بررسی اثر ضدباکتریایی روغن کرچک روی برخی از بیماری‌زاهای غذایی با تکیه بر ارزیابی مقایسه‌ای ترکیبات
محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی
ثمانه حاتمی
1
(دانش آموخته، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
مسعود یاورمنش
2
(2- استادیار، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران)
علی محمدی ثانی
3
(- دانشیار، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
کلید واژه: حداقل غلظت کشندگی, روغن کرچک, حداقل غلظت بازدارندگی, انتشار دیسک,
چکیده مقاله :
ترکیبات مشتق‌شده از گیاهان، طی قرن‌ها به‌دلیل داشتن فعالیت ضدمیکروبی، استفاده‌های دارویی داشته‌اند. در این پژوهش اثر ضدباکتریایی روغن کرچک دو واریته اصفهان و مشهد روی استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولای و لیستریا اینوکوآ مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور از روش انتشار دیسک و کمترین غلظت بازدارندگی (MIC) و کشندگی (MBC) به‌روش براث میکرودایلوشن استفاده شد. روغن کرچک توسط دستگاه سوکسله با حلال نرمال هگزان استخراج و به‌وسیله دستگاهGC/MSمورد تحلیل قرار گرفت. براساس رقت‌های تهیه شده، MICروغن‌های کرچک روی باکتری‌های مورد آزمایش بین 25-5/12% بود، به‌غیر از روغن کرچک واریته اصفهان که روی اشریشیا کولای بین 5/12-25/6% برآورد شد. در آزمون MBC، هر دو واریته در غلظت 100% موجب غیرفعال شدن باکتری‌ها شدند. بر مبنای تجزیه و تحلیل GC/MS، بیشترین مقدار اولئیک اسید مربوط به روغن کرچک واریته اصفهان بود. هم‌چنین ریسینویئک اسید به مقدار 307/1%، جنتیسیک اسید 597/0% و پالمیتیک اسید 949/1%، که در روغن کرچک واریته اصفهان موجود، اما روغن کرچک واریته مشهد فاقد این ترکیبات بود. بر اساس نتایج مطالعه، روغن هر دو واریته کرچک بیشترین اثر ضدباکتریایی را روی اشریشیا کولای داشتند، اما در مجموع خاصیت ضدباکتریایی واریته اصفهان در مقایسه با واریته مشهد قوی‌تر برآورد شد. به‌نظر می‌رسد، وجود ترکیبات فنلی، کامفوری و اسید‌های چرب غیراشباع از مهم‌ترین عوامل بازدارندگی بیشتر روغن کرچک واریته اصفهان روی اشریشیا کولای می‌باشد. با توجه به خاصیت ضدمیکروبی روغن کرچک، می‌توان از این ترکیب به‌عنوان یک نگه‌دارنده و آنتی‌بیوتیک طبیعی در صنایع غذایی استفاده نمود.
For centuries, antimicrobial compounds derived from plants, have been used for medicinal treatment. The aim of this study was to evaluate the antibacterial activity of castor seed oil extracted from Mashhad and Isfahan varieties on Staphylococcus aureus, Escherichia coli and Listeria inocula. The sensitivity of the indicator bacteria was evaluated using disc diffusion technique and minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal concentration (MBC) were tested by broth micro-dilution assays. Oil from castor seeds was extract by Soxhlet method and the extracted oils were analyzed by a gas chromatograph connected to a mass spectrometer (GC/MS). According to the results of various dilutions of the extracts, MIC for castor oils ranged 12.5-25%, except for the Isfahan variety that was estimated at 6.25-12.5% for E. coli. The two varieties of castor oils showed the MBC activity on the indicator organisms at the original (100%) concentration. Based on GC/MS data, ricinoleic acid (1.307%), genetistic acid (0.597%) and palmitic acid (1.947%) were detected in oil extracted from Isfahan variety; meanwhile these compounds did not found in Mashhad variety. According to the results, the two castor varieties had antibacterial impact on E. coli. In addition, the overall antimicrobial activity of Isfahan variety was higher than Mashhad type. It seems that the presence of phenolic compounds as well as camphoric and unsaturated fatty acids is the major reason for the higher antibacterial effect of Isfahan variety on E. coli. Considering the inhibitory impact of castor oil, it can be used as a natural preservative in food industry.
_||_
