تقابل «خودآگاهی» با «ناخودآگاهی» در نمایشنامه‌ی «مجلس قربانی سنمّار» بهرام بیضایی

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

بهزاد اتونی ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه بحرالعلوم)
بهناز اتونی ² (دانشجوی دکتری فلسفه هنر و مدرس دانشگاه بحرالعلوم)

تاریخ دریافت : 1393/02/18 تاریخ پذیرش : 1393/06/14 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: خودآگاهی, نعمان بن منذر, Consciousness, فردیت, سنمار, ناخودآگاهی, Senemmar, Noman ibnMonzar, Unconsciousness, Individuation,

چکیده مقاله :

در روانشناسی تحلیلی یونگ، روان، به خود آگاه و ناخودآگاه تقسیم می‌شود. خودآگاهی، بخشی از روان است که فرد، بواسطه‌ی آن، با جهان بیرون تعامل می‌کند و ارتباط برقرار می‌سازد؛ و ناخودآگاهی، که به فردی و جمعی تقسیم می‌شود، بخش دیگر و البته ژرف‌ترِ روان است که برای فرد، ناشناخته و سرشار از نیروهای خلّاق و مهیب است. فردیت یا تفرّد که در روانشناسی تحلیلی یونگ، مساوی است با خودشناسی و تکامل روانی، آنگاه برای فرد حاصل میشود که خود آگاهی با عناصر ناشناخته‌ی ناخودآگاهی روبرو شود و در فرجام، میان آن دو، سازش و آشتی برقرار گردد. مجلس قربانی سنمّار یکی از نمایشنامه‌هایی است که در آن، خودآگاهی (که در شخصیت نعمان بن منذر نمادینه شده است) با ناخودآگاهی (که در شخصیت سنمار نمادینه گردیده) روبرو می‌شود، ولی توفیق شناخت و یکپارچگی با آن را نمی‌یابد و این امر سبب می‌گردد تا تفرّدی صورت نپذیرد و خودشناسی‌ای شکل نگیرد.

چکیده انگلیسی:

In jung’s analytical psychology, the psyche has been divided into conscious and unconscious. Consciousness is the outside part of psyche with which the individual communicates with outside world; and unconsciousness, which has been divided into individual part and collective one, is the inside part of psyche which is unknown for the person and is full of creative, unknown and fearsome forces. Individuation, which in jung’s analytical psychology is equal to self-examination and psychic evolution, is obtained when consciousness faces with unknown elements of unconsciousness and of the end  there will be compromise between them.“ the sacrifice session of Senemmar” is one of the plays in which consciousness (which is institutionalized in the character of Noman ibn Monzar) faces with unconsciousness (which is institutionalized in the character of Senemmar) but it cannot compromise with it and so there will be no individuation and self-examination.