اتّجاهات قرآنی شیخ اشراق در رساله‌ی هیاکل‌النّور
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسیریحانه صادقی 1 , احمد خواجه ایم 2
1 - زبان و ادبیّات فارسی دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری
2 - زبان و ادبیّات فارسی دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری
کلید واژه: شیخ اشراق, قرآن کریم, نثر عرفانی, هیاکل‌النّور, انواع تأثیرپذیری,
چکیده مقاله :
شیخ اشراق (587-549ق) حکیمی متألّه و فیلسوفی خلّاق است که با دیدگاه عارفانه و جهان‌شمول خود به بیان مباحث فلسفی و معرفتی می‌پردازد. چاشنی کلام وی در نفوذ و اثربخشی آن استناد و استشهاداتی است که به آیات قرآن دارد. پژوهش حاضر می‌کوشد تا با روشی تحلیلی- توصیفی به بررسی یکی از تصنیفات این حکیم الهی موسوم به هیاکل‌النّور به چگونگی رویکرد قرآنی مصنّف و دریافت‌های وی از آیات بپردازد و آن را تبیین نماید. برآیند پژوهش آن است که حکمت و فلسفه‌ی شیخ سهروردی در آثارش بیش از هر چیز از قرآن کریم و معارف اسلامی پایه و مایه گرفته‌است و اندیشه‌های متعالی و اساسی وی نیز در این رساله‌ی کوتاه برگرفته و متأثّر صریح آیات و نیز مضامین قرآن کریم است. بازتاب این تأثیر پذیری‌ها را به سه شکل گزاره‌ای، گزارشی و واژگانی می‌توان دریافت. در تأثیرپذیری گزاره‌ای، سهروردی به اقتباس و تضمین مستقیم آیات روی دارد و در مجموع به شش آیه از کلام وحی اشاره دارد. امّا بیش‌ترین رویکردهای قرآنی مصنّف، تدبّر در گزاره‌های مختلف قرآن کریم و تنوّع کاربرد مضمونی آیات است. این شیوه با عنوان اثرپذیری گزارشی به ترجمه و گزارش و بهره‌گیری معنایی از آیات اختصاص دارد که به محتوای متن انسجام خاصّی بخشیده‌است. در نهایت از تأثیرپذیری واژگانی نام برده‌ایم. دراین روش سهروردی به ذکر ترکیبات و مفردات قرآنی می‌پردازد و یا ترکیباتی را به کار می‌گیرد که وابسته‌ی آن واژه‌ای قرآنی است
Sheikh Ishraq (1191-1154) is a well-known scholar and creative philosopher, who, in his mystical and universal perspective, expresses philosophical and epistemological issues.The flavor of his words in the penetration and effectiveness of it is the citation and affirmations that are related to the verses of the Qur'an. The present study seeks to explore and explain the Qur'anic approach to the Quranic verses and its findings through an analytical-descriptive approach to one of the compilations of this divine wise called Hayakel-Al Nur. The result of this research is that the wisdom and philosophy of Sheikh Sohrevardi in his works are more than anything else based on the Holy Quran and the Islamic teachings, and his transcendent and fundamental ideas are also taken up in this short essay and directly influenced by verses. As well as the themes of the Holy Qur'an. Reflection of these impacts can be found in three forms: statement, report, and lexical. In propositional influence, Sohrevardi takes on the direct assimilation of the verses and collectively refers to six verses from the word of revelation. But most of the Qur'anic approaches are considered, attention to various propositions of the Qur'an and the variety of the implicit use of the verses. This approach is devoted to translate and report, and use semantics of verses, which gives the text content a coherence. Finally, we have mentioned the lexical impact. In this way, Sohrevardi mentions the Qur'anic compositions and compositions, or uses combinations that depend on that Quranic term.
_||_
