بررسی میزان آگاهی و عملکرد متصدیان مراکز تهیه، توزیع و مصرف‌کنندگان مواد غذایی شهرستان بستان‌آباد در مورد برچسب‌های مواد غذایی

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

محبوبه قوچانی ¹ , فهیم امینی تبوک ² , پرویز نوروز ³ , رضا دهقان‌زاده ریحانی ⁴ , حسن اصلانی ⁵

1 - - دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده بهداشت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانش‌آموخته دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، تهران، ایران
2 - - دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده بهداشت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانش‌آموخته دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، تهران، ایران
3 - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانش آموخته دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، تهران، ایران
4 - دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده بهداشت، استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، تبریز، ایران
5 - دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده بهداشت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانش‌آموخته دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1392/05/03 تاریخ پذیرش : 1393/05/13 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: آگاهی, برچسب مواد غذایی, عرضه‌کنندگان مواد غذایی, مصرف‌کنندگان مواد غذایی,

چکیده مقاله :

توجه به اطلاعات مندرج برروی برچسب‌های مواد غذایی بسیار حائز اهمیت بوده و به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر خریداران آن در انتخاب مواد غذایی بسته‌بندی شده استاندارد کمک نموده و در نهایت می‌تواند به بهبود کیفیت رژیم غذایی و ارتقاء سلامتی در جامعه بیانجامد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی و عملکرد مردم شهرستان بستان‌آباد استان آذربایجانشرقی در مورد برچسب‌های مواد غذایی انجام شده است. در این بررسی تعداد 1036 نفر انتخاب گردید و برای هر یک از آن‌ها پرسشنامه مربوط به وضعیت دموگرافی و سنجش آگاهی و عملکرد مرتبط با برچسب‌های مواد غذایی تکمیل گردید. محدوده سنی افراد بین 16 تا 65 سال بود و اکثر آن‌ها (4/57 درصد) در رده سنی20 تا 40 سال قرار داشتند. بر اساس نتایج این مطالعه مشخص شد که بیش از 75 درصد از افراد به هنگام خرید، به برچسب مواد غذایی توجه نموده و بیشترین انگیزه‌شان مشاهده تاریخ تولید و مصرف مندرج در روی برچسب محصول است و درصد ناچیزی از آنان با هدف کسب اطلاعات تغذیه‌ای، مشاهده وزن محصول، دستیابی به اطلاعاتی در مورد وجود مواد افزودنی و رنگ‌های مصنوعی، برچسب مواد غذایی را می‌خواندند. نتایج این مطالعه نشان داد که سطح آگاهی مردم در رابطه با اطلاعات تغذیه‌ای مندرج بر روی برچسب‌های مواد غذایی بسیار پایین بوده و با توجه به تاثیر بالای آگاهی تغذیه‌ای بر عملکرد افراد در این زمینه، ضرورت توجه به آموزش‌های مداوم تغذیه‌ای، آموزش تفسیر اطلاعات مندرج بر روی برچسب‌های مواد غذایی و بهره‌مندی از آن‌ها به منظور دستیابی به الگوی تغذیه‌ای مناسب در جهت کاهش ابتلا به عوارض نامطلوب مرتبط با مصرف مواد غذایی بسته‌بندی شده اهمیت پیدا می‌کند.

چکیده انگلیسی:

   Awareness of the information provided on food labels is important and will help the consumers to select standard food packaging. This knowledge can lead to improving the diet and health in the community. This study was carried out to determine the knowledge and practice of food producer retailers and consumers of food labels in Bostanabad, East-Azarbaijan province. In a descriptive and cross-sectional study, 1013 individuals were selected through random selection. Data on demographics and knowledge and practice of food retailers and consumers were collected by filling in a questionnaire and the results were compared. The age of participants ranged 16-65 years old and majority of them were between 40 and 60 years of age. According to the results, 75.7% of the participants read food labels during shopping.  Amongst mostly considered food labels to observe the production and expiry dates on labels. A minority of the participants read food labels for nutritional information, product weight, types of additives and artificial colors, etc. The results showed that knowledge of people about the nutritional information on food labels is very slight. Due to the high impact of nutritional knowledge on the performance of people, having an idea about the individual’s attention to the information on food labels is essential. It is important to achieve the proper nutritional behavior and reduce the risk of adverse effects associated with packaged foods.

منابع و مأخذ:

• جاهد خانیکی، غلامرضا؛ گلستانی‌فر، حافظ؛ قدسی قاسم‌آبادی، ربابه و محمدی، متین (1391). بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران در ارتباط با بهداشت و ایمنی مواد غذایی، مجله سلامت و محیط، جلد2، شماره 1، صفحات: 161-154.


• دستورالعمل‌های مربوط به برچسب تغذیه‌ای. استاندارد ملی ایران شماره: 4469 و 4711.


• کریمی، مهران؛ فرساد، محمد؛ مظلومی، سیدسجاد و دهقانی تفتی، عباسعلی (1382). تاثیر آموزش بهداشت بر آگاهی و عملکرد متصدیان مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی شهر یزد، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، سال یازدهم، ضمیمه شماره 1، صفحات: 22-17.


• میرقطبی، مصطفی؛ باژن، مرجان و امیری، زهره (1391). بررسی آگاهی و عملکرد مصرف‌کنندگان در مورد برچسب‌های مواد غذایی، فصلنامه پایش، جلد 11، شماره 4، صفحات: 510-505.

 

• Chung, J.Y. and Kim, M.J. (2007). Using and understanding of nutrition labels and related factors among female adults in the Seoul area. Korean Journal of Community Nutrition, 12: 417-425.


• Codex Alimentarius Commission (CAC). (1981). General Standard for the Labeling of Additives when sold as such codex Stan 107.


• Codex Alimentarius Commission (CAC). (1991). General Standard for the Labeling of Prepackaged Foods. (Codex Stan 1-1985, Rev. 1-1991).


• Codex Alimentarius Commission (CAC). (1993). Guideline on Nutrition Labeling CAC/GL 2-1985 (Codex Stan 2-1985, Rev.117).


• Cowburn, G. and Stockley, L. (2005). Consumer understanding and use of nutrition labeling: a systematic review. Public Health Nutrition, 8:21-28.


• Drichoutis, A.C. and Lazaridis. P. (2005). Nutrition knowledge and consumer use of nutritional foodlabels. European Review of Agricultural Economics, 32:93-118.


• General characteristics of food packaging labeled. Iranian National Standard No: 2135.


• Ricciuto, L., Kevin, L. and Valerie, T. (2009). A comparison of the fat composition and prices of margarines between 2002 and 2006, when new Canadian labeling regulations came into effect. Public health nutrition 12.08: 1270-1275.


• Hyang, S.K. and Kyong, A.L. (1999). Consumer's awareness and utilization for food labels. Journal of the Korean Society Food Science Nutrition, 28:948-953.


• Joint FAO (2007). WHO Working Group on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food. Guidelines for the evaluation of probiotics in food: report of a Joint FAO/WHO Working Group on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food, London, Ontario, Canada, April 30 and May 1, 2002. ftp. fao. org/es/esn/food/wgreport2. pdf. Accessed, 16.


• Kim, H.S., Baik, S.J. and Lee, K.A. (2009). A study on perception and utilization of food-nutritionlabeling by age in Bussan residents. Journal of the Korean Society Food Science Nutrition, 38: 1801-1810.


• Legault, L., Brandt, M.B., McCabe, N., Adler, C, Brown, A.M. and Brecher, S. (2004). Food label and package survey: an update on prevalence of nutrition labeling and claims on processed packaged foods. Journal of the American Dietetic Association, 952: 8-104.


• Macon, J.F., Oakland, M.J., Jensen, H.H. and Kissack, P.A. (2004). Food label use by older Americans: data from the continuing survey of food intakes by individuals and the diet and health knowledge survey. Journal of Nutrition for the Elderly, 24:35-52.


• Marietta, A.B., Welshimer, K.J. and Anderson, S.L. (1999). Knowledge, attitudes, and behaviors of college students regarding the 1990 Nutrition Labeling Education Act food labels. Journal of the American Dietetic Association, 99: 445.


• Miller, C.K., Probart, C.K. and Achterberg, C.L. (1997). Knowledge and misconceptions about the food label among women with non-insulin-dependent diabetes Mellitus. The Diabetes Educator, 23: 425-432.


• French, W.A. and Barksdale, H.C. (1974). Food Labeling Regulations: efforts toward full disclosure. Journal of Marketing, 38(3):14-19.


• Prathiraja, P. and Ariyawardana, A. (2003). Impact of nutritional labeling on buying consumer behavior. Sri Lankan Journal of Agricultural Economics, 5: 235-246.


• Satia, J.A., Galanko, J.A. and Neuhouser, M.L. (2005). Food nutrition label use is associated with demographic, behavioral, and psychosocial factors and dietary intake among African Americans in North Carolina. Journal of the American Dietetic Association, 105: 392-402.


• Schupp, A. and Reed, D. (1998). Consumer awareness and use of nutrition labels on packaged fresh meats. Journal of Food Distribution Research, 29: 24-30.


• Shine, A., O'Reilly, S. and O'Sullivan, K. (1997). Consumer use of nutrition labels. British Food Journal, 99: 290-300.


• Shine, A. (1998). Consumer attitudes to and use of nutrition labeling. Available at URL: http://www.emeraldinsight.com/.../EmeraldFul Text Article/Articles/0700 990803.html. Accessed September 6, 2011.


• Worsley, A. (1994). Consumers and food product label information. Food Australia, 46: 223-229.