خلاقیت ادبی در اشعار احمد شاملو

محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازی

رویا پروین ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)
منصوره تدینی ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)
مسعود پاکدل ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)
سیما منصوری منصوری ⁴ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/10/22 تاریخ پذیرش : 1399/11/26 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: موسیقی کلام, شعر سپید, شگردهای‌های زبانی, خلاقیت‌ ادبی‌, کلیدواژه‌ها :احمد شاملو,

چکیده مقاله :

چکیدهاحمد شاملو،شاعر معاصر ایران با درک ظرفیت های موجود در زبان فارسی و اشراف بر ادبیات کلاسیک به ویژه متون نثر و خلاقیت منحصر به فرد خویش،با بهره گیری از انواع شگردهای زبانی و رسیدن به سویه‌های طبیعی کلام و موسیقی موجود در آن با تغییر در ساختار و محتوای شعر نیمایی توانست گونه‌ای دیگر از شعر را بنیان نهد که از آن به عنوان شعر سپید نام می بریم. بر همین اساس هدف از این پژوهش،نشان دادن خلاقیت ادبی،با بهره‌گیری از ترفندها و شگردهای زبانی و مفهوم سازی‌های نوین با تکیه بر مجموعه اشعار شاملو می‌باشد.داده‌های مورد نظر،با بهره‌گیری از منابع دست اول و دوم در محیط کتابخانه‌ گردآوری گردیده است.سپس با تکیه بر اهداف و ابعاد مورد نظر جستار حاضر،داده‌های مورد نظر به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که بخش عمده‌ای از خلاقیت ادبی شاملو در شگردها و هنجار گریزی های زبانی،موسیقی طبیعی کلمه و نگاه سیاسی و اجتماعی توأم با فخامت و سنگینی کلام است که شعر وی را برجسته و متمایز کرده است.نگارنده در تلاش است که با کند و کاو در مجموعه اشعار شاملو و مطالعه منابع موجود در این زمینه،فرآیند خلاقیت ادبی را نشان دهد و بگوید که چگونه شاعر در ساختار و محتوای شعر معاصر ایران تغییر ایجاد کرده و سبک جدیدی از شعر را بنا نهاده است. کلیدواژه‌ها :احمد شاملو، خلاقیت‌ ادبی‌، ،شعر سپید، موسیقی کلام،شگردهای‌های زبانی

چکیده انگلیسی:

Abstract Ahmad Shamloo, a contemporary Iranian poet, by understanding the existing capacities in Persian language and mastering classical literature, especially prose texts, and his unique creativity, by using various linguistic techniques and achieving the natural aspects of speech and music by changing In the structure and content of poetry, Nimai was able to establish another type of poetry, which we call Sepid poetry, so the purpose of this study is to show literary creativity, using linguistic tricks and techniques and new conceptualizations. Relying on a collection of poems is included. The desired data has been collected using first and second hand sources in the library environment. Then, based on the objectives and dimensions of the present study, the data have been studied in a descriptive-analytical manner. The naturalness of the word and the political and social outlook combined with the weight of the words that have highlighted and distinguished his poetry. And tell how the poet has changed the structure and content of contemporary Iranian poetry and established a new style of poetryKeywords: Ahmad Shamloo, Literary Creativity,, Sepid Poetry, Phonotactics, Linguistic tricks.

منابع و مأخذ:

   فهرست منابع

                ایرانی، ناصر،(1380)، هنر رمان، تهران: آبانگاه.

اسکولز، رابرت،(1391)، عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: مرکز.

برسلر، چارلز،(1389)، درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقد ادبی، ترجمه مصطفی عابدینی‌فرد، تهران: نیلوفر

بورنوف، رولان و اوئله، رئال، (1378)، جهان رمان، ترجمه نازیلا خلخالی، تهران: مرکز.

بیگدلی، احمد،(1386)، «شخصیت‌های من اخلاق‌گرا هستند»، در گفت‌وگو با علی الله‌سلیمی، ماهنامه ادبیات داستانی، شماره 112، صص 48-51.

بیگدلی، احمد،(13۸۷)، اندکی سایه، چاپ سوم، تهران: چشمه.

پراپ، ولادیمیر،(1386)، ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: طوس

تولن، مایکل،(1386)، روایت‌شناسی: درآمدی زبانشناختی-انتقادی،تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی.

حق‌شنو، فرخنده،(1389)، جستاری دیگر(نقد برخی از رمان‌های برگزیده)، تهران: خانه کتاب.

رنجبر، محمود؛ تسلیمی، علی؛ خائفی، عباس؛ صفایی سنگری، علی،(1389)، «کارکردهای روایی کشمکش در سه داستان کوتاه جنگ تحمیلی»، نشریه ادبیات پایداری، سال دوم، ش 2، صص 2۵۵- 2۳۴.

زرشناس، شهریار،(1388)، جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: کانون اندیشه جوان.

صحرایی، قاسم؛ حیدری، علی؛ میرزایی مقدم، مریم(۱۳۹۱)، «عنصر گفت‌وگو در تاریخ بیهقی»، نشریه زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، ش ۲۲۶، صص ۷۴-۴۷.

طالبیان، یحیی؛ حسینی، نجمه،(1383)، «ساختار داستانی زال و رودابه»، پژوهش‌های ادبی، ش 5، صص ۱۱۶-۹۵.

فتاحی، حسین،(1386)، داستان، گام به گام، تهران: صریر.

فورستر، ای.ام،(1391)، جنبه‌های رمان، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: نگاه

مارتین، والاس،(1382)، نظریه‌های روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس.

مک‌کی، رابرت،(1388)، داستان، ساختار، سبک، ترجمه محمد گذرآبادی، تهران: هرمس.

نجّاری، محمد؛ قوام، ابوالقاسم،(۱۳۹۵)، «ظرفیت‌های نمایشی منظومۀ زرین‌قبانامه بر اساس شخصیت‌پردازی سلیمان نبی(ع)»، کهن‌‌نامه ادب پارسی، سال هفتم، ش ۴، صص ۱۵۳-۱۳۳.

وبستر، راجر،(1382)، پیش درآمدی بر مطالعۀ نظریۀ ادبی، ترجمه الهه دهنوی، تهران: روزنگار.

هرمن، دیوید،(1393)، عناصر بنیادین در نظریه‌های روایت، ترجمه حسین صافی، تهران: نی.

 

ب)منابع الکترونیک

زنوزی جلالی، فیروز (1393)،« اندکی سایه چگونه کتابِ سال شد؟»، در گفت‌وگو با مریم سمیعی، سایت تبیان،6/7/1393:

https://article.tebyan.net/285667/

References

Irani, Nasser, (2001), The Art of the Novel, Tehran: Abangah.

Scholes, Robert, (2012), Elements of the Story, translated by Farzaneh Taheri, Tehran: Center.

Bresler, Charles, (2010), An Introduction to Theories and Methods of Literary Criticism, translated by Mostafa Abedinifard, Tehran: Niloufar

Bornov, Roland and Oille, Real, (1378), The World of Novel, translated by Nazila Khalkhali, Tehran: Center.

Bigdeli, Ahmad, (2007), "My characters are moralists", in an interview with Ali Al-Salimi, Fiction Literature Monthly, No. 112, pp. 48-51.

Bigdeli, Ahmad, (2016), A Little Shadow, Tehran: Cheshmeh.

Propp, Vladimir, (2007), The Morphology of Fairy Tales, translated by Fereydoon Badraei, Tehran: Toos

Tolen, Michael, (2007), Narratology: A Linguistic-Critical Introduction, Tehran: Textbook Study and Editing Organization.

Haghshno, Farkhondeh, (2010), Another Essay (Critique of Some Selected Novels), Tehran: Book House.

Ranjbar, Mahmoud; Taslimi, Ali; Khaefi, Abbas; Safaei Sangari, Ali, (2010), "Narrative Functions of Conflict in Three Short Stories of the Imposed War", Journal of Sustainability Literature, Second Year, Vol. 2, pp. 255-234.

Zarshenas, Shahriyar, (2009), Essays in Contemporary Fiction, Tehran: Young Thought Center.

Sahraei, Qasim; Heydari, Ali; Mirzaei Moghadam, Maryam (2012), "The Element of Dialogue in the History of Beyhaqi", Journal of Persian Language and Literature, University of Tabriz, Vol. 226, pp. 74-47.

Talebian, Yahya; Hosseini, Najmeh, (2004), "The Fictional Structure of Zal and Rudabeh", Literary Research, Vol. 5, pp. 116-95.

Fattahi, Hossein, (2007), Story, step by step, Tehran: Sarir.

Forster, EM, (2012), Aspects of the Novel, translated by Ebrahim Younesi, Tehran: Negah

Martin, Wallace, (2003), Narrative Theories, translated by Mohammad Shahba, Tehran: Hermes.

McKee, Robert, (2009), story, structure, style, translated by Mohammad Gozarabadi, Tehran: Hermes.

Najjari, Mohammad; Ghavam, Abolghasem, (2016), "Theatrical capacities of the Golden Poetry system based on the characterization of Suleiman the Prophet (PBUH)", Old Persian Literature, seventh year, vol. 4, pp. 153-133.

Webster, Roger, (2003), An Introduction to the Study of Literary Theory, translated by Elahe Dehnavi, Tehran: Rooznegar.

Herman, David, (2014), Fundamental Elements in Narrative Theories, translated by Hossein Safi, Tehran: Ney.

 

- Electronic resources

Zanozi Jalali, Firooz (2014), "How did a little shadow become the book of the year?", In an interview with Maryam Samiei, Tebyan website, 6/7/1493:

https://article.tebyan.net/285667/