تبیین ولایت تکوینی انسان کامل در هندسة معرفتی عرفان اسلامی (با محوریت آرای امام خمینی)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
علی حسینی
1
(
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه یاسوج
)
جاسب نیکفر
2
(
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج.
)
کلید واژه: ابن عربی, ملاصدرا, ولایت تکوینی, عرفان اسلامی, فلسفه, انسان کامل,
چکیده مقاله :
در عرفان بحث ولایت تکوینی ذیل موضوع انسان کامل مطرح می‌شود؛ که واسطة بدو و عود نظام آفرینش در قوس صعود و نزول است. انسان کامل، محل تجلی تمام اسماء و صفات الهی و حقایق کیانی و کیهانی است. چنین انسانی، به مثابة روح عالم و عالم چونان جسد او به شمار می‌رود. همان‌گونه که روح به وسیله قوای روحانی و جسمانی به تدبیر بدن و تصرف در آن می‌پردازد، انسان کامل با اتصاف به حقایق الهیه، به مقام تصرف در آفریدگان عالم نائل می‌شود و همان گونه که حیات بدن به روح است، حیات ماسوی الله نیز در پرتو تصرف خلیفه الله و با وساطت آن معنا می‌یابد. نیل انسان به مقام خلیفه اللهی در یک فرآیند سه تایی تحقق می‌یابد؛ نخست؛ اسماء و صفات الهی به انسان کامل عطاء می‌شود. دوم؛ دریافت حقایق الهی و انسانی نصیب او می‌شود و از اسرار عالم غیب آگاه می‌گردد و سوم؛ قدرت آفرینندگی و اقتدار برای او حاصل می‌شود. جانشین حق تعالی پس از فنای ذاتی، صفاتی و افعالی، به مقام صحو بعد از محو و بقای بعد از فنا متحقق شده و به وجود حقانی- پس از رفض وجود خلقی- دست می‌یابد. در این مقام است که حق تعالی ـ پس از آن که بنده با قرب فرائض، گوش حق، چشم حق و دست حق گردید- به قوای ادراکی و تحریکی انسان متجلی می‌شود.
In mysticism, discussion about evolutionary guardianship is studied under the subject of the supreme man (the perfect man) who is initial medium of creation system in the Arc of ascent and descent (the arc of rise and fall). The perfect man or the supreme-human is the core or place of manifestation of all divine names and attributes and the cosmic and the earth facts such that human is like the spirit of the world (universe) and the universe is as his body. As spirit manages or modifies the organization of the body by physical and spiritual powers, the perfect man or the supreme-human also reaches the universe creatures with connecting or having divine facts, and as the life of body depend to the spirit, and without the spirit, it would be deprived from perfection, the divine life also becomes meaningful only by modifying or seizing the successor of Allah and by its mediation. Without the perfect man the life also becomes ruined (decayed) and will die out. The human access to the successor of Allah is occurred through three processes. First, the divine names and attributes are given to the perfect man, and second, the receiving or acquisition of divine and humanistic facts are granted to the supreme human and hebecomes aware of the unseen world. Third, he gains the creatingor innovating power andauthority. The successor of Allah, after Intrinsic, attribution and behavioral extinction, arrived at life and thrived after elimination and the survival position after elimination. He also existed in the factual or right. After that, when the perfect man becomes the ears, eyes and hand of Allah, He becomes manifested by perceptual and excitatory forces (powers).
