تأثیر نظام اجتماعی و اقتصادی بر دوگانگی نهاد خلافت و سلطنت در دوره آل بویه

محورهای موضوعی : علوم تربیتی

محمد هاشم رهنما ¹

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد داراب

تاریخ دریافت : 1394/10/14 تاریخ پذیرش : 1394/10/14 تاریخ انتشار : 1387/10/01

کلید واژه: آل‌بویه, نهضت ترجمه, دوگانگی خلافت و سلطنت, زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی, یونانی گرایی,

چکیده مقاله :

این مقاله سعی دارد، بر خلاف نگرش‌های رایج، ‌تا حد امکان، رابطه نظام اجتماعی و اقتصادی با نظام حکومتی و تأثیر این دو بر یکدیگر ‌در دوران آل بویه، را مورد بررسی قرار دهد، با توجه به این رویکرد، در این تحقیق سعی شده به سئوال اساسی این دوره که عبارت است از؛ دلایل عدم خلع خلیفه سنی توسط حاکمان شیعی مذهب بویه پاسخ داده شود، فرضیه اصلی این مقاله آن است که توضیح دهد دلیل اصلی عدم خلع خلیفه توسط بویهیان، تأثیر و توانمندی نظام اجتماعی و اقتصادی بر دوگانه شدن جایگاه نهاد خلافت و سلطنت از یکدیگر بوده، که قبل از دوران آل بویه به وجود آمده و امیران آل‌بویه خواسته یا نا خواسته به آن تن دادند، این بررسی، تحلیل‌های سنتی را درباره وجود انگیزه‌های سیاسی و فرصت‌طلبی و تسامح طلبی حاکمان آل بویه را نادیده می‌گیرد و توضیح می‌دهد که دلیل عدم خلع خلیفه، توانمندی نظام اجتماعی و اقتصادی حاکم در جامعه عصر عباسی بود. این نظام که از زمان نهضت ترجمه شکل گرفت، بستر دوگانگی میان نهادهای دنیوی و اخروی را فراهم کرد و آل بویه تنها تداوم دهنده آن شدند.

چکیده انگلیسی:

In this paper it has been tried to examine the relationship between «social and economic system» and «State Institution» during Buyid dyanasty and their effect on each other. For this purpose it is going to answer to this question that why Shia Buyid did not expell the Sunni caliph while they had enough power to do so. It is going to explain the main reason for not doing so was the dichotomy of caliphate and monarch and the effect of «social and economic system on it which had formed long ago after» translation movmet. This study, incentives the political opportunism of Buyid rulers and explains that capabilities of «social and economic system» of caliphat preuonting Buyid to expell caliphate