بررسی عرفان اجتماعی در اندیشههای هنری شفیعیکدکنی و جورج لوکاچ
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیاکرم قرقرهچی 1 , شهریار حسن زاده 2 , ناصر ناصری 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.(برگرفته از رساله دکتری)
2 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران. نویسندة مسئول:
sha_hasanzadeh@yahoo.com
3 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.
کلید واژه: شفیعیکدکنی, جورج لوکاچ, عرفان اجتماعی, Social mysticism, Shafi'i Kadkani, اندیشههای هنر, George Lukach, Artistic Thoughts,
چکیده مقاله :
عرفان اجتماعی، عرفانی است که به جامعه با سه عنصر هدایت، تربیت و ولایت مینگرد و دارای مراتب مختلفی است که عبارتند از: 1- عقلانیت 2- معنویت 3- حرّیت 4- عدالت. عارف براساس عناصر سه گانه هدایت، تربیت و ولایت باید جامعه را به سوی عاقل شدن، معنوی گشتن (آزادگی یا آزادی درونی)، آزادی بیرونی (آزادی اجتماعی) و آنگاه عدالت اجتماعی در ابعاد مختلف حرکت دهد و این امر در مرتبه حدّاقلی رشد عقلی و معنوی جامعه امکان پذیر خواهدبود. براساس اندیشههای لوکاچ انسان با بازگشت به ارزشهای اصیل و معنوی میتواند روح سرگشته و نیازمند خود را سیراب کند و لذّت و رضایت را در مفاهیم ماورایی و الهی مانند یاری کردن دیگران، مهرورزی و نوع دوستی فراهم کند. شفیعی کدکنی نیز از شاعران پیشتاز در عرصههای اجتماعی و فرهنگی است که با دغدغههای انسانی و با احساس مسئولیّت درباب وطن، مردم و جامعه عصر خویش، در اشعار خود چهرهای بارز دارد. وی آرمانهای خود را با بهرهگیری از عناصر طبیعی و استفاده از زبانی نمادین مطرح می کند و از عشق و انسانیت و آزادگی و معرفت سخن می گوید جورج لوکاچ هم خودآگاهی اخلاقی را چیزی جز فداکاری نمیداند و برای رسیدن به هدفهای اجتماعی، به تشریح راهها و نظریههایی میپردازد که سرانجام آن به ایجاد نظم تعیین شده در جامعه منجرشود ، نظمی که در آن، عصر وابستگی اقتصادی، که سبب تنزّل کرامت انسانی می شود به پایان می رسد. این مقاله با این هدف ، اندیشه و گفتههای هنری آنان را بررسی کرده است.
Social mysticism is a mysticism that looks at society with three elements of guidance, education and guardianship and has different levels, which are Rationality, Spirituality, Freedom, Justice. According to the three mentioned elements, the mystic should move the society towards becoming rational, becoming spiritual (freedom or inner freedom), external freedom (social freedom) and then social justice in different dimensions and this will be possible at the minimum level of intellectual and spiritual growth of the society. According to Lukach, by returning to the original and spiritual values, man can water his confused and needy soul, and Provide pleasure and satisfaction in transcendental and divine concepts such as helping others, compassion and altruism. Shafi'i Kadkani is also one of the leading poets in the social and cultural fields with human concerns and a sense of responsibility for his homeland, people and society of his time and Knowledge speaks of love, humanity and freedom and moral consciousness George Lukach did not know anything other than sacrifice, and to achieve social objectives, methods and theories presented to explain that Ultimately, it will lead to the establishment of order in society, an order in which the era of economic dependence, which leads to the decline of human dignity, comes to an end. With this aim, the present article examines their artistic thoughts and sayings
_||_