بررسی رابطه هوش اخلاقی مدیران با مدیریت خادمیت در مدارس شهرستان میاندوآب با تأکید بر جنسیت

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

گیو جودی شاه‌آباد ¹ , اکبر رضایی ²

1 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - گروه روانشناسی- دانشگاه پیام نور تبریز

تاریخ دریافت : 1392/05/07 تاریخ پذیرش : 1392/12/16 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: هوش اخلاقی, خادمیت, مدیران مرد و زن مدارس,

چکیده مقاله :

این تحقیق با هدف تعیین رابطه‌ی هوش اخلاقی مدیران با خادمیت آنان در مدارس شهرستان میاندوآب انجام شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه مدیران مرد و زن مدارس ابتدایی و راهنمایی و متوسطه شهرستان میاندوآب به تعداد 179 نفر می‌باشد. نمونه‌ای به حجم 122نفر با استفاده از روش طبقه‌ای نسبتی و بر اساس فرمول نمونه‌گیری کوکران انتخاب شد که 75 نفر مدیر مرد و 47 نفر مدیر زن را شامل می‌شود. به ازای خادمیت هر مدیر 3 نفر از دبیران مدارس تحت مدیریت وی نظر داده‌اند که جمعاً 366 نفر دبیر را شامل می‌شود. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسشنامه هوش اخلاقی و خادمیت استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی و همبستگی درونی هر دو پرسشنامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی بدست آمده با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، برای پرسشنامه هوش اخلاقی مدیران 92/0α= و پرسشنامه خادمیت مدیران 97/0 α= می‌باشد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، با استفاده از نرم‌افزار SPSS، از روش‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و رگرسیون چندگانه استاندارد برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین هوش اخلاقی و مؤلفه‌های آن با خادمیت مدیران مدارس شهرستان میاندوآب رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از بین 4 مؤلفه هوش اخلاقی، دلسوزی پیش بینی کننده معتبری برای خادمیت مدیران مدارس شهرستان میاندوآب می باشد. نتایج حاصل شده از اجرای آزمون t مستقل نشان داد که بین میزان هوش اخلاقی و خادمیت مدیران مرد و زن مدارس شهرستان میاندوآب تفاوت معنی‌داری وجود ندارد.

چکیده انگلیسی:

This inquiry was carried out to investigate the relationship between the principals’ moral intelligence and their servant leadership in Miandoab’s schools. The study was a descriptive-correlational one. The research population included 179 male and female principals of primary, secondary, and high school in Miandoab. The sample comprised 122 principals, 75 male and 47 female principals, who were chosen through categorical ratio method based on Cochrams sampling formula. Regarding servant leadership of each principle, three teachers in his/her school completed the related questionnaire. This means that totally 366 teachers completed the questionnaire. The data were gathered through two questionnaires of moral intelligence and servant leadership. The face validity, content validity, and internal consistency of both questionnaires were verified by the experts. The Chronbach Alpha for the moral intelligence and servant leadership questionnaires was 0.92 and 0.97 respectively. The collected data were analyzed by SPSS software conducting descriptive statistics, Pearson correlation, independent T-test, and standard multiple regression analyses. The results showed that there was a positive significant relationship between the principals’ moral intelligence and its components with their servant leadership in Miandoab’s schools. The obtained results of regression analysis showed that among the four factors of moral intelligence, compassion had a more predictable vaue for the principals’ servant leadership in Miandoab’s schools. Also, the results of T-test revealed that there was no significant relationship between male and female principals’ moral intelligence and their servant leadership.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم.

آراسته، حمیدرضا.(1388). بررسی وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه تهران.

بوربا، میکله.(1390). پرورش هوش اخلاقی «هفت فضیلت اساسی که برای درست رفتار کردن، به فرزندان باید آموخت. ترجمه فیروزه کاوسی.(2005). تهران: انتشارات رشد.

جنینگز، کن و استال ورت، جان.(1386). مدیر خدمتگزار و شایسته. ترجمه جعفر شکرخواه.(2003). مشهد: انتشارات مرندیز.

حاجی‌زاده، سارا.(1389). نقش رهبری خدمتگزار در توانمندسازی دبیران از دید دبیران شهر مهاباد. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه کردستان.

حسن‌پور، اکبر.(1383). مقاله مدل عملی برای رهبری خدمتگزار. ماهنامه تدبیر. 15(153).22-14.

حضرتی‌لیلان، اکرم.(1388). بررسی رابطه مدیریت خادمیت با کیفیت زندگی کاری دبیران مدارس متوسطه شهرستان تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

خدیوی، اسدالله.(1386). درآمدی بر رفتار سازمانی در سازمان‌های هزاره سوم. تبریز: انتشارات شایسته.

زنده‌بودی، مهدی.(1389). بررسی رابطه رهبری خدمتگزار با تعهد سازمانی و درگیری شغلی کارکنان هیئت‌های ورزشی استان بوشهر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته علوم‌انسانی. دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی. دانشگاه بیرجند.

شیرانی بروجنی، سودابه.(1389). بررسی رابطه بین سبک رهبری خدمتگزار مدیران و تعلق سازمانی دبیران مدارس متوسطه شهرستان شهرکرد در سال تحصیلی 90-1389. فصلنامه مدرس علوم انسانی. 15(3).73.

فرهنگی، علی‌اکبر و مهرگان، محمدرضا و دامغانیان، حسین.(1390). عوامل مؤثر بر رهبری خدمتگزاراز دیدگاه مدیران. مجله چشم انداز مدیریت دولتی. 5. 67-49.

قرایی‌پور، رضا.(1387). رهبری خدمتگزار. نشریه صنعت خودرو. 124. 25-17.

قلی‌پور، آرین و حضرتی، محمود.(1388). تبیین ابزار سنجش رهبری خدمتگزار در سازمان‌های دولتی ایران. مجله پژوهش‌های مدیریت. 2(3)، 27- 5.

قلی‌پور، آرین و پورعزت، علی‌اصغر و حضرتی، محمود.(1388). بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار براعتماد سازمانی و

توانمندسازی در سازمان‌های دولتی. نشریه مدیریت دولتی. 1(2).  118-103.

کریتنر، رابرت و کینیکی، آنجلو.(1384). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی‌اکبر فرهنگی و حسین‌صفرزاده. چاپ اول. تهران: انتشارات پیام پویا.

مختاری‌پور، مرضیه و سیادت، سیدعلی.(1388). بررسی مقایسه‌ای هوش اخلاقی و رهبری تیمی ازدیدگاه برخی دانشمندان و اسلام. مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع) –تعلیم و تربیت اسلامی(9). 17(78)، 52 – 29.

مختاری‌پور، مرضیه.(1388). بررسی رابطه بین هوش اخلاقی و رهبری تیمی در مدیران آموزشی و غیرآموزشی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. رساله‌ی دکترا. دانشکده علوم تربیتی وانسانی. دانشگاه اصفهان

میرزایی سقین‌سرا، جواد.(1388). مقایسه اثر بخشی سبک‌های رهبری خادمیت و عاملیت در مدارس مقطع متوسطه ناحیه 4 تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

نجفیان، مهدی. (1390). ارتباط سنجی هوش اخلاقی و درگیری شغلی کارمندان دانشگاه شهیدباهنرکرمان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه  شهید باهنر کرمان.

هیکل‌آبادی، زهرا. (1389).بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خادمیت مدیران مدارس متوسطه شهرستان تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مدیریت آموزشی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. 

Blanchard, K. & Hodges, P. (2005). "Lead Like Jesus: Lessons from the Greatest Leadership Role Model of All Time", Published In Nashvill, Tennessee. Printed in USA.

Dennis, R. (2003). "A Factor Analyis of pago and wong Servant Leadership instrument", Leadership & organization Development Journal, 24(8), 455-459.

Greenleaf, R.K. (1977). "Servant-Leadership: A journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness", New York: Paulist Press

Graham, J.W. (1991). "Servant leadership in organizations: inspirational and moral", Leadership quarterly, 2, 105-119.

Hiatt, M. E. (2010). "Analisis Of Servant –Leadership Characteristics: Case Study of A For-Profit Career School President", For the Degree Doctor of Philosophy, Capella University.

Irving, A. (2005). "Exploring the Relationship between Servant Leadership and Team Effectiveness", Servant Leadership Roundtable, Center for Transformational Leadership, Bethel University.

Kuczmarski, S. S. & kuczmarski, T. D. (1995). "Value – based Leadership", Paramus, NJ. Prentice – Hall.

Lennick, D. & Kiel, F. (2005). "Moral intelligence: The key to enhancing business Performanceand leadership success, Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education.

Nair, K. (1994), a Higher Standard of Leadership: Lessons from the Life of Gandhi, San Francisco, Berrett- Koehler Publishers.

Page, D. & Wong T. P. (2000). "A conceptual framework for measuring servant leadership".In adjibolosoo, S. (ED.), The Human Factor in SHAPING THE Course and Development, University Press of American, Lanham, MD.

Parolini J. L. (2004). "Effective servant leadership: A model incorporating servant leadership and competing values framework"; Regent University, School of Leadership Studies: 9.

Patterson, K. (2003). "Servant leadership: A theorical model". A Dissertation presented in Partial fulfillment of the requirement for the degree Doctor of Philosophy, Regent University.

Piotrowski, L. (2006). Quantum Empowerment: A Grounded Theory for the Realization of Human Potential(Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertation & theses database. (UMI No. 3240834)

Prideaux, M. C. (2006). "Leadership in Papua New Guinea: Exploring Context and Barriers. Paper presented at the ANZAM Conference", Yapoon, Queensland, Australia.

Russell, R. F. and Stone, A. G. (2002)."A review of servant leadership attributes: developing a practical model",The Leadership & Organization Development Journal, 23 (3), 145 – 57

Spears, L. C. (Ed.) (1998). "Insights on Leadership: Service, Stewardship, Spirit and Servant Leadership", New York:, John Wiley & Sons.