ژئوشیمی، پتروگرافی و خاستگاه تکتونیکی ماسهسنگهای دونین فوقانی سازند ایلانقره، شمالغرب ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

عادل نجف زاده ¹ (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز)
محمد حسین آدابی ² (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشکده علوم زمین)
مهدی جعفرزاده ³ (دانشجوی دکتری رسوب شناسی و سنگ رسوبی، دانشگاه فردوسی مشهد)
خسرو خسرو تهرانی ⁴ (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1395/06/15 تاریخ پذیرش : 1395/06/15 تاریخ انتشار : 1388/04/01

کلید واژه: ژئوشیمی, ایلانلو, خاستگاه, حاشیه غیر فعال,

چکیده مقاله :

نهشتههای سیلیسی- آواری سازند ایلانقره در برش ایلانلو در آذربایجان با سن دونین بالایی)فامنین( از ماسهسنگهای با رنگهای متنوع وشیلهای تیره رنگ به صورت میانلایه تشکیل شدهاند. اکثر نمونههای ماسهسنگی در برش ایلانلو از نظر مطالعات پتروگرافی از نوعکوارتز آرنایت تشخیص داده شدهاند. مطالعه ژئوشیمیایی این ماسهسنگها نیز ترکیب کوارتز آرنایتی آنها را تأیید میکند. در این مطالعه،خاستگاه، جایگاه تکتونیکی و اندیس هوازدگی این ماسهسنگها با تمرکز بر روشهای ژئوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است. تفسیر نتایجحاصل از آنالیزهای ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی و استفاده از دیاگرامهای مختلف نشان میدهد که ماسهسنگهای موجود در برشایلانلو از یک منشأ کراتونی همراه با چرخه مجدد رسوبی و تحت تأثیر اقلیم گرم و مرطوب حاکم بر آن زمان، حاصل و در نهایت دریکحاشیه غیر فعال قارهای رسوبگذاری نمودهاند. با توجه به موقعیت پالئوژئوگرافی ایران در زمان دونین )شمال ابر قاره گندوانا( و قرارگیریمنطقه آذربایجان در پیشانیترین ساحل جنوبی پالئوتتیس، میتوان فرضیه ورود رسوب از سمت مناطق جنوبیتر گندوانا و نواحی خاورمیانهنظیر سپر عربستان و سپر نوبین در شرق آفریقا و رسوبگذاری نهایی در حاشیه غیر فعال قارهای اقیانوس پالئوتتیس را برای این نهشتهها درنظر گرفت

چکیده انگلیسی:

Siliciclastic sediments of Ilanqareh Formation in Ilanlu section with Upper Devonan (Famenian) age,are composed of varicolored sandstones and interlayerd dark-colored shales. Petrographic andgeochemical studies reveal that these sandstones have a quartzarenitic composition. The provenance,weathering and tectonic setting of the sandstones of Ilanlu section have been assesed usinggeochemical studies. Geochemical study (major and trace elements) show that the sandstones of Ilanlusection sourced from cratonic provenance and affected by warm and humid paleoclimate conditionsand finally deposited in a passive margin tectonic setting. With attention to paleogeographicalconditions of Iran at late Devonian (northern margin of the Gondwana supercontinent) and location ofAzerbaijan (forehead of southern coast of the Paleo-Tethys), hypothesis of entrance of sediments fromsouthern parts (Arabian-Nubian Shield) and extremely their deposition on a passive margin of thePaleo-Tethys ocean, is considered.