منظومه غنایی ازهر ومزهر نزاری قهستانی در گذر تعالیم اخلاقی وقرآنی
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
یوسف صفیان بلداجی
1
(استادیار گروه زبان وادبیات فارسی ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی ،واحد آبادان ، دانشگاه آزاد اسلامی ،آبادان ، ایران)
کلید واژه: قرآن, غنا, تعلیم, آموزه های اخلاقی, دین,
چکیده مقاله :
چکیده شمس الدین بن محمد نزاری قهستانی از شاعران و منظومه سرایان قرن هشتم به شمار می رود پژوهش حاضر به معرفی کوتاهی اززندگی و آثار او پرداخته است ، سپس منظومه غنایی ازهر و مزهر را معرفی می کند ودر پی رسیدن به نکات اخلاقی و قرآنی نهفته در این منظومه عاشقانه است .با بازکاوی در این منظومه به شواهد شعری بر اساس مفاهیم قرآنی و اخلاقی می رسد و با استخراج ابیات به موضوع بندی آن پرداخته است وبه صورت نمودار بسامد هرکدام ازمفاهیم اخلاقی تعلیمی ،قرآنی را مشخص کرده است وی در این منظومه به مفاهیمی همچون بی اعتباری دنیا ،دوری از غرور وبخشش ،صبر و کوشش ودوری از بیداد، راز داری و...بر می خورد .. بیشتر آموزهای اخلاقی –تعلیمی وی جنبه دینی، اعتقادی داشته وجزو اخلاق بندگی به شمار می آیند وی از اخلاق اجتماعی سخن گفته ودراین منظومه غنایی توانسته است در قالب داستان نکات ارزشمند اخلاقی قرآنی را بگنجاند ودر رسالت شعری خویش جاودان بماند .
Abstract:Shams al-Din bin Mohammad Nizari Qahestani is considered one of poets of the 8th century, the present research has introduced a short introduction of his life and works, then introduces the lyrical poem Azhar and Mezhar and seeks to reach the moral and Quranic points hidden in this. The poem is romantic. By re-examining this poem, he finds poetic evidence based on Quranic and moral concepts, and by extracting verses, he has categorized it, and in the frequency chart of each of the educational moral concepts, he has identified the Quranic concepts in this poem. Like the discredit of the world, away from pride and forgiveness, patience and effort and away from violence, secrecy, etc.Most of his moral-educational teachings have a religious and its aspect are considered part of the ethics of servitude . He has spoken about social ethics, and in this lyrical system, he has been able to include valuable moral points from the Quran in the form of a story and remain eternal in his poetic mission.Key words: Quran, moral teachings, education, wealth, religion
منابع
قرآن کریم
پاینده ،ابوالقاسم، (1382) .نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، ص 687،تهران : دنیاى دانش.
حافظ ،شمس الدین (1375)دیوان حافظ تصحیح قزوینی ، تهران :اساطیر.
دشتی ، محمد ( 1388 ) نهج البلاغه ، قم : نشتا.
راغب اصفهانی ،حسین (1340)المفردات فی غریب القرآن ،بیروت :چاپ سید محمد گیلانی.
رامپوری ،غیاث الدین (1363)غیاث الغات ،تهران :نشر نی.
زرین کوب ،عبدالحسین (1378) آشنایی با نقد ادبی، تهران :سخن.
زمانی ،کریم (1381)میناگر عشق ، تهران :نشر نی.
سعدی ،مصلح الدین (1393)بوستان سعدی ،تصحیح غلامحسین یوسفی .تهران :خوارزمی.
شریفی ، احمد حسین (1394)آیین زندگی واخلاق کاربردی ،قم :قائم آل محمد.
شیخ صدوق ،(1378 ) عیون اخبار الرضا(ع)، قم: جهان.
ذوالفقاری ،حسن (1392)یکصد منظومه عاشقانه فارسی ،تهران :نشر چرخ.
صفا ، ذبیح الله ( 1375 ) تاریخ ادبیات در ایران ، تهران، فردوس.
فروزان فر ،بدیع الزمان (1374)ترجمه رساله قشیریه عبدالکریم بن هوازن ،تهران :نشرعلمی فرهنگی.
قهستانی نزاری ،شمس الدین احمد(1394). ازهر ومزهر. تصحیح محمود رفیعی ،تهران : هیرمند.
مشرف ،مریم (1389).جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران ،تهران :علمی .
مجلسی، محمّدباقر. (1403ق.). بحارالأنوار. ج 64. بیروت: مؤسّسة الوفا.
مصفا ، مظاهر(1371) دیوان حکیم نزاری قهستانی ،تهران :انتشارات علمی.
مولوی ،جلال الدین (1378).مثنوی مولوی. تصحیح نیکلسون،تهران:ققنوس.
نراقی ،مهدی ابن ابی ذر (1394).جامع السعادات ،ج 1،قم :قائم آل محمد .
نسفی ،عز الدین (1377 )الانسان الکامل.تصحیح ماژیران موله .تهران :طهوری .
References
Quran
Payandeh, Abul Qasim, (2003). Nahj al-Fasaha (Hazrat Rasool
God's peace be upon him), p. 687, Tehran:, Dunya Danesh ,publication.
Hafez, Shams al-Din (1996), Diwan Hafez correction Qazvini, Tehran:, Asatir, publication.
Dashti, Mohammad (2009) Nahj al-Balagha, Qom: Nishta , publication
Ragheb Esfahani, Hossein (1961) al-Mufardat fi Gharib al-Qur'an, Beirut: Seyyed Mohammad Gilani, publication.
Rampuri, Ghiyathuddin (1984), Ghiyath Alghat, Tehran: Ney Publishing
Zarin Koob, Abdul Hossein (1999) Introduction to literary criticism, Tehran: Sakhan, publication.
Zamani, Karim (2002) Minagar Eshgh, Tehran: Nei publishing .
- Saadi, Moslehuddin (2013) Bostan Saadi, edited by Gholamhossein Yousefi. Tehran: Khawarizmi, publication .
- - Sharifi, Ahmad Hossein (2014) Life ritual and practical ethics, Qom: Qaim al-Mohammed, , publication .
Sheikh Sadouq, (1999) Ayun Akhbar al-Reza (AS), Qom: Jahan, , publication
Zulfiqari, Hassan (2013) One Hundred Persian Love Poems, Tehran: Charkh, , publication .
Safa, Zabihullah (1996) History of Literature in Iran, Tehran, Ferdous, , publication .
Forozan Far, Badi al-Zaman (1995), translation of Qashiriyyah's treatise ,Abdul Karim bin Hawazen, Tehran: Cultural Scientific Publishing.
- Qahestani Nazari, Shamsuddin Ahmad (2014). Azhar and Mozhar. Corrected by Mahmoud Rafiei, Tehran: Hirmand, , publication .
Musharraf, Maryam (2010). Essays in Iranian educational literature, Tehran: Elami, publication .
- Majlesi, Mohammad Bagher. (1403 A.H.). Bihar al-Anwar C. 64. Beirut: vafa Foundation.
Mosfa, Mazahir (1992) Diwan Hakim Nazari Qahestani, Tehran: Elmi Publications
Molavi, Jalaluddin (1999). Mathnavi Molavi. Edited by Nicholson, Tehran: Qaqnoos, Publications
Naraghi, Mahdi Ibn Abi Dhar (2015). Jame al-Saadat, vol. 1, Qom: Qaim al-Mohammed, Publications.
Nasafi, Ezzeddin (1998) Al-Insan al-Kamal. Corrected by Maghiran Moleh. Tehran: Tahuri, Publications.
