بررسی(LC50 96 h) و ضایعات هیستوپاتولوژیکی نیتریت روی بافت های آبشش، کبد و کلیه تاسماهی ازون برون(Acipenser stellatus)

محورهای موضوعی : مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی

سعید قلی پور ¹ , حسین خارا ² , ذبیح الله پژند ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحدلاهیجان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحدلاهیجان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحدلاهیجان

تاریخ دریافت : 1397/02/02 تاریخ پذیرش : 1397/05/13 تاریخ انتشار : 1396/10/01

کلید واژه: کبد, سمیت حاد, ازون برون, نیتریت, کلیه,

چکیده مقاله :

زمینه وهدف:افزایش نیتریت آب یکی از مشکلات عمده در آبزی پروری است. این افزایش خصوصاً در سیستم­های تکثیر ماهی و میگو، سیستم های فوق متراکم ماهی یا گردش مجدد آب، آکواریوم ها و در هنگام انتقال ماهی همواره مطرح بوده ولی میزان و اثرات آن تاکنون به درستی مشخص نشده است. با توجه به اهمیت نقش نیتریت در آلودگی آب به اشکال مختلف و امکان ورود این ماده به منابع آبی به طرق مختلف، هدف از تحقیق حاضر تعیین غلظت کشنده نیتریت و تاثیرات حاد آن بر روی سه بافت آبشش، کبد و کلیه گونه ای از ماهیان خاویاری(ازون برون) می باشد.روش کار:برای این منظور ابتدا میزان LC10LC50و LC90در مدت 24 ،48، 72 و 96 ساعت ماده سمی نیتریت هنگامی که بچه تاسماهی ازون برون( با وزن 1 تا 3 گرمی) در معرض آن قرار گرفت در مقایسه با گروه شاهد، اندازه گیری گردید. این آزمایش با 5 تیمار و یک گروه شاهد که هر کدام دارای3 تکراربودند، انجام پذیرفت ودر نهایت میزان LC10نیتریت 24، 48، 72 و 96 ساعت گونه ازون برون به ترتیب 956/118، 2383/87، 9169/82 و 3016/74 میلی گرم در لیتر، میزان LC50نیتریت 199/287، 223/164، 463/134 و 344/115میلی گرم در لیتر و LC90نیتریت 393/693، 144/309، 0544/218 و 0587/179 میلی گرم در لیتر می­باشد. در طول مدت آزمایش میانگین دما03624/03307/28 درجه سانتی گراد، اکسیژن محلول در آب1931/0 4743/6 میلی گرم در لیتر،pH  آب01950/0   656/7 محاسبه گردید. بعد از 96 ساعت ضایعات احتمالی میکروسکوپی بافت آبشش، کبد و کلیه که در مجاورت با نیتریت قرار داشتند، مورد بررسی بافت شناسی قرار گرفت. یافته­ها:میزان LC10LC50و LC90ازون برون 100، 119، 141، 168 و 200 میلی گرم در لیتر نیتریت به دست آمد. نتایج حاصله نشان داد که در آبشش بچه تاسماهی ازون برون پس از قرارگیری در مجاورت با نیتریت پس از 96 ساعت پدیده هایی نظیر پرخونی، هیپرپلازی، چسبندگی لاملای ثانویه، تورم لاملای اولیه، هموسدرین؛ خون ریزی و نکروز سلولی مشاهده شد. به طور کلی شدت موارد آسیبی در تیمارها از تیمار1 به سمت تیمار4 بیشتر بود. در کبد بچه تاسماهی ازون برون عوارضی از قبیل پرخونی، رکورد صفراوی، دژنرسانس چربی؛ نکروزسلولی و آتروفی سلولی مشاهده شده، ولی شدت آن ها در هر تیمار متفاوت و حتی در تیماری ممکن است یکی از عوارض گفته شده دیده نشود. به طورکلی کبد این ماهیان سالم و عارضه خیلی کمتری نسبت به آبشش ها داشته و بیشترین صدمات مربوطه در آبشش این ماهیان مشاهده شده است. در کلیه بچه تاسماهی ازون برون عوارضی چون پرخونی، نکروز سلولی مشاهده گردید. این عوارض در تیمارهای مختلف متفاوت بوده، به طوری که از تیمار 1 به سمت تیمار 4 افزایش یافته است.