بررسی رویکرد عرفانی امیرخسرو دهلوی در منظومه دولرانی و خضرخان براساس دیدگاه هوش معنوی رابرت ایمونز
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیمریم کارگر 1 , ماندانا منگلی 2 , آسیه ذبیح نیا عمران 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران.
2 - استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول:
mandana5m@gmail.com
3 - دانشیارزبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور یزد، ایران.
کلید واژه: هوش معنوی, عرفان, spiritual intelligence, امیرخسرو دهلوی, Amir Khosrow Dehlavi, رابرت ایمونز, دولرانی و خضرخان, Hazrat Nizamuddin, Doval Rani wa Khizr Khan, Robert A. Emmons,
چکیده مقاله :
رابرت. ا. ایمونز (Robert A. Emmons) برای اولین بار در سال 1996 به بُعد معنوی هوش انسان اشاره کرد. او هوش معنوی را مجموعه‌ای از توانایی‌ها برای بهره‌گیری از منابع دینی و معنوی و تجربیّات عرفانی عنوان کرد. امیر خسرو دهلوی از عارفان و شاعران مشهور پارسی‌گوی هندوستان، در نیمۀ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. او مرید نظام اولیا (متوفی ۷۲۵ ه.ق) بود و تربیتی که از او یافت در حوزۀ تصوف به او مقام و مرتبه ویژه‌ای بخشید. منظومه غنایی دولرانی و خضرخان امیرخسرو با رویکر عرفانی تدوین شده است و آموزه‌های حکمی و عرفانی در اشعار او کاملا آشکار است. مقاله حاضر می‌کوشد تا به این سؤال پاسخ دهد که مهم‌ترین شاخصۀ هوش معنوی در دیدگاه عرفانی امیرخسرو دهلوی در منظومه دولرانی و خضرخان براساس نظریه هوش معنوی ایمونز کدام است؟ براساس دستاورد تحقیق، امیرخسرو در منظومه دولرانی و خضرخان عرفان و هوش‌معنوی را ترکیب کرده است. توجه به مهربانی، سخاوت، عزت نفس، همدلی، نوع دوستی، عشق، ایثار، مدارا و تساهل و تسامح از ویژگی‌های مشترکی است که به عنوان مؤلفه‌های بارز هوش معنوی در ادبیات عرفانی و اندیشه امیرخسرو مطرح شده است.
Robert A. Emmons first mentioned about the spiritual dimension of human intelligence in 1996. He described spiritual intelligence as a set of abilities to utilize religious and spiritual resources to experience mysticism. Amir Khosrow Dehlavi is one of the most famous mystic- poets of Indian Persian in the second half of the seventh century and early eighth century AH. He was a disciple of his mentor Hazrat Nizamuddin (d.1325 A.D.) and his training gave Khosrow a special place in Sufism. His poem Doval Rani wa Khizr Khan has been composed with a mystical approach, and the mystical teachings in the poem are quite evident. The present article seeks to answer the question of what is the most important index of spiritual intelligence in the mystical view of Amir Khosrow Dehlavi which he has incorporated in the poem Doval Rani wa Khizr Khan. Do they have bearing on the theory of Emmons’ spiritual intelligence? According to my research, Amir Khosrow has combined mysticism and spiritual intelligence in the poem Doval Rani wa Khizr Khan. The elements of kindness, generosity, self-esteem, empathy, altruism, love, self-sacrifice and tolerance in the poem are common features that have been identified as prominent components of spiritual intelligence in the theory of Emmons.
_||_
