بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با تعهد سازمانی کارکنان بانک ملی شعب استان آذربایجان‌شرقی

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

بهلول نوین انرجان ¹ , محمود علمی ²

1 - کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز– ایران.
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران (نویسنده مسئول).

تاریخ دریافت : 1395/05/19 تاریخ پذیرش : 1395/05/19 تاریخ انتشار : 1393/11/01

کلید واژه: اعتماد سازمانی, مشارکت سازمانی, شبکه‌ روابط, عدالت سازمانی و تعهد سازمانی,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه عوامل اجتماعی (اعتماد سازمانی، مشارکت سازمانی، شبکه‌‌‌ روابط و عدالت سازمانی) با تعهد سازمانی کارکنان بانک ملی شعب استان آذربایجان شرقی، انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی کارکنان رسمی و غیر رسمی صف و ستادی شعب بانک ملی استان آذربایجان شرقی به تعداد 1820 نفر، روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه در دو رده مدیران و کارمندان، حجم نمونه آماری 326 نفر از کارکنان بانک ‌ملی شعب استان آذربایجان شرقی تشکیل داده بودند که 15 نفر زن برابر با 6/4 درصد و 311 نفر برابر با 4/95 درصد را مردان تشکیل می دادند که از این تعداد 111 نفر معادل 34 درصد از نمونه های آماری دارای سمت های مدیریتی و 215 نفر معادل 66 درصد دارای سمت های اجرایی بودند. در این تحقیق پرسشنامه های استاندارد به عنوان ابزار سنجش مورد استفاده قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده در این مطالعه، بین تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی، مشارکت سازمانی، عدالت سازمانی، شبکه روابط و پست سازمانی رابطه معناداری به دست آمد. اما بین تعهد سازمانی کارکنان به تفکیک جنسیت تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، سازمان ها جهت بالا بردن میزان تعهد سازمانی کارکنان خود باید به تقویت اعتماد، مشارکت، شبکه روابط و عدالت اهتمام ورزند.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to determine the relationship between social factors (social reliance, corporate partnerships, network of relationships, organizational justice) with the commitment of employees of Melli Bank branch province. The population of study includes all formal and informal employees (queue and administrative) of branches of Melli Bank of Azerbaijan (1820 people), who were randomly stratified in two categories: managers and employees, Thesample size of 326 employees of the branches of Melli Bank of East Azerbaijan Province had formed 4.6% of the 15 women and 311 men were equal to 95.4. 111 people (equals to 34 percent of a sample) has management positions and 215 equals to 66%) has executive positions. In this study, a standard questionnaire was used as a measurement tool. The results obtained in this study show that, there is a meaningful relationship between organizational commitment and organizational trust, organizational partnerships, organizational justice, the network of relationships and positions. But there was no significant difference between organizational commitments based on gender segregation. According to the results of the present study, in order to raise the level of commitment, organizations must strengthen trust, partnership, network of relationships and fairness is necessary.  

منابع و مأخذ:

ابوالحسن ‌تنهائی، ح؛ و دیگری. بررسی نظری پژوهش‌های سرمایه اجتماعی در جامعه ایران. فصلنامه علوم رفتاری. و­بسایت          (www.sid.ir).

احمدی، ع؛ و همکاران. (1381). بررسی رابطه بین احساس امنیت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان رسمی و غیر­رسمی دانشگاه شهید چمران اهواز.

اختر محققی، م. (1385). سرمایه اجتماعی. تهران: نشر اختر. چاپ اول.

استرون، ح. (1377). تعهد سازمانی. فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش. دوره پنجم، شماره مسلسل 17، صص 74-73.

الله­دادی، ا. (1381). بررسی برخی ویژگی­های فرهنگ سازمانی و رابطه آن­ها با تعهد سازمانی کارکنان گمرک مهر‌آباد. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

امیر­کافی، م؛ و دیگری. (1391). تاثیر عدالت سازمانی، حمایت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی، مسائل اجتماعی ایران. سال چهارم، شماره یک، صص 62-33.

امیر­کبیری، ع؛ و دیگری. (1389). عوامل موثر بر تعهد سازمانی کارکنان تمام­وقت مراکز شهید شوریده و نور تهران. فصلنامه مدیرت کسب و کار. سال دوم، شماره هفت.

بنی­طبا، م؛ و همکاران. (1388). بررسی وضعیت تعهد شغلی و اعتماد درون سازمانی در دبیرستان­های شهر اصفهان. مجله علوم تربیتی. سال دوم، شماره هفت، صص 68-67.

بهرام­زاده، ح؛ و دیگری. (1387). تحلیل رابطه عدالت سازمانی با تعهد سازمانی کارکنان مدارس راهنمایی دخترانه نواحی آموزش و پرورش مشهد. نشریه علمی پژوهشی. سال هشتم، شماره بیست و یک.

بهروان، ح؛ و دیگری. (1388). عوامل موثر بر میزان تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز اداره مرکزی استان خراسان رضوی. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ص 181.

پاکاری، ع. (1370). بررسی رابطه تعهد سازمانی، دلبستگی شغلی با تمایل به ترک شغل کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز اهواز. پایان­نامه کارشناسی­ارشد روان­شناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز.

چلبی، م. (1375). جامعه­شناسی نظم. تهران: نشر نی.

خالدی، س. (1390). نظریه پیتر بلاو. سایت پژوهشکده باقر العلوم.

خنیفر، ح؛ و همکاران. (1388). بررسی رابطه بین مولفه­های اعتماد و تعهد سازمانی کارکنان، (در سازمان جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش استان قم­). نشریه مدیریت دولتی. دوره یکم، شماره دو، ص 3.

دوستی، م؛ و همکاران. (1392). بررسی ارتباط میان عدالت سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان مازندران. نشریه پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی. سال سوم، شماره پنج.

دهقانیان، ح؛ و همکاران. (1390). بررسی رابطه بین مولفه­های عدالت سازمانی و تعهد سازمانی در یک شرکت بیمه، پژوهشنامه بیمه. سال بیست و هشتم، شماره دو، ص 153.

دی. ای، د. (1393). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: ه، نایبی. تهران: انتشارات نشر نی. چاپ شانزدهم.

رابینز، ا. (1376). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه: ع، پارسائیان و دیگری. انتشارات رشد. چاپ اول.

رحیمی، م. سنجش اعتماد اجتماعی. وبسایت علوم اجتماعی ایران.

رسولی­نژاد، ا. (1388). بررسی نظریه­های جامعه­شناسی در طول تاریخ و دوران معاصر. وبلاگ نظریه­های جامعه­شناسی. ص 6.

رضائیان، ع. (1386). مبانی مدیریت رفتار سازمانی (دپارتمان پژوهش شرکت پاکمن).

رضائیان، ع. (1374). مدیریت رفتار سازمان. تهران: انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.

رنجبران، ب. (1375). تعهد سازمانی. مجله دانشکده علوم اداری اقتصاد دانشگاه اصفهان. سال دهم، شماره­های یک و دو، صص 57-41.

ریتزر، ج. (1386). نظریه‌های جامعه­شناسی در دوران معاصر. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: انشارات علمی. چاپ دوازدهم.

زنجانی‌زاده، ه؛ و همکاران. (1387). میزان تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی موثر بر آن. وبسایت (www.sid.ir).

ساروقی، ا. (1375). تعهد سازمانی و رابطه آن با ترک خدمت. فصلنامه مدیریت دولتی. شماره 3، صص 73-65.

سرمد، ز؛ و همکاران. (1387). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: موسسه انتشارات آگاه. چاپ پانزدهم.

سعادت، ا. (1379).‌ مدیریت و منابع انسانی. تهران: انتشارات سمت. چاپ دوازدهم.

سنجری، ا. (1375). تعهد شغلی مدیران آموزشی. فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش. دوره پنجم، شماره 14.

سید­جوادین، ر. (1373). برنامه­ریزی نیروی انسانی. تهران: انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران. چاپ اول.

صادقی بروجردی، س؛ و دیگری. (1390). ارتباط عدالت سازمانی با تعهد سازمانی در کارشناسان سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه تحقیقات در علوم زیستی ورزشی. شماره یک، ص 5.

صبوری، م. (1388). جامعه­شناسی سازمان­ها. تهران: نشر دوران. چاپ ششم.

صبوری، م. (1388). جامعه­شناسی سازمان­ها. تهران: نشر شب­تاب. چاپ ششم.

علیجان­پور، م؛ و همکاران. (1392). رابطه میان تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران. مدیریت ورزشی و شاخه­های وابسته بدان.

غفاری، غ. (1380). تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر مشارکت اجتماعی و اقتصادی سازمان ‌یافته روستاییان به عنوان مکانیزمی برای توسعه روستایی. پایان­نامه دکتری رشته جامعه‌‌شناسی توسعه، دانشکده علوم اجتماعی  دانشگاه تهران، ص 147.

غفوری، م؛ و دیگری. (1387). بررسی رابطه مولفه‌های عدالت سازمانی با تعهد سازمانی در کارکنان شهرداری اصفهان. مطالعات روان­شناختی. دانشگاه علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه الزهرا. دوره پنجم، شماره چهار.

فرهنگ، ا؛ و همکاران. (1390). بررسی رابطه ساده و چند­گانه یادگیری اجتماعی در سازمان با توسعه کارکنان دانشگاه­های دولتی پزشکی و غیر­پزشکی جنوب شرق کشور. جامعه­شناسی کاربردی. سال بیست و دوم، شماره پیاپی (41) شماره اول، صص 182-159.

فرهنگی، ع؛ و دیگری. (1384). دیدگاه­های نوین درباره تعهد سازمانی. رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

فوکویاما، ف.  (1385). پایان نظم – سرمایه اجتماعی و حفظ آن. ترجمه: غ، توسلی. تهران: حکایت قلم نوین.

فومنی، گ؛ و دیگری. (1390). جامعه­شناسی سازمان­ها و توان سازمانی. تهران: نشر دوران.

فیلد، ج. (1385). سرمایه اجتماعی. ترجمه: ا، اصغرپور. دانشگاه فردوسی مشهد.

قلی­پور، آ. (1392). جامعه­شناسی سازمان­ها. تهران: نشر سمت. چاپ یازدهم.

کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه: م، صبوری. تهران: نشر نی.

کورمن آبراهام، ک. (1370). روان­شناسی صنعتی و سازمانی. ترجمه: ح، شکر­کن. تهران: انتشارات رشد. چاپ اول.

گیدنز، آ. (1384). پیامدهای مدرنیته. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: نشر مرکز.

مدنی، ح؛ و دیگری. (1384). تعیین اولویت عوامل موثر بر تعهد سازمانی کارکنان، (مطالعه موردی در شرکت پالایش گاز فجر و بید بلند). مجله جامعه­شناسی ایران. دوره ششم، شماره یک، صص 33-3.

منوجهری، م؛ و دیگری. (1382). مشارکت اجتماعی در ایران. تهران: نشر آرون.

مورهد، گ. (1374). رفتار سازمانی. ترجمه: م، الوانی و دیگری. تهران: انتشارات مرواری

میچل، ت. (1375). مردم در سازمان­ها، زمینه رفتار سازمانی. ترجمه: ح، شکرکن. انتشارات رشد. چاپ دوم.

R. M , INC. & et­al. (1991). Motivation and Work Behavior Porter, R.A & Greenberg. J. Behavior in Organization Prentic-Hall. Baron – 43 INC 2000.

Schoorman, D.F. & etal. Diffrentia Ting Antecedentsof.

Scott, F. & etal. (1987). Introduction to organizational Behavior rd ed Company.