بررسی تاثیر افزودن مکمل حاوی مس در جیره غذایی بر غلظت سرمی و میزان این عنصر در بافت سم و مو در اسب

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

غلامعلی مقدم ¹ (دانشگاه تبریز، استاد دانشکده کشاورزی، گروه علوم دامی، تبریز، ایران)
علی حسن پور ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، دانشیار دانشکده دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، تبریز، ایران)
جعفر رحمانی ³ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، استادیار دانشکده دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، تبریز، ایران)
یوسف داوودی ⁴ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سراب، استادیار دانشکده دامپزشکی، سراب، ایران)

تاریخ دریافت : 1391/06/02 تاریخ پذیرش : 1391/09/01 تاریخ انتشار : 1391/09/01

کلید واژه: مس, مو, سرم, اسب, سم,

چکیده مقاله :

این مطالعه به منظور بررسی ارزیابی تاثیر افزودن مکمل حاوی مس در جیره غذایی اسب ها بر سطح سرمی این عنصر و مقادیر آن در سم و مو انجام گرفت. 40 راس اسب نر در دو گروه شاهد و تیمار (20 رأس) قرار گرفتند. در جیره غذایی اسب‌های گروه تیمار علاوه بر جیره معمول از مکمل‌ حاوی مس (سولفات مس) به مدت دو ماه استفاده شد. در روز صفر از تمامی‌اسب‌ها از طریق ورید وداج نمونه خون اخذ و سرم جدا شد. همچنین نمونه مو و سم نیز تهیه شد. در روزهای 15، 30، 45 و 60 نیز این نمونه‌ها اخذ شد. سپس مقدار سرمی مس و همچنین مقادیر آن در سم و مو با روش جذب اتمی اندازه‌گیری شد. در گروه شاهد از روز صفر تا 60 میانگین سطح سرمی مس تغییر معنی داری نشان نداد ولی در گروه تیمار اختلاف آماری معنی داری در روزهای مختلف وجود داشت (000/0p=). میانگین غلظت مس در مو در گروه شاهد در بین روزهای مختلف اختلاف معنی داری نشان نداد ولی در گروه تیمار افزایش وجود داشت که این افزایش معنی دار نبود (056/0p=). اختلاف میانگین غلظت این عنصر در سم در هر دو گروه شاهد و تیمار غیرمعنی دار بود (به ترتیب 481/0p= و055/0p=). در بررسی همبستگی سطح سرمی مس با غلظت آن در مو و سم مشخص شد که در بیشتر زمان های نمونه برداری شده ارتباط و همبستگی معنی داری بین آنها وجود دارد. نتبجه نهایی اینکه افزودن مکمل حاوی مس در جیره غذایی اسب ها به مدت 2 ماه باعث افزایش سطح سرمی این عنصر می شود و همچنین باعث افزایش غیرمعنی دار غلظت آن در سم و موی اسب ها می شود و با عنایت به نقش حفاظتی مس در پوست و سم در اسب های ورزشی توصیه می گردد.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to evaluate the effect of dietary copper supplementation on the concentration of this element in equine serum, hair and hoof. Forty stallions were divided in two groups of control and treatment each consisting of 20 horses. Copper sulfate was supplied in the diet of the treatment group for 2 months. Blood samples were taken from jugular vein of all horses on days 0, 15, 30, 45 and 60 and the sera were separated. Samples from hair and hoof were also collected. The concentration of copper in these samples was analyzed by atomic absorption spectrometry. In the control group, mean serumic concentration of copper diet not show any significant changes from day 0 to 60 but in the treatment group there were significant differences between different sampling days (p= 0.000). Mean copper concentration on the hair of the control group did not show a significant difference between different sampling days but in the treatment group a non significant increase was observed (p= 0.056). There was no significant difference in mean copper concentration of hoof in both treatment groups (p= 0.055, p= 0.481). There was a significant correlation between mean concentration of copper in the serum and hair and hoof at most sampling times. In conclusion, dietary supplementation of copper for 2 months leads to its significant serumic increase and non significant increase in hair and hoof of horses and considering the protective effects of copper on skin and also hoof, its dietary supplementation is recommended in sports horses.

منابع و مأخذ:

• Andrieu, S. (2008). Is there a role for organic trace element supplements in transition cow health? Vet J, 176:77-83.


• Anderson, B.C. (1990). Copper deficiency & posterior paralysis (shalel) in ruminants in the sultamate of Oman. Animal research center agriculture small Canada, Ottawa.


• Arthington, J. (1996). Copper antagonists in Cattle Nutrition, Range cattle research and education center, on a department of animal sciences university of Florida - IFAS, 31:277 -281


• Art,T. and Lekeux, P. (2005). Exercise-induced physiological adjustments to stressful conditions in sports horses. Livest Prod Sci, 92:101-111.


• Basiland, M.R. (1993). Hypocuperosis: A clinical investigation of dairy in north land. NZJ. Vet med, 21:252-58


• Bender, G.T. (1987). Principles of chemical instrumentation W. B sander co , pp : 107-118


• Bejma, J.J.  (1999). Aging and acute exercise enhance free radical generation in rat skeletal muscle. J Appl Physiol 87:465-470.


• Chiaradia, E., Avellini, L., Rueca, F., Spaterna, A., Porciello, F. and Antonioni, M.T. (1998). Physical exercise, oxidative stress and muscle damage in racehorses. Comp Biochem Physiol B-Biochem Mol Biol, 119:833-836


• Crocher, A. (1992). Effect of copper deficiency on resistance to trypanosome levvisi J-Nah Med Assoc, 84(8): 697-706.


• Demorffarts, B., Kirschvink, N., Art, T., Pincemail, J. and Lekeux, P. (2005). Effect of oral antioxidant supplementation on blood antioxidant status in trained thoroughbred horses. Vet J, 169: 65-74


• Donald, E. (1998). Copper deficiency in food animals, education article, 15:8-9.


• Fur man, N.H. (1990). Standard Methods of Chemical Analysis. 6^th Edition, Saunders, London, pp. 374-381.


• Gart R.J. (2004). Copper deficiency in sheep and cattle. Deprtment of agriculture farm note, (28):94-98.


• Hartlova, H., Rajmon, R., Dorflerova, A., Zita, L., Rehak, D., Rosmus, J. Sindelar, M. and Klabanova, P. (2008). Effect of dietary supplementation with vitamin E and selenium in Thoroughbred horses on the concentration of F2-isoprostanes in the blood plasma as a marker of lipid peroxidation. ACTA VET. BRNO, 77:335–340.


• Howell, J.M. and Gow thome , J.M. (1986). Copper on animal and man.  2^nd Edition, CRC Press, volum (I, II), pp. 32-48.


• Kinnunen, S., Hyypa, S., Lappalainen, J., Oksala, N., Venojarvi, M., Nakao, C., Hannienen, O., Sen, C.K. and Atalay, M. (2005). Exercise-induced oxidative stress and muscle stress protein responses in trotters. Eur J Appl Physiol, 93: 496-501.


• Montuschi, P., Barnes, P.J. and Roberts, L.J. (2004). Isoprostanes: markers and mediators of oxidative stress. FASEB J, 18:1791-1800.


• NRC. (1989). Nutrient requirements of horses. 5th rev. Edition. National Academy Press, Washington, D.C., pp. 101.


• Radostitis, O.M., Gay, C.C., Hinchcliff, K.W. and Constable, P.D. (2007). Veterinary Medicine, a text book of the disease of cattle, sheep, pigs and horses. 10th Edition, Elsevier Publishing, pp. 1661-1668.


• Reckelhoff, J.F., Kanji, V., Racusen, L.C., Schmidt, A.M., Yan, S.D., Morrow, J., Roberts, L.J. and Salahudeen, A.K. (1998). Vitamin E ameliorates enhanced renal lipid peroxidation and accumulation of F-2-isoprostanes in aging kidneys. Am J Physiol-Regul Integr Comp Physiol, 274:R767-R774.