بازاندیشی مفهوم شطح در آثار روزبهان بقلی

محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"

علی اصغر مصلح ¹

1 - استاد گروه فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبائی )ره (

تاریخ دریافت : 1401/05/08 تاریخ پذیرش : 1401/07/19 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: روزبهان بقلی, عرفان اسلامی, Islamic Mysticism, Shath, Ruzbihan Baqli, شطح, کُربن, Corbin,

چکیده مقاله :

عرفان برجسته ترین عنصر پدید آمده در فرهنگ ایرانی – اسلامی، و عرفان خویی از مهم ترین خصوصیات روح انسان ایرانی است. اگر عرفان به شیوه ی بازاندیشانه مطالعه شود، پیام و اندیشه های مفیدی برای انسان معاصر خواهد داشت. بازاندیشی، شیوه ی اندیشیدنی است که موضوع و مفهومی که پیشتر در سنّتی دیگر به اندیشه درآمده، اکنون در فضای فرهنگ معاصر و در مقابل پرسش هایی متفاوت به اندیشه در می آید. نمایندگان پرشمار این سنت، هر یک برجستگی خاص خود را دارد، بنابراین از جهتی خاص می تواند مورد توجه و بازاندیشی قرار گیرد. روزبهان بقلی دست کم از دو حیث می تواند برای اندیشمندان معاصر درس آموز و محل تأمل باشد. یکی تفسیر عالم و آدم بر مبنای عشق و دیگری تعریف و تفسیری که از معنا و مصداق شطح به دست داده است. در میان متفکران معاصر، هانری کربن بیش از دیگران به این موضوع توجه کرده است. نگارنده در این مقاله می خواهد وجه دوم اهمیت روزبهان را بررسی کند.

چکیده انگلیسی:

Mysticism is the most prominent emergent element in Iranian-Islamic culture, and the mystical manner is the most magnificent characteristic of Iranian human spirit. If mysticism is to be contemplatively studied, it may include useful messages and ideas for the contemporary man. Rethinking is a way of thinking in which a theme or concept thought in a different tradition before would now be put into mind in the contemporary cultural atmosphere encountering various questions. Among the great number of representatives of this tradition, each one has his own eminence and thus can be considered from a particular aspect. Ruzbihan Baqli can be the point of reflection for at least two reasons. One is the interpretation of the cosmos and human on the basis of 'love' and the other is his definition and commentary on the meaning of and concept of 'Shath'. Aming the contemporary scholars, this issue has been particularly taken into consideration by Henry Corbin. This essay intends to take up the second mode of ruzbihan's significance.