بررسی کوپرولوژیک فاسیولوزیس نشخوارکنندگان در استان آذربایجان‌شرقی طی سال 94-1393

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

عباس ایمانی باران ¹ (استادیار انگل‌شناسی، گروه پاتوبیولوژی، دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.)
حبیب چراغی سرای ² (دانشجوی کارشناسی ارشد انگل‌شناسی دامپزشکی، گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/09/30 تاریخ پذیرش : 1395/04/10 تاریخ انتشار : 1395/05/01

کلید واژه: نشخوارکنندگان, آذربایجان‌شرقی, فاسیولوزیس, کوپرولوژیک,

چکیده مقاله :

فاسیولوزیس یکی از بیماری های مشترک انسان و دام ها است که آسیب های بهداشتی و ضررهای اقتصادی زیادی در مناطق مختلف دنیا و هم چنین ایران به وجود می آورد. فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا از عوامل شناخته شدۀ فاسیولوزیس هستند. باتوجهبه اهمیتبهداشتیواقتصادی فاسیولوزیس و هم چنین در دسترس نبودن بررسی صحرایی این بیماری در نشخوارکنندگان زندۀ استان آذربایجان شرقی، مطالعۀ حاضر به عنواناولین مطالعه برای تعیین وضعیتفاسیولوزیس در نشخوارکنندگان زندۀ مناطق مختلف استان بر اساس روش کوپرولوژیک انجام گرفت. برای این منظور، تعداد 2012 نمونۀ مدفوع نشخوارکنندگان (1782 نمونه گوسفندی و 230 نمونه گاوی) جمع آوری شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. از این تعداد 62 نمونۀ گوسفندی (48/3 درصد) و 10 نمونۀ گاوی (35/4 درصد) دارای تخم فاسیولا بودند. مجموعاً تعداد 72 نمونۀ مدفوع (58/3 درصد) آلودگی به تخم فاسیولا را نشان دادند. از نظر جغرافیایی، بیشترین درصد آلودگی در جمعیت گاوها و گوسفندها مربوط به مناطق شمالی استان به ترتیب 14/6 درصد و 21/5 درصد بودند. از نظر سنی در گاوها میزان آلودگی در گروه سنی زیر 2 سال 81/3 درصد (105/4) و بالای 2 سال 8/4 درصد (125/6) مشاهده شدند، در حالی که در گوسفندها میزان آلودگی در گروه سنی زیر 2 سال 38/4 درصد (937/41) و بالای 2 سال 49/2 درصد (845/21) مشاهده شدند. نتایج مطالعۀ حاضر نشان داد که فاسیولوزیس در بین دام ها در مناطق مورد مطالعۀ استان آذربایجان شرقی وجود دارد. بنابراین، بررسی های بیشتر برای کشف زوایای پنهان از منظر علمی و درمان منظم دام ها با داروهای ضد انگلی مؤثر برای پیشگیری از فاسیولوزیس ضروری به نظر می رسند.

چکیده انگلیسی:

Fasciolosis is a zoonotic disease of humans and animals causing health problems and great economic losses in different parts of the world including Iran. Fasciola hepatica and Fasciola gigantica are well-known agents for fasciolosis. Due to health and economic implications of this disease and the lack of field studies on fasciolosis in living ruminants of East Azerbaijan, the current study was carried out to determine fasciolosis status in living ruminants from different regions of East Azerbaijan province based on coprologic method for the first time. For this purpose, a total of 2012 fecal samples (1782 from sheep and 230 from cattle) were collected and examined under light microscope. The microscopic findings showed that of all the samples, 62 (3.48%) from sheep and 10 (4.35%) from cattle were infected with Fasciola spp. eggs. A total of 72 (3.58%) fecal samples were infected by fasciola eggs. Geographically, the highest percentage of infection in cattle and sheep were observed in the northern regions of province with 6.14% and 5.21% respectively. In terms of age the infection rates in cattle under and over 2 years were 3.81% (4.105) and 4/8% (6.125) respectively whereas those for sheep were 4.38% (41.937) and 2.49% (21.845). The results indicated presence of fasciolosis amongst ruminants of the province necessitating further studies to detect the unknown aspects of disease and regular antiparasitic treatments for its prevention.

منابع و مأخذ:

• اسلامی، ع. و رنجبر بهادری، ش. (1383). روش­های آزمایشگاهی تشخیص بیماری­های کرمی نشخوارکنندگان، گوشتخواران، تک­سمی­ها، پرندگان، حیوانات آزمایشگاهی، گراز و انسان. چاپ اول، انتشارات نوربخش، تهران، ایران، صفحه: 62.


• حسینی، س.ح.، واعظی، و.، جعفری، ق.، رضائی، ا. و کرمی، غ. (1383). مطالعۀ اپیدمیولوژی فاسیولوزیس در استان کرمانشاه. مجلۀ دانشکدۀ دامپزشکی دانشگاه تهران، دورۀ 59، شماره 3، صفحات: 206-201.


• علی­پور، ع.ر.، آخوندی، ح.، جداری، ف.، حجازی، ل. و جلیلی، ز. (1394). توانمندی­ها و مزیت­های سرمایه‌گذاری آذربایجان­شرقی. نوبت اول، ناشر اداره کل امور اقتصادی و دارایی آذربایجان­شرقی، تبریز، ایران، صفحات: 96-92.


• محامی اسکوئی، م.، دلیمی، ع.، فروزنده مقدم، م. و رکنی، م. (1391). میزان شیوع و شدت آلودگی به فاسیولوزیس دامی در شش استان ایران طی سال­های 1388 تا 1389. دو ماهنامه فیض، سال شانزدهم، شماره 3 (پیاپی 63)، صفحات: 260-254.

• Abou‑Elhakam, H.M.A., Bauomy, I.R., El Deeb, S.O. and El Amir, A.M. (2013). Immunodiagnosis of fascioliasis using sandwich enzyme‑linked immunosorbent assay for detection of Fasciola gigantica paramyosin antigen. Tropical Parasitology, 3(1): 44-52.


• Ashrafi, K., Valero, M.A., Panova, M., Periago, M.V., Massoud, J. and Mas-Coma, S. (2006). Phenotypic analysis of adults of Fasciola hepatica, Fasciola gigantica and intermediate forms from the endemic region of Gilan, Iran. Parasitology International, (55): 249-260.


• Baldock, F.C. and Arthur, R.J. (1985). A survey of fascioliasis in beef cattle killed at abattoirs in southern Queensland. Austria Veterinary Journal, 62: 323-396.


• Cleary, D., Torgerson, P. and Mulcahu, G. (1996). Immune response of chronically infection adult to Fasciola hepatica. Veterinary Parasitology, 62: 71-82.


• Dalton, J.P. (1998). Fasciolosis. CAB Publishing, pp: 126-128.


• Doyle, J.P. (1972). Evidence of an acquired resistance in calves to single experiments infections with Fasciola hepatica. Research in Veterinary Sciences, 13: 456-459.


• Doyle, J.P. (1973). The relationship between the duration of the primary infection and the subsequent development of an acquired resistance to experimental infections with Fasciola hepatica. Research in Veterinary Sciences, 14: 97-103.


• Eslami, A., Hosseini, S.H. and Meshgi, B. (2009). Animal Fasciolosis in North of Iran. Iranian Journal of Public Health, 38(4): 132-135.


• Garedaghi, Y. and Khakpour, M. (2012). Molecular differentiation of sheep and cattle isolates of Fasciola hepatica using RAPD-PCR. Archives of Razi Institute, 67(2): 109-115.


• Gordona, D.K., Zadoksa, R.N., Stevensonc, H., Sargisonb, N.D. and Skuce,  P.J. (2012). On farm evaluation of the coproantigen ELISA and coproantigen reduction test in Scottish sheep naturally infected with Fasciola hepatica. Veterinary Parasitology, 187: 436-444.


• Hosseini, S.H., Jelokhani, M., Bahonar, A.R. and Eslami, A. (2010). Cattle fascioliasis in Gilan province, Iran. Iranian Journal of Veterinary Medicine, 4(1): 57-60.


• Hosseini, S.H., Meshgi, B., Abbassi, A. and Eslami, A. (2012). Animal fascioliasis in coastal regions of the Caspian Sea, Iran (2006-2007). Iranian Journal of Veterinary Research, Shiraz University, 13(1): 64-67.


• Mahami-Oskouei, M., Dalimi, A., Forouzandeh-Moghadam, M. and Rokni, M.B. (2011). Molecular Identification and Differentiation of Fasciola Isolates Using PCR- RFLP Method Based on Internal Transcribed Spacer (ITS1, 5.8S rDNA, ITS2). Iranian Journal of Parasitology, 6(3): 35-42.


• Mas-Coma, S., Bargues, M.D. and Valero, M.A. (2005). Fasciolosis and other plant-borne trematode zoonoses. International Journal of Parasitology, 35: 1255-1278.


• Massoud, J. (2003). Present status of fascioliasis in Iran. World Health Organization, Manila, Mimeogr. Report No. SCH/SG/93/WP19.


• Moghadam, A.S., Massoud, J., Mahmoodi, M., Mahvi, A.H., Periago, M.V., Artigas, P., et al. (2004). Human and animal fascioliasis in Mazandaran province, northern Iran. Parasitology Research, 94: 61-69.


• Movassagh Ghazani, M.H., Valilou, M.R., Ahmadzadeh, A.R., Karami, A.R. and Zirak, Kh. (2008). The prevalence of sheep liver trematodes in the Northwest region of iran. Turkey Journal of Veterinary Animal Science, 32(4): 305-307.


• Sarkari, B., Ghobakhloo, N., Moshfea, A.A. and Eilami, O. (2012). Seroprevalence of Human Fasciolosis in a New-Emerging Focus of Fasciolosis in Yasuj District, Southwest of Iran. Iranian Journal of Parasitology, 7(2): 15-20.


• Shahbazi, A., Akbarimoghaddam, M., Izadi, S., Ghazanchaii, A., Jalali, N. and Bazmani, A. (2011). Identification and Genetic Variation of Fasciola Species from Tabriz, North-Western Iran. Iranian Journal of Parasitology, 6(3): 52-59.


• Shahzad, W., Mehmood, K., Munir, R., Aslam, W., Ijaz, M., Ahmad, R., et al. (2012). Prevalence and Molecular Diagnosis of Fasciola hepatica in Sheep and Goats in Different Districts of Punjab, Pakistan. Pakistan Veterinary Journal, 32(4): 535-538.


•