تاثیر مولفه‌های هوش اخلاقی مبتنی بر رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی با میانجی سرمایه اجتماعی بر خودآگاهی دانش‌آموزان

محورهای موضوعی : روانشناسي اجتماعي

سیدهادی دلبری ¹ , وحید فلاح ² , سعید صفاریان همدانی ³

1 - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 - استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
3 - دانشیار، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

تاریخ دریافت : 1399/04/28 تاریخ پذیرش : 1399/06/03 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: هوش اخلاقی#رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی# سرمایه اجتماعی# خودآگاهی,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تعیین تاثیر مولفه‌های هوش اخلاقی مبتنی بر رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی با میانجی سرمایه اجتماعی بر خودآگاهی دانش‌آموزان بود. این مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش همه دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 3512 نفر بودند. حجم نمونه طبق جدول کرجسی و مورگان 346 نفر برآورد که طبق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها با کمک پرسشنامه‌های محقق‌ساخته هوش اخلاقی و خودآگاهی مبتنی بر رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی و پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی (پاژاک، 2006) جمع‌آوری و با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که همه مولفه‌های هوش اخلاقی شامل درستکاری، مسئولیت‌پذیری، بخشش، دلسوزی، ارزش‌های اخلاقی و مهارت‌های ارتباطی بر سرمایه اجتماعی و خودآگاهی تاثیر مستقیم و معنادار و سرمایه اجتماعی بر خودآگاهی تاثیر مستقیم و معنادار داشت. همچنین، همه مولفه‌های هوش اخلاقی با میانجی سرمایه اجتماعی بر خودآگاهی دانش‌آموزان تاثیر غیرمستقیم و معنادار داشت (05/0p < /p>

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was determine the effect of moral intelligence components based on Islamic education approach with mediated by social capital on students' self-awareness. This study was all high school students of Tehran city in 2019-20 academic years with number of 3512 people. The sample size according to Krejcie and Morgan table was estimated 346 people who were selected by multistep cluster sampling method. Data were collected with using the researcher-made questionnaires of moral intelligence and self-awareness based on Islamic education approach and the standard questionnaire of social capital (Pajak, 2006) and analyzed by structural equation modeling in SPSS and LISREL software. The findings showed that all moral intelligence components including honesty, responsibility, forgiveness, compassion, moral values and communication skills had a direct and significant effect on social capital and self-awareness and social capital had a direct and significant effect on self-awareness. Also, all moral intelligence components with mediated by social capital had an indirect and significant effect on students' self-awareness (p < /p>

منابع و مأخذ:

امینی، محمد و رحیمی، حمید. (1394). بررسی وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان دانشکده مهندسی دانشگاه کاشان. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17(66)، 16-1.

بنیسی، پریناز. (1397). پیش‌بینی مدیریت دانش بر اساس خلاقیت و سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران). مجله روانشناسی اجتماعی، 13(48)، 65-57.

رحیمی، حمید؛ مدنی، سیداحمد و محمدیان، آسیه. (1394). بررسی رابطه بین هوش اخلاقی و سرمایه اجتماعی با مسئولیت‌پذیری دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه کاشان). فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 5(1)، 125-101.

عطااللهی، طاهره؛ ربیعی، علی و امینی، محمدتقی. (1394). رابطه هوش اخلاقی با سرمایه اجتماعی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 10(3)، 40-29.

عقیقی، علیرضا. (1398). تبیین نقش هوش اخلاقی بر مولفه‌های رهبری فروتنانه. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 14(4)، 38-31.

غریبی، حسن و قلی‌زاده، زلیخا. (1390). نقش مولفه‌های هوش هیجانی در پیش‌بینی سرمایه اجتماعی. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 7(1)، 53-29.

فیروزی، محمدرضا و کرمی، میثم. (1395). بررسی نقش واسطه‌ای سرمایه اجتماعی در رابطه هوش هیجانی با خلاقیت. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(4)، 78-53.

نعمتی، لیلا و نویدی، پرویز. (1395). تاثیر هوش سازمانی و هوش اخلاقی بر دلبستگی شغلی؛ با نقش میانجی سرمایه اجتماعی. مجله مدیریت فرهنگی، 10(31)، 55-43.

نوحی بزنجانی، کاوه؛ منظری توکلی، حمدالله؛ سلاجقه، سحر و شیخی، ایوب. (1398). رابطه رهبری اصیل و هوش اخلاقی پرستاران بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله پیاورد سلامت، 13(1)، 23-13.

یحیی‌زاده جلودار، سلیمان؛ حیدری، شعبان و موسوی تروجنی، سیده رقیه. (1397). اثربخشی آموزش خودآگاهی بر هویت‌پذیری دانش‌آموزان. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 5(4)، 62-52.

 

Arai, S., & Takeno, J. (2018). Discussion on explicit consciousness, sub-consciousness, and self-awareness in a conscious system. Procedia Computer Science, 123, 35-40.

Aranega, A. Y., Nunez, M. T. D., & Sanchez, R .C. (2020). Mindfulness as an intrapreneurship tool for improving the working environment and self-awareness. Journal of Business Research, 115, 186-193.

Caldwell, C., & Hayes, L. A. (2016). Self-efficacy and self-awareness: Moral insights to increased leader effectiveness. Journal of Management Development, 35(9), 1163-1173.

Hwang, K., & Lee, B. (2019). Pride, mindfulness, public self-awareness, affective satisfaction, and customer citizenship behaviour among green restaurant customers. International Journal of Hospitality Management, 83, 169-179.

Kang, M. J., & Glassman, M. (2010). Moral action as social capital, moral thought as cultural capital. Journal of Moral Education, 39(1), 21-36.

Lee, S. (2018). Social capital and health at the country level. The Social Science Journal, 55(1), 37-51.

Mihandoost, Z. (2018). Association among self-awareness, feelings and reading skills in elementary school students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 652-655.‏

Oluwaseyi, S. D., & Fotso, A. S. (2020). The effect of family and neighbourhood social capital on youth mental health in South Africa. Journal of Adolescence, 83, 22-26.

Ozturk, H., Sayhgil, O., & Yildiz, Z. (2019). New concept in clinical care: Proposal of a moral intelligence scale. Acta Bioethica, 25(2), 265-281.

Pagliacci, F., Zavalloni, M., Raggi, M., & Viaggi, D. (2020). Coordination in the agri-food sector: The role of social capital and remoteness in the emergence of Italian network contracts. Journal of Rural Studies, 77, 93-104.

Pajak, K. (2006). A tool for measuring bridging social capital. proceedings of the research network for the sociology of culture conference. Ghent Belgium Het, 1, 15-17.

Putnam, R. D. (2000) Bowling alone: The collapse and revival of American Community. New York: Simon and Schuster.

Saleh, K. (2018). Moral intelligence and its role in formulating children characters. Multi-Knowledge Electronic Comprehensive Journal For Education And Science Publications, 7, 301-313.

Toprak, M., & Karakus, M. (2018). Teachers’ moral intelligence: A scale adaptation into Turkish and preliminary evidence. European Journal of Educational Research. 7(4), 901-911.