بلاغت قرآن در مخزن الاسرار
محورهای موضوعی : بلاغت
آرزو برومندی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
کلید واژه: قرآن, : نظامی گنجوی, مخزن الاسرار, بدیع,
چکیده مقاله :
حکیم نظامی گنجوی (595- 535 هـ. ق) از شاعران سدۀ ششم هجری در حوزۀ جغرافیایی اران، سرزمین کردهای روادی و شدادی است. او آغازگر خمسه‌ای بود که پس از او به وفور مورد تقلید شاعران در سده‌های مختلف قرار گرفته است. زبان او از نظر بلاغی، بسیار سخته و سنجیده است و همین امر او را در شمار بزرگترین شاعران ادب پارسی قرار داده است. او از نظر هنری بیشتر به جانب استعاره گراییده است و می‌توان گفت که کاربرد استعاره در پنج گنج او از ویژگیهای بارز سبکی به شمار می‌رود. همین امر باعث شده که پژوهشگران از جوانب دیگر بلاغی شعر او غفلت کنند. نگارنده در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به بازتاب قرآن در آرایه‌های بدیعی منظومۀ مخزن الاسرار پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که نظامی در این زمینه نیز به وفور از ظرافتهای ادبی استفاده کرده است. به‌ویژه به شکل سحرآمیزی آیه‌های قرآن را با آرایه‌های ادبی چنان پیوند داده که کشف آن آیات در لابه‌لای ابیات، دقت بسیاری بالایی را می‌طلبد.
Hakim Nizami Ganjavi (535-595 Hijri) was a 6th-century poet located in Aran, the land of Ravadi and Shadadi Kurds.He was the originator of Khamsa, which is abundantly imitated by various poets of different centuries.His expression is strong and well thought-out, which has put him amongst the brightest minds in Persian literature.From an artistic point of view, he gravitates towards Metaphors.The usage of Metaphors in Khamsa is a remarkable characteristic of his genre which has caused the researchers to neglect other aspects of his poetic expression.In this article, the author has taken a descriptive-analytical approach while using the available references to study the reflection of the Quran in Makhzan al-Asrar’s Exquisite devices.The results suggest that Nizami has heavily used literal elegancies in this case as well.It is especially seen in the magical way that he has linked Quran verses with figures of speech, which makes distinguishing the two require great precision
فهرست منابع
قرآن کریم.
آصفی، تاجماه (1376) آسمان و خاک. تهران. نشر مرکز دانشگاهی.
ثروتیان، بهروز (1382). اندیشههای نظامی گنجوی. تهران: آیدین.
حافظ، شمس الدین محمد (1395). دیوان حافظ. تصحیح هوشنگ ابتهاج. تهران: کارنامه.
رودکی سمرقندی (1372) دیوان. تصحیح: سعید نفیسی. تهران: علمی.
زرین کوب، عبدالحسین (1336) دو قرن سکوت. تهران: بیجا.
زرین کوب، عبدالحسین (1372) با کاروان حله. تهران: علمی.
زرین کوب، عبدالحسین (1372) پیرگنجه در جستجوی ناکجا آباد. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (1383). نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس.
صادفیان، علی محمد (1378)، زیور سخن در بدیع فارسی. یزد: دانشگاه یزد.
صفا، ذبیح الله (1371) تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
محجوب، محمد جعفر (بیتا). سبک خراسانی در ادب فارسی. تهران: جامی.
نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف (1376) خمسۀ نظامی گنجوی. تهران: علم.
نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف (1383) مخزن الاسرار. تصحیح: حسن وحید دستگردی. تهران: قطره.
همایی، جلال الدین (1394). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: سخن.
_||_References
The Holy Quran.
Asefi, Tajmah (1376) Sky and soil. Tehran. Publication of the academic center.
Sarvatian, Behrouz (2012). Ganjavi's military thoughts. Tehran: Aydin.
Hafez, Shamsuddin Mohammad (2015). Diwan Hafez Correction of Hoshang Ibtahaj. Tehran: Karnameh.
Rudaki Samarqandi (1372) Diwan. Correction: Saeed Nafisi. Tehran: Scientific.
Zarin Koob, Abdul Hossein (1336) Two centuries of silence. Tehran: No place.
Zarin Koob, Abdul Hossein (1372) with the Hella caravan. Tehran: Scientific.
Zarin Koob, Abdul Hossein (1372) Pirganjeh in search of nowhere. Tehran: Sokhn.
Shamisa, Siros (2004). A new look at Badi. Tehran: Ferdous.
Nazjian, Ali Mohammad (1378), Zur Sokhon in Badi Farsi. Yazd: Yazd University.
Safa, Zabihullah (1371) History of literature in Iran. Tehran: Ferdous.
Mahjoub, Mohammad Jafar (Bita). Khorasani style in Persian literature. Tehran: Jami.
Nizami Ganjavi, Elias bin Yusuf (1376) Khamsa Nizami Ganjavi. Tehran: Alam.
Nizami Ganjavi, Elias bin Yusuf (1383) Makhzan al-Asrar. Correction: Hasan Vahid Dastgardi. Tehran: Drop.
Homayi, Jalaluddin (2014). Rhetoric techniques and literary industries. Tehran: Sokhn.
