بررسی و تطبیق روایتگری در آثار غزاله علیزاده، با تکیه بر رمان‌های «خانه ادریسی‌ها»، «شب‌های تهران»

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

زینت ناطق پور ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
علی محمد موذنی ² (استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))
تیمور مالمیر ³ (استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/11/21 تاریخ پذیرش : 1400/11/21 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: ادبیات داستانی, غزاله علیزاده, روایت شناسی, ژرارژنت,

چکیده مقاله :

روایت شناسی به عنوان علمی جدید، به بررسی ساختار حاکم بر روایت های داستانی می پردازد. با استفاده از شاخص های علم روایت شناسی، می توان به الگوی ساختاری روایت ها دست پیدا کرد. زبان شناسان متعددی به ارائة نظریات مبسوطی در این زمینه پرداخته اند و در این میان، مطالعات ژرار ژنت از وسعت فراوانی برخوردار است. او در مطالعة روایت های داستانی، بر سه شاخص کلی "زمان"، "حالت یا وجه" و "صدا و لحن" تکیه می کند. غزاله علیزاده، از نویسندگان معاصر ادبیات داستانی ایران به شمار می رود که آثارش از دیدگاه علم روایت شناسی، قابل تأمّل است. این نوشتار با تکیه بر نظر روایت شناسان به ویژه نظریه های ژرار ژنت، به بررسی سه مؤلفه مذکور در آثار این نویسنده پرداخته است. روایت در گذشته و، گذشته در گذشته، روایت زمان حال و عبور مکرّر از زمان حال به گذشته، ویژگی برجستة آثار مذکور از لحاظ زمانی است. بیش تر رویدادهای این آثار، روی خط مستقیم و متوالی روایت شده اند استفاده از شتاب منفی و مثبت، بسامد و انواع آن، کانون صفر و کانون درونی، روایت درون داستانی با زاویة دید اول شخص، تک گویی، حدیث نفس و من شاهد، روایت برون داستانی با زاویة دید سوم شخص، هم چنین روایت پسازمانی و همزمانی، از ویژگی های روایت در رمان های فوق الذکر است.

چکیده انگلیسی:

 Narratology, as a new science, examines the grammar of fiction. Using the indicators of narratology, the structural pattern of narratives can be achieved. Numerous linguists have offered extensive theories in this field, and among them, Gerard Genet's studies are extensive. In his study of narratives, he relies on three general indicators: "time", "state or aspect" and "sound or tone". Ghazaleh Alizadeh, is among the contemporary writers of Iranian fiction whose works can be considered from the perspective of narratology. Relying on the views of narratologists, especially Gerard Gennet's theories, this article examines the three components mentioned in the works of these authors. Narration in the past and the past in the past, the narration of the present and the frequent passage from the present to the past are the salient features of the mentioned works in terms of time. Most of the events of these works are narrated in a straight line, Using Negative and Positive Acceleration, Frequency and Its Types, Zero Focus and Inner Focus, Intra-Story Narrative from a First-Person Perspective, Monologue, Hadith Nafs and I am a Witness, Extra-Story Narrative from a Third-Person Perspective, as well as Post-Time and Simultaneous Narration, Is one of the features of narration in the above-mentioned novels.