تحلیل شاخص های کیفیت زندگی مبتنی بر اصول شهر زیست پذیر (مطالعه موردی: شهر لامرد)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای

اکبر کیانی ¹ (دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زابل، زابل، ایران)
فرضعلی سالاری سردری ² (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه زابل، زابل، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/08/11 تاریخ پذیرش : 1400/11/21 تاریخ انتشار : 1401/01/01

کلید واژه: تاپسیس, کیفیت زندگی شهری, شهر لامرد, مدل تحلیل شبکه, زیست پایدار,

چکیده مقاله :

کیفیت زندگی یکی از موضوعاتی است که امروزه در مطالعات برنامه ریزی شهری جایگاه ویژه ای دارد. کیفیت زندگی ضمن دارا بودن ابعاد عینی به شرایط ذهنی، تصورات و ادراک فرد از واقعیت های زندگی بستگی و وابستگی دارد. زندگی در شهرهای امروزی در تعامل با شرایط مختلف محیطی، اجتماعی اقتصادی، زیرساختی، بهداشتی، امنیتی، فرهنگی و سیاسی شکل می گیرد، حاصل این تعامل، کیفیت زندگی شهری را شکل می دهد. تمرکز بیش از حد جمعیت و به تبع آن افزایش فعالیت ها و تعاملات در نواحی شهری منجر به فشار بر محیط شهری و بروز مشکلات زیست محیطی، افزایش اختلاف طبقات اجتماعی و بی عدالتی در دسترسی گروه های اجتماعی مختلف به منابع شهری شده است. این عوامل کیفیت زندگی ساکنان شهرها را تحت تأثیر قرار داده و به صورت اختلاف شدید سطح زندگی در بخش های مختلف شهرها نمایان می گردد. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی با تاکید بر اصول شهر زیست پذیر در شهر لامرد می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه تحقیق حاضر شامل کلیه شهروندان می باشد که در این بین با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای و فرمول کوکران 383 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. معیارهای مورد نیاز در قالب شاخص های چهارگانه کیفیت زندگی (شاخص قلمرو کالبدی- خدماتی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی) و 24 زیر معیار پس از استانداردسازی و گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه و با استفاده از روش های تحلیل آماری؛ تحلیل واریانس و آزمون های کولموگروف – اسمیرنوف، تعقیبی بونفرونی، آزمون Tتک نمونه‌ای، آزمون فریدمن در محیط نرم افزار SPSS مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند و همچنین از تکنیک Topsis و مدل فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) جهت رتبه بندی شاخص نهایی کیفیت زندگی استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نشان می دهد که وضعیت شاخص های چهارگانه کیفیت زندگی در سطح شهر لامرد در حد از متوسط قرار دارند و بین شاخص های کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد و شاخص غالب قلمرو اجتماعی می باشد. همچنین بین رتبه بندی شاخص های کیفیت زندگی شهری لامرد مبتنی بر اصول شهر زیست پذیر تفاوت معناداری وجود دارد و اولویت شاخص ها به ترتیب شامل شاخص اجتماعی، قلمرو کالبدی- خدماتی، زیست محیطی و اقتصادی می باشد. با توجه به نتایج شهر لامرد بر مبنای اصول یک شهر زیست پذیر در وضعیت متوسطی در خصوص شاخص های کیفیت زندگی شهری قرار دارد.