ارزیابی تاثیر مخاطرات ژئومورفولوژیک پسروی آب دریای خزر برگردشگری ساحلی (مطالعه موردی شهرساحلی گمیش تپه)

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

مسعود کلته ¹ , محمد ابراهیم عفیفی ² , مرضیه موغلی ³

1 - دانشجوی دکترای جغرافیا-برنامه ریزی شهری ، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی،لارستان،ایران
2 - دکترای جغرافیا،استادیار گروه جغرافیا، واحد لارستان،دانشگاه آزاد اسلامی،لارستان،ایران(نویسنده مسئول)
3 - دکترای جغرافیا،دانشیار گروه جغرافیا ، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی،لارستان،ایران

تاریخ دریافت : 1402/05/30 تاریخ پذیرش : 1402/05/30 تاریخ انتشار : 1402/05/01

کلید واژه: گردشگری, تالاب گمیشان, ساحل, گمیش تپه, خزر,

چکیده مقاله :

گردشگری سیستم پیچیده ای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیست محیطی و کالبدی) را دربرمیگیرد. سواحل دریاها ازجمله مناطقی است که، عوامل مختلفی آن را تحت تاثیر قرار میدهد. ازجمله تغییرات اقلیمی، مداخلات انسانی، وتغییرات تراز دریا. یکی از سواحلی که با تغییرات زیادی مواجه بوده، سواحل شرقی دریای خزر به ویژه سواحل شهرستان گمیشان است. با توجه به اهمیت موضوع، دراین تحقیق به بررسی اثرات تغییرات تراز دریای خزر برتغییرات تالاب بین المللی گمیشان وخط ساحلی پرداخته شد. همچنین از مدل رقومی ارتفاعی 5/12 متر، تصاویر ماهواره ی لندست واطلاعات آماری مربوط به تغییرات تراز دریا بعنوان داده های تحقیق استفاده شد. ابزارهای مورد استفاده در تحقیق نیز شامل ARCGIS ,ENVI, وIDRISI برای اجرای مدل LCM بود. دراین تحقیق ،ابتدا تغییرات ترازآبی دریای خزر با استفاده از داده های آماری بررسی شد. سپس با استفاده از عکسهای ماهواره ی لندست، تغییرات خط ساحلی وتالاب بین المللی گمیشان بررسی ودرارتباط با نوسان های دریای خزر مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. براساس نتایج بدست آمده، درطی سالهای 1990 تا 2020، سطح دریای خزر 51 سانتی متر کاهش یافت. همچنین خط ساحلی مورد مطالعه 5/6355 متر پسروی داشت وتالاب نیز با 97 کیلومتر مربع کاهش وسعت مواجه شد. با توجه به موارد فوق، نوسانهای دریای خزر همراه با فعالیتهای انسانی ازجمله سدسازی، ازعوامل موثر بر تغییرات خط ساحلی وتالاب است. بنابراین برای هرگونه مدیریت وبرنامه ریزی بایستی پایش مداوم تغییرات دوره ای خط ساحلی نیز مورد توجه قرار گیرد. پسروی آب دریای خزر برگردشگری ساحلی اثر نامطلوبی گذاشته بطوری که تاسیسات گردشگری ساحلی عملا در خشکی وبافاصله زیاد از ساحل قرار گرفته است، این امر توجه به محاسبات دقیق در اجرای تاسیسات گردشگری ازقبیل TCI قبل از شروع به ساخت را دوچندان میکند.