وضعیت اموال غایب از صدور حکم موت تا احراز واقعیت وآثار آن در فقه( امامیه وحنبلی)و حقوق ایران

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

محمد غلامی علیایی ¹ , رضا رنجبر ²

1 - دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - گروه فقه دانشکده حقوق دانشگاه آزاد تبریز - ایران

تاریخ دریافت : 1398/02/17 تاریخ پذیرش : 1398/10/17 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: فقه, اموال غائب, موت فرضی,

چکیده مقاله :

گاهی ممکن است یک شخص با انگیزه های مختلفی محل زندگی خود را ترک کرده و تا مدت زیادی خبری دال بر زنده بودن و یا مرگ آن شخص در دست نباشد،دراین پژوهش وضعیت اموال غایب از صدور حکم موت فرضی تا احراز واقعیت وآثار آن در فقه امامیه وحنبلی وحقوق ایران مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که وقتی حاکم شرعی حکم به موت فرضی فرد مفقود صادر میکند، اولین اثر این حکم این است که از لحظة صدور این حکم به بعد، اموالِ مفقود از ملکیت او خارج شده و متعلق به ورثه می شود و لذا باید بین ورثه و طبق قانون ارث تقسیم شود در مورد زوجه مفقود اجماع فقهاء مذاهب اسلامی این است اگر مال برای پرداخت نفقه وجود داشته باشد، زوجه مطلقاً حق مطالبة نکاح را نخواهد داشت، تا اینکه زوج پیدا شود یا یقین بموت او حاصل شود امّا اگر مال النفقه وجود نداشته باشد زوجه میتواند تقاضای طلاق، و ازدواج با مردی دیگر را داشته باشد، درحقوق ایران با در نظر گرفتن مواد قانونی موجود در این زمینه، عدم تاثیر حکم موت فرضی نسبت به ازدواج با اصول حقوقی بیشتر وفق دارد، اگر فرد مفقود، بعد از حکم به موت فرضی وی توسط دادگاه و تقسیم اموالش بین ورثه، پیدا شود؛ در این صورت حکم شرعی این است که او نسبت به اموال باقیمانده اولی است و نسبت به ماتلف غیرمحقّ است.

چکیده انگلیسی:

Sometimes a person may leave their home with various motives and for a long time there is no news of that person's life or death. In this research, the status of the missing property from the issuance of a death sentence to verification of its reality and its effects in jurisprudence Imamiyyah W Hannabali and Iranian law have been investigated. The results of this study show that when a religious ruler issues a presumed death sentence, the first effect of the ruling is that from the moment the sentence is issued, the missing property is taken out of his possession. And it should be divided between the heirs and according to the law of inheritance in the case of the missing wife. If there is money to pay the alimony, the wife will have absolutely no right to claim the marriage until the couple is found or she is sure to get married, but if there is no alimony, the wife can apply for divorce and marry another man. In Iranian law, given the legal provisions in this area, the presumption of death of a presumed death relative to marriage is more consistent with the legal principles, if the missing person is found by the court after the presumption of his or her presumed death by the court and the division of property between the heirs. In this case, the Shari'a ruling is that he is superior to the rest of the property and is unjustified in the matter.