بررسی نقش های زبانی داستان «اردشیر و هفتواد» از شاهنامۀ فردوسی (با رویکرد تمثیلی و بر پایۀ نظریۀ ارتباط کلامی یاکوبسن)
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
زهرا ابویسانی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
بتول فخراسلام
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
پروین دخت مشهور
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
مهدی نوروز
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.)
کلید واژه: شاهنامه, ارتباط کلامی, Shahnameh, Verbal Communication, تمثیل رمزی, یاکوبسن, Jacobson, coded allegory,
چکیده مقاله :
زبان مجموعه ای از نشانه ها، دال ها و مدلول هاست که در انسجامی خاص، زمینه ساز آفرینش ادبی و ارائه دهندۀ افکار بدیع می شود. فردوسی در پهنۀ حماسه در برخی از داستان های شاهنامه از جمله داستان اردشیر و کرم هفتواد با زبان اسطوره، رمز و تمثیل سخن می راند که این، ویژگی خوانشی متفاوت و چندلایه از آن پدید آورده است. این پژوهش، ضمن تحلیل نقش های زبانی و عناصر ارتباطی بر پایۀ الگوی ارتباط کلامی یاکوبسن، به بررسی رمزها و نمادهای نهفته در داستان می پردازد. به جهت وجود تمثیل های رمزی در داستان مذکور، اساس کار، بر نقش فرازبانی است. از اهداف مهم این پژوهش، درک و دریافت پیام های انتزاعی و شناخت معانی ثانویۀ تاریخی، اجتماعی و سیاسی است که به صورت تمثیل و رمز آورده شده است. همچنین، شناخت و دسته بندی جدید آثار تمثیلی، نمادین و نوع ادب تعلیمی که در بستر حماسه در ضمن داستان های تاریخی گنجانده شده است. در پایان درمی یابیم که نقش های زبانی یاکوبسن شیوه ای تحلیلی و توصیفی مناسب برای انتقال مفاهیم ارزشمند تعلیمی، رمزی و بازتاب پیام‌های ارجاعی، عاطفی و هم دلی به شمار می‌رود.
Language is a set of signs, causes, and effects that make a particular cohesion, the foundation of literary creation, and the provider of new thoughts. Ferdowsi speaks of myth and mystery in some of Shahnameh`s stories, such as Ardeshir`s story and Karam Haftdad, which is presented in allegorical and different way. In addition to analyzing linguistic roles and communication model, this study examines the hidden codes and symbols in the story.Because of the coded allegories in the story, the main role of meta- language is that the main purpose of this study to understand and receive abstract messages and identify important secondary historical, social, and political meanings that have been codified. Understanding the new category of allegorical and symbolic works at the height of the epic and the kind of teaching that is also reported in historical stories.Finally, we find that Jacobson`s linguistic roles are appropriate for understanding the effect of coding, persuasion, and referral messages.
_||_
