دولت اموی؛ تعصب قبیله‌ای و مصلحت حکومتی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
دکتر علی اکبر عباسی
1
(
استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
)
کلید واژه: امویان, مناصب حکومتی, شایسته‌سالاری, امارت, خویشاوندسالاری,
چکیده مقاله :
امویان از سال 41 تا 132 بر تمام جهان اسلام مقتدرانه حکومت کردند اگر مدت زمان محدودی شورش ابن زبیر، عاصی شدن عبدالرحمن بن محمد بن اشعث و یا قیام حارث بن سریج این اقتدار را کم رنگ نمود، در نهایت آنان موفق به سرکوب این جریانهای مخالف شدند در قیام ابومسلم و نهضت عباسی شرایط متفاوت بود دولت اموی غیر از طرز مقابله با نهضت و قیام عباسی در مقابله با جریانهای خطرساز و جدی مدبرانه عمل می نمود و تعصب قبیله ای را نادیده می انگاشت و در همین راستا فرماندهی ها و امارت‌ها و انتخاب افراد برای مناصب حساس با دقت زیاد و براساس شایستگی افراد صورت می گرفت انتخاب و صید زیاد بن ابیه مخالف سرشناس قدیمی معاویه برای کنترل شیعیان کوفه و بصره ، تعیین حجاج بن یوسف فرزند چاه کن ثقیف برای ریشه کن نمودن فتنه 7 ساله ابن زبیر ، تاکید بر امارت مهلّب ازدی یمانی برای سرکوب شورش های هولناک خوارج ،استفاده از نبوغ قتیبه بن مسلم باهلی برای توسعه فتوح در آسیای مرکزی در جهت تحکیم قدرت امویان و براساس حس مصلحت قدرت و حکومت آنان صورت می گرفت. این موضوع باعث تسلط همه جانبه و مستقیم امویان بر تمام جهان اسلام از مرزهای چین تا اسپانیا می گردید. البته در دوره هایی که خطر و نگرانی از بین رفتن و نابودی دولت اموی نبود تعصب قبیله ای جای مصلحت قدرت و حکومت امویان را می گرفت و خویشاوندان خلیفه و هم طایفه ای های وی همه مناصب مهم را به خود اختصاص می دادند.
Omavain strongly controlled and ruled all over Islamic territory during 132 - 141 h.a .exception to some minor events such as Ebn-E-Zobeir's riot, Abdoraman- Ebn- Mohamad- Ebn-Ashas's disobedience or Harith- Bin-Soriezh's challenge, they were so successful in keeping a secure government. There were different conditions by the time of Aboumoslem's riot and Abasian's movement. Omavain government treats meagerly to serious and dangerous movement and ignores tribe prejudice and even selects the governors and major chairmen based on merit and in an exactly intensive process though not to the case of Abasian's movement. Using Ziad - Bin-Obeih (as a traditional challenger of Moavia's government) to control Kofa Sheas, appointing Hojjaj- Bin-Uesef to clear the reminded signs of Bin-Zobair's seven-years uprising, emphasizing on Mohallab Ezdi Yamani to defeat Khavarej's fearful riots, using Qhotaibe- Bin- Muslim's talent to develop their borders in Central Asia and also using some other Barbar military leader's capabilities to conquer Andolous are some strategic policies of Omavain government that conclude to endurance of their governance and are intended based on politics and predictable decision making. It is caused to have a long-time emperor in vast land from China to Spain. It should be noted that they prefer keeping government rather than devoting major chairs and titles to their own tribe men or their family and this is the main reason for their endurance.
