تحلیل رمان خارج‌الجّسد از عفاف البطاینه بر اساس مبانی فمینیستی (نگرش آسیب‌شناسانه)

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

وهاب مرادیان ¹ (دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیّات عرب، واحد مهاباد.، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.)
مصطفی یگانی ² (استادیار گروه زبان و ادبیّات عرب، واحد مهاباد،. دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران.)
اردشیر صدرالدینی ³ (استادیار گروه زبان و ادبیّات عرب، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/01/08 تاریخ پذیرش : 1400/01/08 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: زن, جامعه, فمینیست, عفاف البطاینه, خارج‌الجّسد,

چکیده مقاله :

اندیشه های فمینیستی که در دوران معاصر و پس از انقلاب صنعتی از اروپا آغاز شد و در سراسر جهان گسترش پیدا کرد، در حوزۀ ادبیات نیز، راه یافت و نویسندگان بسیاری فارغ از جنسیّت، به حقوق تضییع شدۀ زنان در جوامع مردسالار پرداختند و دغدغه های زنانه را در سطوح خرد و کلان بازگو کردند. با توجه به ریشه دوانیدن باورهای مردسالارنه در جوامع عربی، پرداختن به مسائل زنانه در ادبیات این کشورها روایی داشته است. از این بین، عفاف البطاینه در رمان خارج الجّسد تحت تأثیر باورهای فمینیستی و ساختار مردسالار جوامع خود، با رویکردی انتقادی سعی در تشریح وضعیّت نابسامان زنان و ارائۀ راهکارهایی برای برون رفت این قشر از شرایط موجود دارد. در این تحقیق، با کاربست مبانی فمینیسی (نگرش آسیب شناسانه) و روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه های نویسنده در رمان مذکور بازگو و تبیین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که البطاینه به مسائلی چون: انقیاد کامل جنس زن در برابر مردان؛ ازدواج سنّتی در جوامع شرقی؛ احساس سرشکستگی از مؤنث بودن؛ سرکوب عشق و عاطفه در جوامع شرقی از ترس قضاوت های نادرست جامعه؛ ارائۀ چهره ای خشن و منفی از مرد؛ مساوات طلبی؛ انتقاد به باورهای نادرست جامعه اشاره کرده است. منی به عنوان شخصیّت اصلی رمان، با سفر به کشورهای غربی و تغییر نام و چهرۀ خود، به طور کامل دچار استحالۀ فرهنگی شده و مؤلّفه های فرهنگ زن ستیز و مردسالار جامعۀ عربی را نفی کرده است.

چکیده انگلیسی:

Feminist ideas that began in Europe after the contemporary post-industrial revolution and spread throughout the world also came into the field of literature, and many gender-based writers addressed women's diminished rights in patriarchal societies and women's concerns. On the micro and macro levels. Given the rootedness of patriarchal beliefs in Arab societies, addressing women's issues in the literature of these countries is valid. In the meantime, Efaf Al- Batayeneh, in her Kharej Al-Jasad novel, is influenced by feminist beliefs and the patriarchal structure of her societies, with a critical approach of attempting to describe the plight of women and suggest ways to get this class out of the situation. In this research, using the feminist foundations and the descriptive-analytical method, the author's views on the novel are explained and explained. The results of the study show that: Al- Batayeneh issues such as: the complete subjugation of women to men; traditional marriage in Eastern societies; Man, egalitarianism, has criticized society's false beliefs. As the main character of the novel, Semen, having traveled to Western countries and renamed himself, has completely undergone cultural transformation and negated the components of the patriarchal and patriarchal culture of Arab society