پیشنهاداتی در خصوص کتیبه اورارتویی دستبند تول تالش
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
1 - عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران، ایران.
کلید واژه: اورارتویی, دستبند مفرغی, تول تالش, آرگیشتی, رسم‌الخط‌های جدید و رنسانس,
چکیده مقاله :
اورارتوها از قرن نهم ق.م تا حدود سه سده پادشاهی خود را در اطراف دریاچه‌های وان اورمیه و سوان گسترش دادند. دستبند مفرغی تول تالش با کتیبه‌ای اورارتویی توسط پژوهشگرانی بررسی شده است و آن را نشانگر بسط مرزها یا تأثیرات اورارتوها یا شیئی غنیمت گرفته شده و کتیبه آن را متعلق به آرگیشتی اول یا ساردوری دوم می‌دانند. اما، لحیم دستبند موجب خوانش‌های گوناگون متن آن شده و توجه را از نقاط دیگر دستبند منحرف کرده است. فلز نبشته با بی‌دقتی و ترکیبی از رسم‌الخط‌های مختلف ایجاد شده و تشخیص دورۀ نگارش آن را مشکل کرده است. کتیبه دو واژۀ ar-gis-ti و us-tu-u دارد که می‌توانسته us-tu-u-ni یا us-tu-u-ri یا us-tu-u-li باشد. نگارنده بر این نظر است که این دستبند طبق سنتی باستانی می‌توانسته از محوطه ای به محوطهٔ دیگر انتقال یابد و شاید از ابتدا از دو قسمت از دو جای مختلف از یک کتیبه بزرگ تر ساخته شده و به هم لحیم و به شکل دستبند درآمده و تزئین شده است. واژگان ابتدا و انتهای کتیبه ناقص هستند و شاید سازنده به دلیل نام آرگیشتی و برای اینکه آن را به اندازه لازم در آورد به بخش دیگری که ni-se us-tu-u بوده متصل کرده و به دستور آن بی توجه بوده یا به اورارتویی تسلط نداشته است. در این صورت ترجمه کتیبه به شکل به هم پیوسته جایز نیست چون دو واژۀ مجزای آرگیشتی و اهدا کرد... هستند. وجود hi بنوت در زیر لحیم دستبند نیز غیر ممکن نیست نگارنده به دلیل رسم‌الخط بد دستبند آن را تقدیم شده به خالدی نمی‌داند.
Urartians expanded their kingdom in the area between Lakes Sevan, Van and Urmia for about three centuries from 9th century B.C. The bronze bracelet with Urartian inscription from Tul-e Talesh has been studied by the scholars as a proof of Urartian border expansion and their effects on the region or even as a looted object. This inscription is known to belong to Argišti I or Sarduri II. But the solder in the bracelet has been the cause of arguments and also distractions from other details. The inscription was written with two sorts of epigraphy and with no sufficient attention. Therefore the era when this inscription was written is hard to be determined. The inscription contains only two words as mar-giš-ti and uš-tú-ú. The second part is incomplete and could be uš-tú-ú-ni or uš-tú-ú-ri or uš-tú-ú-li. The author of this paper suggests that it was possible for this object to be moved from one site to another as an ancient tradition. It is also possible that the inscription was cut from another longer inscription and was made into a bracelet with adornments. The words in the beginning and the end of the inscription are incomplete and it is also possible that the metalworker cut the word Argišti for any reason and used another part (ni-še uš-tú-ú) with no attention or knowledge of Urartian grammar. Therefore, the translation is useless as there are two words of “Argišti” and “dedicate”. “ḫi” as a paternal sign could have possibly been hidden under the solder as well. The poor epigraphy of the inscription is the reason for the author not to accept the idea of the bracelet as a temple dedication.
_||_
