پردازش انتخابی اطلاعات یا سوگیری حافظه در دانش‌آموزان دختر مبتلا به اختلال هراس اجتماعی
محورهای موضوعی : علوم تربیتی
حسن توزنده‌جانی
1
(
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.
)
محمود کریمی
2
(
کارشناس ارشد مدیریت آموزش
)
کلید واژه: هراس اجتماعی, سوگیری حافظه, پردازش انتخابی اطلاعات, توجه آگاهانه,
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر، پژوهش‌های مربوط به اختلال‌های هیجانی و پدیدار شناسی پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. یکی از این حوزه‌های پژوهشی شناخت فرایند پردازش اطلاعات در اختلال‌های روانی است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های توصیفی و علّی‌ـ مقایسه‌ای است که با هدف بررسی پردازش انتخابی اطلاعات و نقش توجه آگاهانه در این فرایند در بیماران مبتلا به هراس اجتماعی انجام شده است. بدین منظور دو گروه بیست نفری مبتلا به هراس اجتماعی و افراد بهنجار به صورت تصادفی جایگزینی و خوشه‌ای انتخاب و مورد مقایسه قرار گرفتند. آزمودنی‌ها با استفاده از آزمون استروپ، آزمون بازشناسی و سه پرسشنامه اختلال هراس اجتماعی، افسردگی بک و اضطراب حالت ـ صفت اشپیلبرگر مورد آزمون قرار گرفتند. جهت تحلیل داده‌ها آزمون تحلیل واریانس یک عاملی و دو عاملی با اندازه‌گیری‌های مکرر و آزمون تعقیبی شفه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مبتلایان به اختلال هراس اجتماعی نسبت به گروه کنترل زمان بیشتری صرف پردازش نشانه‌ها می‌کنند، پردازش بیشتر نشانه‌های هراس نیز از نتایج حاصل از این پژوهش است. بین نمرات بازشناسی دو گروه نیز اختلاف معنی‌داری به دست آمد، که آگاهانه بودن فرآیند پردازش را مورد تایید قرار می‌دهد. در بررسی تاثیر سطوح مختلف اضطراب تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. اما بیمارانمبتلا به اختلال هراس اجتماعی که سطح افسردگی بالاتری داشتند زمان بیشتری صرف پردازش نشانه‌ها می‌کردند. هم‌چنین، مشخص گردید که متغیرهای سن و تحصیلات در فرآیند سوگیری توجه هیچ تاثیری ندارند. با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت که محتوای نشانه‌ها درزمان تعیین رنگ موثر بوده‌اند. بنابراین، اثر تداخلی را نمی‌توان به عواملی چون طول لغات یا مشکل بودن آن‌ها و عوامل دیگر نسبت داد. هم‌چنین، عواملی به غیر از اضطراب در کندی عملکرد بیماران موثر بوده‌اند. وجود طرحواره‌های متناسب با نشانه‌های تهدید کننده در حافظه و اجتناب شناختی (توجه به محرک‌های مرتبط با نگرانی‌های هیجانی) سبب سوگیری و پردازش آگاهانه شده‌اند.
Researches related to excitement disorders and phenomenology had many advance during recent years. One of these research areas is examining the process of information processing in mental disorders. This research is of causal-comparative type which is done with the aim of examination of selective processing of information and the role of informative attention in this process in social phobic subjects. For this aim two groups of 20 people with social phobia and normal people were selected systematically and substitutional randomly and compared. Subjects were tested by Stroop test, recognition test and three questionnaires of social phobia disorder, Back depression and Spilbergers trait-state anxiety. One factor and two factor variance analysis tests with repeated measurements and Shefe pursuit test were used for data analysis. Results indicate that those who are social phobic spend more time processing symbols than control group. More processing of phobic signs is one of the other results of this research. There was a significant difference between cognition scores of two groups which confirms informativeness of processing process. There were no significant differences in examining the effects of different levels. But social phobic subjects who had higher level of depression spend more time processing the symbols. Also it became clear that age and educational variables had no effect on bias process. As related to the results achieved we can say that symbols content has been influential in color determination time. So interferential effect cannot be attributed to factors such as length of words, their difficulty or others factors. Also factors other than anxiety has been influential in slowness of patient performance. Presence of patterns proportional to threatening signs in memory and cognitive avoidance caused bias and informative processing.
