آموزه‌های مرگ‌اندیشی در اشعار سعدی
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
زهرا سلیمانی
1
(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین- پیشوا)
کلید واژه: سعدی, مرگ, شعر فارسی, Death, Persian literature, آموزه‌های دینی, آموزه‌های اخلاقی, moral tenets, religious tenets, Saadi. Thanatopsis,
چکیده مقاله :
مرگ و پایان زندگی دنیوی یکی از مسائلی است که از دیرباز همواره ذهن بشر را به خود مشغول نموده است و البته در این میان، نویسندگان و شاعران که از روحیه لطیف‌تری نسبت به دیگران برخوردار بوده‌اند بیش از سایرین به این موضوع پرداخته‌اند و در حقیقت یکی از دغدغه‌های دائمی ذهن و دل آنان کاوش و پردازش مسئله مرگ بوده است. مسئله مرگ ممکن است گاه به صورت موضوعی خوفناک و یا گاهی به صورت محاورات و اندیشه‌های گوناگون مطرح شود و این می‌تواند راهی باشد به سوی ایجاد شادی و رستگاری و زندگی متعالی و دوستی‌های پایدار و زندگی سرشار از ایمان؛ و تمام این‌ها می‌تواند تلخی مرگ و غم و اندوه آن را مبدل به شادی و بصیرت سازد. سعدی شیرازی به عنوان یکی از بلند پایه‌ترین چهره‌های شعر و نثر فارسی از نظر تجربه زندگی و آشنایی به اخلاق مسلمانی و انسانی و نیز اطلاعات ادبی و اجتماعی، سیاسی و دینی و اعتقادی در ایران و جهان از جایگاه خاصی برخوردار است؛ در این نوشتار سعی شده است تا به اهمیت موضوع مرگ و ابعاد و زوایای آن از دیدگاه بزرگ مرد ادب پارسی، سعدی شیرازی پرداخته شود، شاعری که حتی مرگ را نیز چون پلی برای رسیدن به آموزه‌های اخلاقی و تعلیمی سخن خویش ساخت.
Death and the end of temporad Life is one of the issues that has, from days of yore, always occupied the mind of the humankind. Since writers and poets possess a more sensitive psyche compared with others, they have paid more attention to this topic. In fact, the perennial concerns of their mindsand hearts. The issue of death might be brought up sometimes as a horrifying topic or sometimes as a wide range of viwepoints and thoughts. This can lead to the generation of ecstasy, redemption, a transcendental life, permanent friendships and a living inundated with faith. All of these can, as a consequence, turn the bitterness of death and its sorrow into bliss and insight. As one of the most sublime figures of persian poetry and prose, Saadi Shirazi possesses an exalted stature in fran and the world in terms of life experience and familiarity with Islamic and human morality in addition to literay, sicial, political and religious know how. In this articl, an attempt is made to outline the importance of the topic of death and its dimensions from the perspective of Saadi Shirazi, the preeminent figure of persian literature: the poet who made even death a bridge to the moral and didactic tenets of his locution.
1- قرآن کریم
2- ابوالقاسمی، محسن. (1381). دستور تاریخی، تهران: سمت.
3- اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1381). چهار سخنگوی وجدان ایرانی، تهران: قطره.
4- حسینی طهرانی، محمدحسین. (1379). معادشناسی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
5- خیام نیشابوری، عمر. (1378). رباعیات، تهران: نشر ناهید.
6- سعدی، مشرف الدین مصلح بن عبدالله. (1381). بوستان سعدی، به اهتمام غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
7- ....................................... . (1383). کلیات سعدی، به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
8- ....................................... . (1381). گلستان سعدی، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
9- صفا، ذبیح الله. (1382). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: ققنوس.
10- مؤید شیرازی، جعفر. (1376). سیمای سعدی، شیراز: مرکز نشر شیراز.
_||_