نظام حقوق بشر در ارکان سازمان ملل متحد
محورهای موضوعی : فقه و تاریخ تمدّنهژار محمودی 1 , ابومحمد عسگرخانی 2 , سید باقر میرعباسی 3
1 - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد واحد بین الملل قشم
2 - دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
3 - استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
کلید واژه: قطعنامه های مجمع عمومی, نظارت قضایی, شورای امنیت, ارکان اصلی سازمان ملل متحد,
چکیده مقاله :
دیوان بین المللی دادگستری تنها نهاد قضایی سازمان ملل متحد است که وظیفه حل اختلافات بین المللی میان تابعان حقوق بین المللی دولتها را دارد. دیوان در قضایای ارجاعی به آن تنها زمانی می‌تواند حکم صادر نماید که قضیه مشخصی به هنگام رسیدگی قضایی در ارتباط با اختلاف واقعی مشتمل بر تعارض حقوقی منافع بین اصحاب دعوی وجود داشته باشد. حکم دیوان می‌بایست دارای آثار عملی باشد به نحوی که بر حقوق و تکالیف قانونی موجود اثرگذاری عینی داشته باشد. دیوان بین المللی دادگستری در عمل نسبت به مجع و سایر ارکان ملل متحد به نوعی نظارت عملی وکارکردی دارد که به نوعی تبیین وظایف منشور را بر عهده دارد. در مورد سایر ارکان ملل متحد دیوان به تبیین ماهیت حقوقی قطعنامه ها و اعلامیه های ارکان ملل متحد اقدام نموده است اما در مورد شورای امنیت به دلیل وظیفه خطیر این رکن در حفظ صلح و امنیت بین المللی که در واقع وظیفه اصلی سازمان می باشد چندان به اعمال نظارت اقدام ننموده است و به نوعی استقلال عملی شورا را در هدف خود حفظ کرده است.با توجه به جنبش حقوق بشری در جهان به حمایت حقوق بشر اشخاص مرتبط بوده و فقط تا جایی که عملکرد دولت آن حقوق را متأثر سازد دولت را نیز شامل میگردد، واقع امر این است که بخش اعظم حقوق بین الملل ساخته دولتها است. به همین دلیل اسناد بین المللی در مرحله اول بر تعهدات دولتها متمرکز هستند. ولی د.ی.د در خلال سالهای فعالیت تصمیمات مهمی در خصوص حقوق بشر اتخاذ نموده است. خصوصا در سالهای اخیر در پرونده هایی که در مورد استفاده از زور، ژنوسید و... بوده دیوان در حمایت از حقوق بشر نقش مهمی ایفا نموده است. و دلیل آن، این است که دیوان رکن اصلی قضایی سازمان ملل است و ذاتا نمی تواند از تصمیم گیری در امور مربوط به حقوق بشر که سازمان ملل حامی آن است خودداری کند.
