تحلیل کهن‌الگوهای فرارونده عرفانی در دیوان حیاتی کرمانی با رویکرد به نظریه روان‌شناختی یونگ
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
محمد سنجری نژاد
1
(
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، ایران
)
دکتر ابوالقاسم رادفر
2
(
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران
)
کلید واژه: یونگ, کهن‌الگو, ناخودآگاه جمعی, دیوان حیاتی کرمانی,
چکیده مقاله :
نقد کهن الگویی، روشی نوین در بررسی متون ادبی است. یونگ با طرح و شرح دو مقولۀ ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو، به این شیوه از نقد، انسجام بیشتری بخشیده است. کهن الگوها میراث مشترک تمدّن بشری هستند که در ناخودآگاه جمعی ذخیره شده اند. صور مثالی یونگ را در عرفان اسلامی، اعیان ثابته می‌نامند. بر اساس نظریۀ یونگ، کهن‌الگوها (آرکی تایپ) بن مایه ها و تصاویر نمادینی هستند که در اساطیر و فرهنگ‌ها، مفاهیم مشترک و مشابهی را در ناخودآگاه بشر در طول زمان به‌جا گذاشته‌اند. شعر فارسی متأثر از پشتوانه‌های تاریخی، عرفانی و اسطوره‌ای است. تأثیر این عناصر را در اشعار شاعران متأخر، بیش از دوره‌های دیگر می‌توان دید و دلیل آن مردمی بودن شعر امروز است. شعر و اسطوره، جدایی‌ناپذیرند و اسطوره سبب بارور شدن واژه ها و شکوفایی شعر می شود. حیاتی اندیشه‌های انتزاعی و شهودی را از تعالیم عرفانی شاعران متقدّم، گرفتـه اسـت. در دیوان حیاتی علاوه بر نقـش کلیـدی نمادهـا، سـهم چشـمگیر هنجارگریزی و آشـنازدایی در برجسته‌سازی بیشتر ابیات مؤثر است و در شعر او، کهن‌الگوها ریشه در ناخودآگاهی جمعی دارند. شاعر در ایـن سروده بـا تأویل و تفسیر، بخشی از حقیقت را به اشاره بازگو می‌کند و کهن‌الگوهایی همچون آتش، آفتاب، آیینه، دریا، سفر، تأویل و تفسیر شده‌اند. هدف اصلی این مقاله که به روش پژوهشی، توصیفی-تحلیلی است، بررسی بازتاب عناصر اسطوره‌ای، دینی و عرفانی در سروده‌های حیاتی کرمانی است.
Archeological criticism is a new way of examining literary texts. Jung has further consolidated this approach by critiquing and describing the two categories of collective unconscious and archangel. Archangels are a common heritage of human civilization stored in the collective unconscious. Jung's exemplary forms are termed fixed in Islamic mysticism. According to Jung, archetypes are symbolic representations and images that, in myths and cultures, embody common and similar concepts in the human unconscious over time. Persian poetry is influenced by historical, mystical, and mythical backgrounds. The influence of these elements on the poetry of later poets can be seen more than any other period because of the popularity of today's poetry. Poetry and myth are inseparable, and myth makes words and poetry flourish. hayaty of abstract and intuitive ideas is derived from the mystical teachings of earlier poets. In the divane hayaty in addition to the key role of the symbols, the normative and delusional allusions are most effective in highlighting the passages, and in his poetry, archetypes are rooted in collective unconsciousness. In this poem, with interpretation and interpretation, the poet recounts part of the truth, and archetypes such as fire, sun, mirror, sea, travel, interpretation and interpretation have been interpreted. The main purpose of this descriptive-analytical research is to examine the reflection of mythical, religious and mystical elements in hayaty Kerman's poems.
_||_
