بررسی تطبیقی مبانی تعلق نفقه زوجه در فقه اسلامی و آثار آن در زندگی زناشویی
محورهای موضوعی : فقه و حقوق خصوصیسهیلا رستمی 1 , وریا حفیدی 2 , ابوبکر احمدی 3
1 - استادیار، گروه فقه شافعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
2 - استادیار، گروه فقه شافعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
3 - دانشجوی دکترا، گروه فقه شافعی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران .
کلید واژه: نفقه, تمکین, ازدواج, فقه اسلامی, زوجه, احتباس, مبنا شناسی,
چکیده مقاله :
نظام مالی نفقه از آثار ازدواج و از حقوق ثابت زوجه و جزو مسئولیت‌های زوج در فقه اسلامی است. همه مذاهب اسلامی در خصوص لزوم پرداخت نفقه به زوجه اتفاق‌نظر دارند؛ اما در مبنای ثبوت علت آن هم‌رأیی نیستند و عقد ازدواج، حبس، تمکین، وجوب با عقد و استقرار با تمکین، تمکین و احتباس، دخول زوج بالغ و یا فراخوانده شدن زوج برای دخول البته درصورت حصول شرایط، و پذیرش حق ریاست و سرپرستی زوج بر خانواده را از مبانی و علل تعلق نفقه به زوجه بیان نموده‌اند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه تطبیقی میان مذاهب اسلامی به بررسی دیدگاه‌های مطرح شده از جانب فقها پرداخته است. حاصل استقراء و بررسی دیدگاه‌های فوق، پذیرش نظریه تمکین به‌عنوان مبنای ثبوت نفقه‌ی زوجه است؛ زیرا جامع سایر نظرات و همگام و هماهنگ با مقاصد شریعت، هدف از ازدواج و رسالت کلی بنیاد خانواده است.
The Nafaqah financial system is one of the effects of marriage and one of the fixed rights of the wife and is one of the responsibilities of the husband in Islamic jurisprudence. All Islamic sects agree on the need to pay alimony to the wife; yet they are not unanimous on the basis of proving the cause, and marriage contract, imprisonment, tamkin, obligation by contract and establishment by tamkin, tamkin and ehtebas, dukhul of an adult husband or summoning of the husband to conduct dukhul (of course, if the conditions are met) and the right of headship and guardianship over one’s family have been introduced as the principles and causes of rendering Nafaqah to the wife. Using a descriptive-analytical method and adopting a comparative approach between different Islamic sects, the present study investigates the views of jurists. The result of induction and investigating the above views is the acceptance of the theory of Tamkin as the basis for proving Nafaqah of the wife; as all of other views are in harmony with the purposes of Sharia, and the purpose of marriage is the general mission of the family foundation.
_||_
The holy Quran
Ibn Baziza, A (2010). Rawdat al-Mustabin fi sharhe ketab al talqen. Beirut: Dar Ibn Hazm.
Ibn Ḥazm, A (No date). Al-Muhalla bi'l Athār. Beirut: al-Fikr.
Ibn Rushd, M (2005). Bidayat al-Mujtahid. Cairo: Dar al-Hadith.
Ibn al-Rofa ', A (2009). Kefayat al nabeh fi sharhe al tanbeh. beirut: dar al-kotob al-alamiya.
Ibn Qudamah, A(1985). Al-Mughni. Beirut: al-Fikr.
Ibn Qudamah, M (1994). Al kafi fi fiqhe al emam ahmad. Beirut: Dar Al-Kotob Al-Alamiya.
ibn Majah, M (No date). Sunan ibn Majah. Beirut: Dar EHYA Al-Kotob Al-Alamiya.
Ibn mofleh, E(1998). Al mobde' fi sharhe al moqne'. Beirut: dar al-kotob al-alamiya.
Ibn al-Mulaqqin, O'(2001). E'jalato almohtaj ela tojehe al menhaj. Jordan: Dar al-Kitab.
Ibn Manzur, M (1994). Lisan Al-Arab. Beirut: Dar Sader
Ibn nojaim, Z (No date). Al bahro al raiq sharhe kanz al daqaiq. Beirut: Dar al-Kitab al-Islami.
Abu Dawud, S (No date). Sunan Abu Dawood. Beirut: al maktabah al a'sreyah.
Araki. M a( 1998). Ketab al nekah. Qom: nor negar.
Afsari, S (2016). Brief in the rules of jurisprudence. Sanandaj: aras.
Babarti, M (No date). Al e'nayah sharhe al hedayah. Beirut: al-Fikr.
Bahrani, y (1989). Hadaeq al nazerah. Qom: Islamic Publishing Institute.
Baghawi, H (1998). Al tahzib fi fegh al emam al shafi'i. beirut: dar al-kotob al-alamiya.
Dasuqi, M ((No date). Hashyah al dasuqi a'la al sharhe al kabeir. beirut: dar alfekr.
Gorgani, A (1983). al ta'refat. Beirut: Dar Al-Kotob Al-Alamiya.
Jaziri, A (1986). Islamic Jurisprudence According to the Four Sunni Schools. Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi.
Jlali zadeh, j (2008). Principles and terms of jurisprudence. Tehran: ehsan.
Helli, M (1968). Ezah al favaeid fi sharhe al eshkalat ah qavae'd. qom: al matab' al e'lmeyah.
Helli (al mohaqqeq). J (1940). Sharae' al eslam. Qom: Ismailiyan Institute.
Demyati, o' (1998). Ee'nat al talebin ala halle alfaze fatho al mo'in. Beirut: dar al-Fikr.
Rajraji, A (2007). Manahej al tahsel va nataej lataef al tavel fi sharhe al modavanah va halli moshkelateha. Beirut: Dar Ibn Hazm.
Zobaidi, M (No date). Taj al-Arus Min Jawahir al-Qamus. beirut: dar al-hedaya.
Zohaili. W (No date). Al fehgh al eslami va adelatoho. damascus: dar al-fikr.
Zohaili, W (2000). The Muslim Family in the Contemporary World. . Damascus: Dar al-Fikr
Zarkashi, M (1993). Sarhe al zarkashi a'la al mokhtasare al kharqi. Beirut: dar al-abikan.
Zidane, A (1993). Al mofassal fi ahkam al mara. Beirut: Al-Risalah Institute.
Zylaeei, O' (1896). Tabbing al haqayeq. Cairo: matbaea Al-Kobra Al-Amireyah.
Sayyid Sābiq,(1977 ). Feqh al sonah. Beirut: Dar Al-Kitab Al-Arabi.
Sherbini, M (1995). Moghni al mohtaj. Beirut: Dar Al-Kotob Al-Alamiya.
Shawkani, M (No date). Nel al awtar. Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi
Shirazi, E (No date). al mohazzab fi feghe al emam al shafi'i. Beirut: Dar Al-Kotob Al-Alamiya.
Sadoq, M (1983). Al khesal. Qom: manshorat jama't al modarresen.
Tabatabai, M (1973). Tafsir al-Mizan. beirut establishment of al-alame publications.
Toosi, M(No date).al mabsot fi al feghe al emameyah. Beirut: Dar Al-Sharq Al-Awsat.
E'ini, M (2000). Al benayah sharhe al hedayah. Beirut: Dar Al-Kotob Al-Alamiya.
Qazi abd al wahhab. A'(2005). Al talqen fi al feghe al maleki.
Qurtubi, a. A' (No date). Al jame' le ahkam al Quran. Riyadh: Dar Alam Al-Kitab.
Qalyobi, A. a'mirah, A (1995). Hasheyata Qalyobi va a'mirah. Beirut: dar al-Fikr.
Maziri, M (2008). Sharhe al talqen. Beirut: Dar al-Gharb al-Islami.
Mawardi, A (No date). Al eqna' fi al feghe al shafi'i. Beirut: dar al-Fikr.
Marghinani, A (No date).al hedayah fi sharhe bedayat al mobtadi. beirut: dar al-ihyaa al-tarath al-arabi.
Muslim, M (No date). Sahih Muslim. Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi.
Momen Sabzevari, M (No date). Kefayat al ahkam. Isfahan: school of sadr mahdavi.
Najafi, M(1984). Jawahir al-kalam fi sharh shara’i‘ al-islam. Beirut: Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi.
Nasa'I, A (1986). Sunan al Nasa'I. Aleppo: maktab Islamic Publications.
