اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان بر نشانگان درونی‌سازی و خودکنترلی در نوجوانان با گرایش به رفتارهای پرخطر

محورهای موضوعی : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

فرهاد اکبرپور ¹ , مهدی زارع بهرام‌آبادی ² , مهدی دوایی ³ , فریبا حسنی ⁴

1 - دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار، گروه علوم رفتاری، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، سازمان سمت، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه روانشناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/02/07 تاریخ پذیرش : 1400/05/13 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: نوجوانان, تنظیم هیجان, رفتارهای پرخطر, خودکنترلی, نشانگان درونی‌سازی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان بر نشانگان درونی‌سازی و خودکنترلی در نوجوانان با گرایش به رفتارهای پرخطر بود. روش: این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان نوجوان متوسطه دوم با گرایش به رفتارهای پرخطر منطقه 15 شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 50 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 60 دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) مهارت‌های تنظیم هیجان را آموزش دید و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خطرپذیری (زاده محمدی و همکاران، 1390)، مقیاس مشکلات رفتاری (آخنباخ و رسکورلا، 2001) و مقیاس تجدیدنظرشده خودکنترلی (گراسمیک و همکاران، 1993) استفاده و برای تحلیل آنها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-26 با سطح معنی‌داری (05/0) استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان به‌طورمعناداری باعث کاهش شکایات جسمانی و افزایش خودکنترلی شد (001/0˂P)، اما تاثیر معناداری بر کاهش اضطراب/ افسردگی و گوشه‌گیری/ افسردگی نداشت (05/0P>). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، بهره‌گیری از روش آموزش مهارت‌های تنظیم هیجان می‌تواند با کاهش مشکلات درونی‌سازی و افزایش خودکنترلی ریسک رفتارهای پرخطر را در نوجوانان مستعد رفتارهای پرخطر و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر را کاهش دهد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The aim of this research was determine the effectiveness of emotion regulation skills education on internalization symptoms and self-control in adolescents with tendency to risky behaviors. Methodology: This study was a quasi-experimental with pre-test and post-test design with control group. The research population was adolescent students with a tendency to risky behaviors in the 15 district of Tehran in the 2019-20 academic years. The research sample were 50 people who were selected by random sampling method and randomly assigned to into two equal groups (each group 25 people). The experimental group received 8 sessions of 60 minutes of emotion regulation skills education (two sessions per week) and the control group did not receive training. To collect data were used from risk-taking scale (Zadeh Mohammadi & et al, 2011), behavioral problems scale (Achenbach & Rescorla, 2001) and revised self-control scale (Grasmick & et al, 1993) and to analyze them were used from multivariate analysis of covariance method in SPSS-26 with significant level of P˂0.05. Findings: The results showed that emotion regulation skills education significantly led to reduced physical complaints and increased self-control (P˂0.001), but had no significant effect on reducing anxiety/depression and isolation/depression (P>0.05). Conclusion: According to the results of the present study, using the training emotion regulation skills can reduce the tendency to risky behaviors in adolescents prone to high-risk behaviors and other vulnerable groups by reducing internalization problems and increasing self-control.