), 261-268.
Zakaria, E., Solfitri, T., Daud, Y., & Zainal, Z. (2013). The effect of cooperative learning on secondary school students’ mathematics achievement, Creative Education, 4(2), 98-100.
Zameni, F., & Kardan, S. (2010). The effect of information and communication technology on learning mathematics. The Quarterly Journal of Information and Communication Technology on Educational Science, 1, 23-38 [In Persian].