بررسی اثرهای محیط کشت و ماده آلی بر خصوصیات جوانه‌زنی بذرگیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L)

محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار

شیما رحمانیان ¹ , عبدالحسین ابوطالبی جهرمی ² , مهدی حسینی فرهی ³

1 - دانشجوی دکتری علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
2 - دانشیار، گروه باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
3 - دانشیار، گروه باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/02/09 تاریخ پذیرش : 1400/04/20 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: ورمی‌کمپوست, درصد جوانه‌زنی, کمپوست, شاخص جوانه‌زنی, میکروارگانیزم های مؤثر,

چکیده مقاله :

ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذر یکی از مطالعات پایه و مقدماتی در زمینه گیاهان دارویی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر نوع محیط کشت و ماده آلی بر بهبود خصوصیات جوانه زنی بذر بادرنجبویه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شهرستان جهرم انجام شد. فاکتور اول بستر کشت شامل ترکیب کمپوست، خاک زراعی و ورمی کمپوست، خاک زراعی + کمپوست و ورمی کمپوست + خاک زراعی (نسبت های مساوی) و فاکتور دوم ماده آلی در سه سطح شاهد، اسیدهیومیک و میکروارگانیسم های مؤثر(EM) هر دو به نسبت 5 درهزار بود. براساس نتایج تأثیر محیط کشت، ماده آلی و برهم کنش محیط کشت و ماده آلی بر همه خصوصیات جوانه زنی بذر بادرنجبویه معنی دار بود. بیش ترین درصد، سرعت و میانگین جوانه زنی روزانه، شاخص بنیه و جوانه زنی بذر با کاربرد EM به دست آمد. محیط کشت حاوی خاک+ کمپوست و خاک + ورمی کمپوست به تنهایی بالاترین میزان صفات جوانه زنی را دارا بود. برهم کنش محیط کشت و ماده آلی نشان داد که بیش ترین درصد جوانه زنی بذر(100 درصد)، در محیط کشت حاوی خاک + کمپوست با استفاده از EM به دست آمد. بیش‌ترین سرعت و شاخص جوانه زنی در محیط کشت حاوی خاک + کمپوست با استفاده از EM مشاهده شد. بنابراین جهت افزایش جوانه‌زنی و بهبود کیفیت گیاهچه گیاه دارویی بادرنجبویه کاربرد ماده آلی EM و ترکیب محیط کشت خاک+ کمپوست را می توان توصیه نمود.

چکیده انگلیسی:

Evaluation of seed germination characteristics is one of the basic and preliminary studies of medicinal plants. The present study was conducted to investigate the effect of culture medium and organic matter on improving the germination characteristics of lemongrass seeds as a factorial experiment in a completely randomized design with three replications in Jahrom city. The first factor is the culture medium at three levels (compost, soil and vermicompost, compost + vermicompost and vermicompost + soil at equal ratios) and the second factor was organic matter at three levels (control, effective microorganisms (EM) and humic acid 5mlL-1). Germination percentage, rate and mean daily germination, plant vigor and germination index were measured. The results showed that the effect of culture medium, organic matter and the interaction of culture medium and organic matter on all germination characteristics of lemongrass seeds was significant. Highest germination percentage, germination rate, mean daily germination, vigor index and seed germination index were obtained by using EM. The culture medium containing soil + compost and soil + vermicompost alone had the highest germination traits. The interaction of culture medium and organic matter showed that the highest seed germination percentage of 100% was obtained in soil culture medium + compost using EM. The highest germination rate as well as the highest germination index were observed in soil culture medium containing compost + vermicompost using EM. In order to increase germination and improve the seedling quality of lemongrass, the use of EM and the combination of soil + compost for culture medium is recommended.