نقش تفکر خلاق، تفکر تحلیلی و تفکر انتقادی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه

محورهای موضوعی : علوم تربیتی

امیر وشنی ¹ , فرانک موسوی ² , یحیی سالاری ³

1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت آموزشی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1396/07/06 تاریخ پذیرش : 1398/05/03 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, دانش آموزان, تفکر انتقادی, تفکر خلاق, تفکر تحلیلی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش تعیین سهم تفکر خلاق، تفکر تحلیلی و تفکر انتقادی در پیش بینی تغییرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه بود. پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل 1681دانش آموز دوره متوسطه شاخه تحصیلی نظری در شهر سنقر در سال 1395بود. نمونه پژوهش 530 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و با استفاده از جدول تعیین حجم کرجسی و مورگان (1970) انتخاب شدند. ابزارهای بکار رفته شامل مقیاس سنجش تفکر انتقادی ریکتس (2003) و مقیاس سنجش تفکر خلاق و تفکر تحلیلی پیتر هانی ترجمۀ یوسفی و همکاران (1384) بودند. روایی محتوایی مقیاسها با نظر خبرگان و پایایی آنها با آلفای کرونباخ تأیید گردید. داده ها از طریق همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون t نمونه های مستقل تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها نشان داد: رابطه مثبت و معناداری بین تفکر انتقادی و تفکر خلاق با پیشرفت تحصیلی، و رابطه منفی و معناداری بین تفکر تحلیلی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد. تفکر انتقادی و تفکر خلاق به ترتیب با 531/0= و 272/0= پیش بینی کننده مثبت و معنادار پیشرفت تحصیلی بودند. بین تفکر انتقادی، تفکر خلاق و تفکر تحلیلی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنادار آماری وجود داشت.

چکیده انگلیسی:

The main objective of this study was to determine the contribution of creative thinking, analytical thinking and critical thinking to predict the academic achievement changes of secondary school students. This study is a descriptive-correlational research. The population used for this study consist of 1681 secondary school students in theoretical branch in the sity of Sonqor in the year 2016. The sample consisted of 530 students selected through stratified random sampling and Krejcy and Morgan tables (1970) was used to estimate sample size. The instruments used in this study were: Rickets's critical thinking scale (2003) and Peter Honey's Creative Thinking and analytical thinking translated by Yousefi and et al (1384). The instruments were validated by experts and the reliability of the instruments was confirmed by Cronbach's alpha. Data were analyzed using Pearson Correlation Coefficient, the comparisons of independent sample t-test and multiple regression analysis.Findings revealed that there is a significant positive relationship between the critical thinking and creative thinking with academic achievement, and there is a significant negative relationship between the analytic thinking and academic achievement. Critical thinking and creative thinking with = 0.531 and = 0.272, respectively, were the positive and signficant predictors of academic achievement. There was a statistically significant difference between critical thinking, creative thinking and analytical thinking of male and female students.