بررسی ارتباط بین رویکردهای مطالعاتی و پیشرفت تحصیلی ریاضی با نقش واسطه‌ای اضطراب ریاضی*

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

بهاره سلیمانی ¹ , قاسم رکابدار ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آبادان، آبادان، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آبادان، آبادان، ایران

تاریخ دریافت : 1395/01/25 تاریخ پذیرش : 1395/01/25 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: اضطراب ریاضی, رویکرد مطالعاتی, پیشرفت ریاضی, مدل‌بندی معادلات ساختاری,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین رویکردهای مطالعاتی و اضطراب ریاضی با پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانشجویان بود. جامعه آماری این مطالعه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی آبادان است که در نیمسال اول سال تحصیلی 90-1389 در درس ریاضیات پیش دانشگاهی ثبت نام نموده‌اند، نمونه شامل 166 (98 مرد و 68 زن) دانشجو بود که به شیوه تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش رویکردهای مطالعاتی دانشجویان از مقیاس سیاهه رویکرد و مهارت‌های مطالعه برای دانشجویان که شامل خرده مقیاس‌های رویکرد مطالعه عمقی، راهبردی و سطحی می‌باشد استفاده شد. هم‌چنین برای اندازه‌گیری اضطراب ریاضی از مقیاس اضطراب ریاضی فنما-شرمن استفاده شده است. نمره امتحان نهایی نیز به عنوان پیشرفت ریاضی در نظر گرفته شده است. آزمون همبستگی بین متغیرهای پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون رابطه معنی‌داری بین خرده مقیاس‌های رویکرد مطالعه عمقی، راهبردی و سطحی با پیشرفت ریاضی نشان نداد، اما بین اضطراب ریاضی و پیشرفت ریاضی رابطه معنی‌دار منفی مشاهده شد. هم‌چنین بین خرده مقیاس‌های رویکردهای مطالعه عمقی، راهبردی و سطحی با اضطراب ریاضی رابطه معنی‌دار بدست آمد. استفاده از مدل‌بندی معادلات ساختاری برای مشخص نمودن رابطه رویکردهای مطالعه با پیشرفت ریاضی در حضور متغیر اضطراب ریاضی نشان دهنده این است که رویکرد مطالعه سطحی در حضور اضطراب ریاضی با پیشرفت ریاضی اثر غیرمستقیم معکوس معنی‌دار دارد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که دانشجویان با رویکرد مطالعه سطحی حتی در امتحانات غیرعمقی عملکرد ریاضی ضعیف‌تری را نشان می‌دهند. نتایج این پژوهش می‌تواند در مشاوره‌های تحصیلی، برای افزایش پیشرفت ریاضی دانشجویان سودمند باشد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to examine the relationship between studying approaches and math anxiety with academic achievement in mathematics. For this purpose, 166 students (98 male and 68 female) were randomly selected with cluster sampling from Islamic Azad University branch Abadan that they are enrolment in pre-mathematics courses in the second semester of the 1389-90 year. The Approaches and Study Skills Inventory for Students scale and Fennema-Sherman Mathematics Anxiety Scale were used respectively for measuring studying approaches and mathematics anxiety, Final exam scores was considered as achievement in mathematics. The Pearson correlation test didn’t show a significant relationship between deep, strategic and surface studying approaches with mathematics achievement. Mathematics anxiety had negatively significant related to mathematics achievement and also all subscales of studying approaches had a significant relation with mathematics anxiety. Using the structural equation modeling for identifying relations between studying approaches and math achievement in the presence of math anxiety indicated a surface studying approach has a negative indirect significant effect on mathematics achievement. The result shows that students with surface studying approach show a weaker performance in mathematics, even in the non-deep tests. The results of this study can be used in academic counseling to increase mathematics achievement.   

منابع و مأخذ:

احمدی ده قطب‌الدینی، محمد (1389)، رابطه بین وضعیت اجتماعی اقتصادی خانواده، راهبردهای یادگیری و توانایی حل مسأله ریاضی در میان دانشجویان، فصلنامه برنامه‌ریزی درسی،7(25)،101-130.

پارسا، عبداله و ساکتی، پرویز (1386)، رویکردهای یادگیری، نتایج یادگیری و ادراکات دانشجویان از برنامه درسی اجرا شده و دوره تحصیلی، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 3(52)، 1-24.

رضویه، اصغر. سیف، دیبا و طاهری، عبدالمحمد (1384)، بررسی تأثیر مؤلفه‌های اضطراب و نگرش ریاضی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی در درس ریاضی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 2(84)، 7-30.

رکابدار، قاسم و سلیمانی، بهاره (1386)، اعتباریابی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس بررسی نگرش به آمار SATS و ارتباط آن (ویژگی‌های فردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی آبادان)، اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی،2(6)، 107-122.

سلیمانی، بهاره و رکابدار، قاسم (1389)، ارتباط ابعاد کمال‌گرایی با مهارت‌های مقدماتی ریاضی دانشجویان، فصلنامه روانشناسی تربیتی،1(3)، 7-18.

سیف، علی‌اکبر(1384)، سنجش فرآیند و فرآورده یادگیری: روش‌های قدیم‌و‌جدید، تهران: نشردوران.

سیف، علی‌اکبر(1386)، روانشناسی‌پرورشی‌نوین:روانشناسی‌یادگیری‌وآموزش، تهران: انتشارات‌دوران.

سیف، علی‌اکبر و فتح‌آبادی، جلیل(1387)، رویکردهای مطالعه و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی، جنسیت، و مدت تحصیل دانشجویان در دانشگاه، دانشور رفتار،1(33)، 29-41.

علم الهدایی، سیدحسن (1379)، اضطراب ریاضی، روانشناسی و علوم تربیتی،30(1)، 99-119.

علم الهدایی، سیدحسن (1381)، راهبردهای نوین در آموزش ریاضی، تهران: شیوه.

کیامنش، علیرضا و نوری، رحمان (1376)، یافته‌های سومین مطالعه بین‌المللیTIMSS ریاضیات دوره راهنمایی، تک نگاشت 13، چاپ اول، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت.

هومن، حیدرعلی(1384)، مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزارلیزرل، تهران: انتشارات سمت.

Alvermann, D. E., & Moore, D. W (1991), Secondary school reading, New York, Longman.

Bessant, K. C (1995), Factors associated with types of mathematics anxiety in college students, Journal of Research in Mathematics Education, 26, 327- 345.

Betz, N (1978), Prevalence distribution and correlates of math anxiety in college students, Journal of Counseling psychology, 25(5),441-48.

Butterworth, B (1999), the mathematical brain, London, Macmillan.

Cohen,J(1988), Statistical power analysis for the behavioral sciences, Hillsdale, Erlbaum.

Crawford, K., Gordon S., Nicholas, J. & Prosser, M (1998), Qualitatively different experiences of learning mathematics at university, Learning and Instruction, 8(5), 455-468.

Diseth, A., & Martinsen, O (2003), Approaches to learning, cognitive styles, and motives as predictors of academic achievement, Educational Psychology, 23, 195-207.

Entwistle, N. J., & Ramsden, P (1983), Understanding student learning, London, Croom Helm.

Entwistle, N (2008), Taking stock: teaching and learning research in higher education, Teaching and Learning Research in Higher Education, 25-26.

Fennema, E. & Sherman, J. A. (1976), Fennema-Sherman Mathematics Attitude Scales: Instrruments designed to measure attitudes toward the learning of mathematics by females and males, Catalog of selected documents in psychology, 6(2), 31.

Green, L. T. (1990), Test anxiety, mathematics anxiety and teacher comments: relationships to achievement in remedial mathematics classes, Journal of Negro Education, 56(3), 320 − 335.

Greenwood, J (1984), my anxieties about math anxiety, Mathematics Teacher, 77, 662 − 663.

Lazarus, M (1974), Mathephobia: Some personal speculations, National Elementary Principal, 53, 16 − 22.

Leung, H., K. & Man, Y., K (2005), Relationships between affective constructs and mathematics achievement: A Modeling Approach, Online <conference.nie.edu.sg/paper/Converted%20Pdf/ab00190.pdf>,23 March 2011.

Ma, X (1999), A meta-analysis of the relationship between anxiety toward mathematics and achievement in mathematics, Journal for research in mathematics education, 30(5), 520 − 540.

Mango, C (2011), The Use of Study Strategies on Mathematical Problem Solving, The International Journal of Research and Review, 6(2), 57-82.

Marton, F., & Säljö, R (1976), on qualitative differences in teach I - outcome and process, British Journal of Educational Psychology, 46, 4-11.

McLeod, D. B (1992),Research on Affect in Mathematics Education a Reconceptualization; Handbook of research on mathematics teaching and learning, A project of the National Council of Teachers of Mathematics, New York Macmillan, 575-596.

Norwood, K.S (1994), the effects of instructional approach on mathematics anxiety and achievement, School Science and Mathematics, 94, 248 − 254.

Richardson, F.C., and Suinn, R.M (1972), The Mathematics Anxiety Rating Scale: Psychometric data, Journal of Counseling Psychology, 19, 551− 554.

Salovaara, H (2005), Achievement goals and cognitive learning strategies in dynamic contexts of learning, Finlad, University of Oulu Press.

Stuart, V (2000), Math curse or math anxiety? Teaching children mathematics, 6(5): 330 − 35.

Svensson, L (1977), Symposium: learning processes and strategies - III. On qualitative differences in learning - study and skill learning, British journal of educational psychology, 47:233-243.

Tobias, S (1993), Overcoming Math Anxiety, New York, Norton.