تأثیر قارچ تریکودرما هارزیانوم (Trichoderma harzianum) و کادمیوم بر شاخص تحمل و عملکرد جو (Hordeum vulgare L)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
فاطمه تقوی قاسمخیلی
1
,
همت اله پیردشتی
2
,
محمدعلی بهمنیار
3
,
محمدعلی تاجیک
4
1 - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان
2 - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فنآوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
3 - دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
4 - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
کلید واژه: عملکرد, جو, تریکودرما هارزیانوم, شاخص تحمل, کادمیوم,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی توانایی قارچ تریکودرما هارزیانوم در کاهش اثرات زیان بار کادمیوم (Cd) بر رشد و عملکرد جو رقم صحرا (Hordeum vulgare L. variety ‘Sahra’)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل استفاده از قارچ تریکودرما هارزیانوم (حضور و عدم حضور قارچ) و نیترات کادمیوم (صفر، 50، 100 و 150 میلی گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش تریکودرما و سطوح مختلف نیترات کادمیوم بر عملکردهای بیولوژیک و کاه، شاخص برداشت، تعداد سنبله در بوته و تعداد دانه در سنبله معنی دار بودند. تریکودرما در تمامی سطوح آلودگی به نیترات کادمیوم تأثیر کاملاً معنی داری بر بهبود عملکردهای بیولوژیک و کاه گیاه جو داشتند. تریکودرما در دو سطح 50 و 100 میلی گرم بر لیتر نیترات کادمیوم توانست به طور معنی داری تعداد سنبله در بوته را افزایش دهد. افـزایش سطح آلـودگی به کادمیوم باعث کاهش معنی داری در عملکرد دانه (19 درصد)، وزن هزار دانه (18 درصد)، ضریب تسهیم (57 درصد) و شاخص تحمل (23 درصد) شد. همچنین، حضور تریکودرما در محیط رشد گیاه تأثیر معنی داری بر بهبود عملکرد دانه و شاخص تحمل گیاه داشت به طوری که این صفات در مقایسه با شاهد به ترتیب 17 و 22 درصد افزایش یافتند. در مجمـوع، به نظر می رسد در سطوح پایین و متوسط نیترات کادمیوم (50 و 100 میلی گرم بر لیتر) مصرف تریکودرما می تواند موجب بهبود رشد و عملکرد گیاه جو گردد.
To investigate the effect of Trichoderma harzianum, as a bioabsorbant to ameliorate the harmful effects of cadmium (Cd) on growth and yield of barley (Hordeum vulgare L. variety ‘Sahra’), a factorial pot experiment based on completely randomized design with three replicates was conducted. Trichoderma harzianum withtwo levels (with and without inoculation) and cadmium nitrate with four levels (0, 50, 100 and 150 mg.L-1) were the treatments. Results of ANOVA revealed that there was a significant interaction between Trichoderma and cadmium nitrate in terms of biological yield, straw yield, harvest index, spike number per plant and seed number per spike. Mean comparisons showed that Trichoderma inoculation at all Cd levels significantly improved both biological and straw yields. Trichoderma at 50 and 100 mg.L-1 of Cd also increased the spike number per plant (up to 120 and 66%, respectively) significantly. Increasing Cd levels decreased seed yield (19%), 1000 seed weight (18%), partitioning coefficient (57%) and tolerance index (23%) significantly. Inoculation of Trichoderma into growth medium had a significant effect on seed yield and tolerance index (up to 17 and 22%, respectively). In conclusion, Trichoderma harzianum inoculation at lower concentrations of Cd (50 and 100 mg.L-1) could be effective to improve growth parameters of barley plant.
