طراحی الگوی مطلوب مدیریت سهام عدالت به منظور افزایش رفاه اجتماعی با رویکرد تطبیقی

محورهای موضوعی : مدیریت

سینا سلطانی ملایعقوبی ¹ , محمدرضا رستمی ² , اکبر عالم تبریز ³

1 - دانشجوی دکتری مدیریت تطبیقی و توسعه، گروه مدیریت دولتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
3 - استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/11/18 تاریخ پذیرش : 1403/02/31 تاریخ انتشار : 1403/05/24

کلید واژه: خصوصی‌سازی, رفاه اجتماعی, سهام عدالت,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی مطلوب مدیریت سهام عدالت به منظور افزایش رفاه اجتماعی با رویکرد تطبیقی انجام شد. روش تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی اساتید دانشگاه در رشته مدیریت دولتی، مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی، مدیران ارشد سازمان خصوصی‌سازی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در سطح کشور و در بخش کمی، مدیران عالی و میانی، معاونین و کارشناسان ارشد سازمان خصوصی‌سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار، وزارت امور اقتصادی و دارایی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در سال 1402 بود. در بخش کیفی با روش نمونه‌گیری هدفمند، از 25 خبره به وسیله چک‌لیست نیمه‌ساختاریافته و ساختاریافته نظرسنجی صورت گرفته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق‌ساخته 108 گویه‌ای با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی در بین 169 نفر توزیع شد. برای تعیین روایی در مرحله کیفی، محتوای چک‌لیست مورد تأیید خبرگان قرار گرفته و در مرحله کمی، روایی پرسشنامه‌ها به سه روش صوری، محتوایی و سازه تأیید شد. پایایی ابزار بخش کمی و کیفی نیز تأیید شد. داده‌های کیفی با تکنیک دلفی در نرم‌افزار SPSS و داده‌های کمی با تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری و آزمون‌های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، فریدمن، اسپیرمن و T تک‌نمونه‌ای در نرم‌افزار Smart PLS تحلیل گردید. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بود که الگوی نهایی دارای 6 بعد، 25 مؤلفه و 108 شاخص به شرح «مدیریت اجتماعی»، «مدیریت فرهنگی»، «مدیریت اقتصادی»، «مدیریت استراتژیک»، «مدیریت آموزشی» و «مدیریت سیاسی» است. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد و مؤلفه‌های الگوی پژوهش مورد تأیید واقع شدند.

چکیده انگلیسی:

The current research was conducted with the aim of designing the optimal model of equity management in order to increase social welfare with a comparative approach.The research method was mixed exploratory(qualitative-quantitative).The statistical population in the qualitative part of university professors in the field of public administration,managers of the Ministry of Economic Affairs and Finance,senior managers of the privatization organization and provincial equity investment companies at the country level and in the quantitative part,top and middle managers,deputies and senior experts of the privatization organization,the organization Stock Exchange,Ministry of Economic Affairs and Finance and provincial investment companies were equity shares in 2023.In the qualitative section,25 experts were surveyed using a semi-structured and structured checklist,and in the quantitative section,a 108-item researcher-made questionnaire was distributed among 169 people using a stratified sampling method.To determine the validity in the qualitative phase,the content of the checklist was approved by experts,and in the quantitative phase,the validity of the questionnaires was confirmed by three methods:form,content and structure.The reliability of the quantitative and qualitative part of the instrument was also confirmed.Qualitative data were analyzed with Delphi technique in SPSS software and quantitative data were analyzed with structural equation modeling technique and exploratory and confirmatory factor analysis tests,Friedman,Spearman and single sample T in Smart PLS software.The results of the qualitative part indicated that the final model has 6 dimensions,25 components and 108 indicators as "social management","cultural management","economic management","strategic management","educational management" and "political management".The results of the quantitative part showed that all dimensions and components of the research model were confirmed.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، مریم. (1401). بررسی چالش‌های تعاونی‌های سهام عدالت (مطالعه موردی استان تهران). امنیت اقتصادی، 10(6)، 16-1.
احمدوند، محمدرحیم. (1392). واکاوی عملکرد خصوصی‌سازی در ایران. سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(2)، 182-143.
امیراسکندری، فرداد و رزمجویی، محرم. (1398). مطالعات تطبیقی خصوصی‏‌سازی و تدوین الگوی راهبردی مناسب برای ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 23(92)، 230-201.
امیرنژاد، قنبر. (1398). بررسی تاثیر رفاه کارکنان آینده بر چابکی سازمانی در دانشگاه¬های آزاد اسلامی استان خوزستان. آینده‌پژوهی مدیریت، 30(119). 243-231.
ایمنی، محسن، رهنمای رودپشتی، فریدون، بنی مهد، بهمن و نیکومرام، هاشم. (1401). سهام عدالت و کیفیت سود: دیدگاه اقتصاد سیاسی. حسابداری مدیریت. 15(3 پیاپی 54). 20-1.
برزگر، ابراهیم و حسین زاده، صیاد. (1396). نقد و بررسی سیاست گذاری دولتی در ایران بر اساس الگوی تحلیلی اسنلن (مطالعه موردی طرح توزیع سهام عدالت). دولت‌پژوهی، 3(12)، 143-107.
برهانی، تهمینه و هادیزاده مقدم، اکرم. (1395). مطالعه عوامل اثرگذار بر رفاه ذهنی کارکنان. چشم¬انداز مدیریت دولتی، 7(3)، 103-85.
بشخور، مرجانه. (1401). ارزیابی سهام عدالت از منظر تحقق برخی از اهداف. امنیت اقتصادی،10(6). 70-53.
حاجی وند، مهدی. (1397). آزادسازی سهام عدالت؛ موانع و راهکارها. تهران: انتشارات مشق شب.
حاجی وند، مهدی. (1401). دانشنامه خصوصی سازی و سهام عدالت. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
ذکایی، محمدسعید و مروتی، نادر. (1398). بررسی میزان انطباق رفاه ذهنی با رفاه عینی و تأثیر عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (با تأکید بر بررسی تأثیر متغیرهاي دینداري، وضعیت قومی و احساس آزادي) مطالعه موردي: شهروندان استان‌هاي کردستان و سمنان. برنامه‌ریزي رفاه و توسعه اجتماعی، 10(38)، 177-121.
رحیمی، غلامرضا و خلیق، قادر. (1396). مطالعه تطبیقی خصوصی‌سازی در ایران با کشورهای انگلستان، آلمان و فرانسه. مطالعات مهندسی صنایع و مدیریت تولید، 3(4)، 19-1.
سعیدی، علی و سروش، ابوذر. (1393). فرآیند خصوصی‌سازی از طریق سهام عدالت و ارائه پیشنهادهای جایگزین. جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی، 6(12)، 30-9.
سقزی، انور و باغبانیان، مصطفی. (1401). بررسی تأثیر سهام عدالت و یارانه‌ها بر معیشت مردم (جامعه آماری: شهرستان سنندج)، دهمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین حسابداری، مدیریت و علوم انسانی در هزاره سوم، تهران.
شهابی نژاد، روح اله، زاینده رودی، محسن، زینل زاده، رضا و جلائی، سیدعبدالمجید. (1401). آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بازار سرمایه ایران (با تاکید بر آزادسازی سهام عدالت). اقتصاد کاربردی، 12(41)، 15-1.
صدیقیان، نرگس، حاجی علی اکبری، فیروزه، درودی، هما و لطفی زاده، فرشته. (1402). ارائه الگوی پیامدهای استعاره های دیداریِ تبلیغات تعاملی بر رفتار مصرف کنندگان با استفاده از تکنیک دلفی. مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 10(1)، 213-185.
عمرانی، هوشنگ. (1392). تحلیل عملکرد طرح سهام عدالت. سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(2)، 240-217.
عیسی خانی، احمد و برازنده، لاله. (1395). تأثیر حمایت اجتماعی بر رفاه کارکنان با میانجیگری اعتیاد به کار و تعلق خاطر کاری. پژوهش-های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 8(3)، 108-83.
فلاح تفتی، زینب. (1391). حقوق غیرمالی و مالی دارندگان سهام عدالت و راهکارهای تضمین آن در بازار سرمایه. بورس اوراق بهادار، 5(19)، 152-119.
فلاح تفتی، زینب و کاویانی، کوروش. (1392). بررسی تأثیرات تصویب قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه بر حقوق مالی دارندگان سهام عدالت. مجله حقوقی دادگستری، 77(84)، 178-153.
کریم، محمدحسین، شقاقی شهری، وحید و نصری، لیلا. (1394). ارزیابی فرایند خصوصی‌سازی در راستای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی (ارتقای سهم بخش خصوصی در اقتصاد ایران). سیاست‌های راهبردی و کلان، 3(11)، 62-49.
کوچکی، علی. (1393). چالش‌ها و الزامات خصوصی‌سازی با تأکید بر طرح توزیع سهام عدالت. دانش حسابرسی، 14(55)، 190-171.
کیان پور، سعید. (1389). بررسی اقتصادی سهام عدالت و مقایسه با تجربیات سایر کشورها. بررسی‌های بازرگانی، 45، 84-72.
محمودی، عمر. (1397). عدالت ساختاری سرمایه اجتماعی و یادگیری سازمانی با به‌کارگیری مدیریت دانش و هوش عاطفی در اداره شهرداری. مطالعات دانش‌شناسی، 4(16)، 81-47.
McNulty, J. K., & Fincham, F. D. (2012). Beyond positive psychology?: Toward a contextual view of psychological processes and wellbeing. The American Psychologist, 67(2), 101-110.
Ryan, R., & Deci, E. (2001). On Happiness and Human Potentials: A Review of Research on Hedonic and Eudaimonic Well-Being. Annual Review of Psychology, 52, 141-166.